PIT: zaliczanie do kosztów podatkowych odpisów od wartości lokalu mieszkalnego

Podatnicy, którzy zamierzają zaliczać do kosztów podatkowych odpisy od wartości lokalu mieszkalnego, powinni wybrać standardowe zasady amortyzacji. Wprawdzie będą musieli prowadzić ewidencję, ale skorzystają na tym finansowo.

Publikacja: 28.08.2017 06:20

PIT: zaliczanie do kosztów podatkowych odpisów od wartości lokalu mieszkalnego

Foto: Fotolia.com

- Nabyłem na rynku wtórnym używane (ok. 40–letnie) mieszkanie (odrębna własność lokalu) z zamiarem jego wynajmowania na cele mieszkaniowe w ramach najmu prywatnego. Mieszkanie chciałbym amortyzować i zastanawiam się nad metodą uproszczoną. Na czym ona dokładnie polega i czy jest opłacalna? – pyta czytelnik.

Nabyte na własność lokale mieszkalne (odrębna własność lokalu) kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, oddane przez podatnika do używania na podstawie umowy najmu, podlegają amortyzacji jako środki trwałe (art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT). Należy jednak pamiętać, że amortyzacji nie podlegają grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów (zob. art. 22c pkt 1 ustawy o PIT).

Na czym polega różnica

Różnica pomiędzy amortyzacją lokalu mieszkalnego metodą uproszczoną a metodą standardową sprowadza się do sposobu ustalenia wartości początkowej środka trwałego jakim jest lokal mieszkalny.

W przypadku metody standardowej ustalenie wartości początkowej środka trwałego uzależnione jest od sposobu nabycia. Lokale mieszkalne najczęściej są nabywane w drodze kupna (jak to ma miejsce w analizowanym przypadku), a także w drodze spadku lub darowizny.

Cena nabycia...

W razie odpłatnego nabycia, za wartość początkową środków trwałych uważa się, cenę ich nabycia (zob. art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT). Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy

- powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz

- pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o VAT (zob. art. 22g ust. 3 zdanie pierwsze ustawy o PIT).

Z kolei w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, za wartość początkową środków trwałych uważa się, wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości (zob. art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).

...albo kwota wynikająca z obliczeń

Sposób ustalania wartości początkowej w metodzie uproszczonej określa art. 22g ust. 10 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem, podatnicy mogą ustalić wartość początkową budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych: wynajmowanych, wydzierżawianych albo używanych przez właściciela na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, przyjmując w każdym roku podatkowym wartość stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych wynajmowanej, wydzierżawianej lub używanej przez właściciela powierzchni użytkowej tego budynku lub lokalu i kwoty 988 zł. Za powierzchnię użytkową uważa się przy tym powierzchnię przyjętą dla celów podatku od nieruchomości >patrz ramka.

Zatem w metodzie uproszczonej wartość początkową stanowi iloczyn powierzchni użytkowej mieszkania oraz kwoty 988 zł.

Według stawek z wykazu...

Zarówno według metody uproszczonej, jak i standardowej metodę amortyzacji ustala się według tych samych zasad.

W przypadku lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość podstawowe znaczenie ma metoda liniowa określona w art. 22i ust. 1 ustawy o PIT.

Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 22j-22ł ustawy o PIT, dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych i zasad, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT (art. 22i ust. 1 ustawy o PIT).

W przypadku lokali mieszkalnych (122 KŚT) roczna stawka amortyzacyjna wynosi 1,5 proc.

...albo ustalonych indywidualnie

Z kolei, dla używanych lub ulepszonych środków trwałych >patrz ramka, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, mogą być ustalone indywidualnie stawki amortyzacyjne, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż dla budynków i lokali mieszkalnych – 10 lat (zob. art. 22j ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).

Uwaga! Podatnicy wybierają jedną z metod amortyzacji dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji. Wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego (zob. art. 22h ust. 2 ustawy o PIT).

Niezależnie od wybranej metody amortyzacji, stosownie do art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek wprowadzono do ewidencji (wykazu), do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których, zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Wymagana dokumentacja

Kolejną różnicą jest obowiązek prowadzenia ewidencjiśrodków trwałych oraz wartości niematerialnych w przypadku amortyzacji według zasad standardowych. W przypadku wyboru metody uproszczonej nie trzeba prowadzić tej ewidencji.

Przyjmuje się, że podatnicy amortyzujący mieszkanie wynajmowane w ramach najmu prywatnego powinni prowadzić ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zawierającą, stosownie do art. 22n ust. 2 ustawy o PIT, co najmniej:

1) liczbę porządkową;

2) datę nabycia;

3) datę przyjęcia do używania;

4) określenie dokumentu stwierdzającego nabycie;

5) określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej;

6) symbol Klasyfikacji Środków Trwałych;

7) wartość początkową;

8) stawkę amortyzacyjną;

9) kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania tych odpisów, także, gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do ewidencji (wykazu), a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony;

10) zaktualizowaną wartość początkową;

11) zaktualizowaną kwotę odpisów amortyzacyjnych;

12) wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową;

13) datę likwidacji oraz jej przyczynę albo datę zbycia.

Ewidencją nie są objęte budynki mieszkalne, lokale mieszkalne i własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, których wartość początkową ustala się zgodnie z art. 22g ust. 10 ustawy o PIT, a więc według metody uproszczonej (zob. art. 22g ust. 3 ustawy o PIT).

Uwaga! W razie braku ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (art. 22n ust. 6 ustawy o PIT). Sankcji takiej nie ma oczywiście w przypadku amortyzacji lokalu według metody uproszczonej.

Nie warto

W chwili obecnej metoda uproszczona nie jest raczej opłacalna dla podatników z uwagi na to, że wartość początkowa ustalona według metody uproszczonej będzie zazwyczaj znacznie niższa od wartości początkowej ustalonej według zasad standardowych.

Przykład

Podatnik nabył lokal mieszkalny o powierzchni użytkowej 40 m2 za kwotę 250 000 zł. Wartość początkowa ustalona według metody uproszczonej wyniesie zatem 39 520 zł (40 m2 x 988 zł). Przyjmijmy, że podatnik amortyzuje lokal za pomocą 10-proc. indywidualnej rocznej stawki amortyzacyjnej.

W przypadku metody uproszczonej roczna stawka amortyzacyjna wyniosłaby 3 952 zł (39 520 zł x 10 proc.), natomiast w przypadku zasad standardowych roczna stawka amortyzacyjna wyniosłaby 25 000 zł (250 000 zł x 10 proc.).

W przypadku budynków lub lokali mieszkalnych wybór metody uproszczonej nie jest obowiązkiem, lecz uprawnieniem podatnika. Podatnik może, ale nie musi wybierać metody uproszczonej.

Cele niemieszkalne wykluczają wybór

Metoda uproszczona dotyczy wyłącznie budynków lub lokali mieszkalnych (por. interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 4 sierpnia 2015 r., ITPB1/4511-631/15/PSZ). W świetle objaśnień zawartych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (DzU z 1999 r. nr 112, poz. 1317 z zm.), w przypadku budynków o różnym przeznaczeniu o zaliczeniu obiektu do właściwej podgrupy i rodzaju decyduje głównie jego przeznaczenie. W rozporządzeniu tym podział budynków na mieszkalne i niemieszkalne został przeprowadzony w grupie 1 na podstawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych. Według tej klasyfikacji budynki mieszkalne są to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. Jeśli mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, to budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny zgodnie z jego przeznaczeniem.

Autor jest doradcą podatkowym

podstawa prawna: Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 2032 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 716 ze zm.)

Powierzchnia użytkowa budynku lub jego części

Powierzchnia użytkowa budynku lub jego części to powierzchnia mierzona po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach, z wyjątkiem powierzchni klatek schodowych oraz szybów dźwigowych. Za kondygnację uważa się przy tym również garaże podziemne, piwnice, sutereny i poddasza użytkowe (zob. art. 1a pkt 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Kiedy lokal jest używany i kiedy ulepszony

Środki trwałe, takie jak budynki i lokale mieszkalne, stosownie do art. 22j ust. 3 ustawy o PIT, uznaje się za:

1) używane – jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy,

2) ulepszone – jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej.

- Nabyłem na rynku wtórnym używane (ok. 40–letnie) mieszkanie (odrębna własność lokalu) z zamiarem jego wynajmowania na cele mieszkaniowe w ramach najmu prywatnego. Mieszkanie chciałbym amortyzować i zastanawiam się nad metodą uproszczoną. Na czym ona dokładnie polega i czy jest opłacalna? – pyta czytelnik.

Nabyte na własność lokale mieszkalne (odrębna własność lokalu) kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, oddane przez podatnika do używania na podstawie umowy najmu, podlegają amortyzacji jako środki trwałe (art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT). Należy jednak pamiętać, że amortyzacji nie podlegają grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów (zob. art. 22c pkt 1 ustawy o PIT).

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
20 lat Polski Wschodniej w Unii Europejskiej