Amortyzacja: rezygnacja z zakupu komplikuje rozliczenia z fiskusem

Organy podatkowe uważają, że gdy podatnik zamortyzuje jednorazowo nabyty środek trwały, a następnie zwróci go sprzedawcy, powinien skorygować koszty uzyskania przychodów.

Aktualizacja: 21.07.2016 08:16 Publikacja: 21.07.2016 06:30

Amortyzacja: rezygnacja z zakupu komplikuje rozliczenia z fiskusem

Foto: 123RF

W kwietniu 2016 r. podatnik nabył maszynę, która została zaliczona do środków trwałych i jednorazowo zamortyzowana. W czerwcu 2016 r. maszyna uległa uszkodzeniu, a podatnik – zgodnie z umową – zwrócił ją sprzedawcy. Czy podatnik powinien w tej sytuacji skorygować jednorazowy odpis amortyzacyjny? – pyta czytelnik.

Jednorazowa amortyzacja środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł jest możliwa na podstawie art. 22k ust. 7-13 ustawy o PIT (w przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych) oraz art. 16k ust. 7-13 ustawy o CIT (w przypadku podatników podatku dochodowego od osób prawnych). Z przepisów tych wynika, że jednorazowe odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (zob. art. 22k ust. 8 ustawy o PIT oraz art. 16k ust. 8 ustawy o CIT).

W ustawie nie ma regulacji

Przepisy te nie regulują sposobu postępowania w przypadku zwrotu środka trwałego, w szczególności nie przewidują, aby w związku ze zwracaniem jednorazowo zamortyzowanych środków trwałych konieczne było korygowanie odpisów amortyzacyjnych oraz kosztów uzyskania przychodów. W mojej ocenie powoduje to, że w przypadku zwrotu środków trwałych jednorazowo zamortyzowanych podatnicy nie powinni korygować kosztów uzyskania przychodów, lecz – jeżeli otrzymują zwrot zapłaconej ceny lub jej części – rozpoznawać przychody.

Co na ten temat sądzi skarbówka

Innego zdania są organy podatkowe, które uważają, że w tego typu przypadkach konieczne jest korygowanie kosztów uzyskania przychodów. Tytułem przykładu można wskazać interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 maja 2015 r. (ILPB1/4511-1-269/15-2/AA), w której czytamy, że „zwrot urządzenia potwierdzony wystawieniem faktury korygującej wpływa na zmniejszenie wcześniej zaewidencjonowanych kosztów nabycia (tj. jednorazowego odpisu amortyzacyjnego). Zdarzenie to powinno zatem zostać uwzględnione w wielkości kosztów uzyskania przychodów poprzez ich zmniejszenie w okresie rozliczeniowym (miesiącu, roku podatkowym), w którym koszty te pierwotnie zostały zaksięgowane. Wnioskodawca powinien zatem pomniejszyć pierwotnie zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów wydatki o wartość środka trwałego i w konsekwencji dokonać stosownej korekty w okresie rozliczeniowym (miesiącu, roku podatkowym), w którym pierwotnie te koszty wykazano".

Od 1 stycznia zmieniły się przepisy

Należy jednak zauważyć, że interpretacja ta została wydana w 2015 r., a więc przed dodaniem od 1 stycznia 2016 r. do ustawy o PIT art. 22 ust. 7c oraz do ustawy o CIT art. 15 ust. 4i, które stanowią, że jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, to korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.

Korekta kosztów uzyskania przychodów przeprowadzona na skutek zwrotu środka trwałego nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką. Powoduje to, że – gdyby przyjąć stanowisko, że zwrot jednorazowo zamortyzowanego środka trwałego powoduje konieczność zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o zaliczony do nich jednorazowy odpis amortyzacyjny – zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów w przypadkach takich jak omawiany powinno być ujmowane na bieżąco, tj. w okresach rozliczeniowych otrzymania faktur korygujących dokumentujących zwrot środka trwałego.

Przykład

W kwietniu 2016 r. podatnik będący osobą fizyczną kupił urządzenie za 20 000 zł netto + 4600 zł VAT. Jeszcze w tym samym miesiącu podatnik zaliczył to urządzenie do środków trwałych i jednorazowo zamortyzował, ujmując w kosztach uzyskania przychodów odpis amortyzacyjny w kwocie 20 000 zł (VAT z tytułu zakupu urządzenia podlegał odliczeniu w całości, a więc nie był elementem wartości początkowej urządzenia jako środka trwałego). W czerwcu 2016 r. podatnik zwrócił urządzenie i otrzymał zwrot zapłaconej za niego ceny (24 600 zł) wraz z fakturą korygującą.

W mojej ocenie w takim przypadku podatnik nie powinien korygować kosztów uzyskania przychodów, lecz wykazać przychód w kwocie 20 000 zł. Natomiast przyjęcie stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe, że zwrot jednorazowo zamortyzowanego środka trwałego powoduje konieczność zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o zaliczony do nich jednorazowy odpis amortyzacyjny oznaczałoby, że podatnik jest obowiązany zmniejszyć koszty uzyskania przychodów czerwca 2016 r. o 20 000 zł.

Gdy nie wystarcza środków

Może się przy tym zdarzyć, że w miesiącu otrzymania faktury korygującej dokumentującej zwrot środka trwałego koszty uzyskania przychodów będą zbyt niskie, aby obniżyć je o całą kwotę zmniejszenia. W takich przypadkach – jak wynika z art. 22 ust. 7d ustawy o PIT oraz art. 15 ust. 4j ustawy o CIT – podatnicy obowiązani są zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów.

Przykład

Wróćmy do poprzedniego przykładu i załóżmy, że koszty uzyskania przychodów czerwca 2016 r. wyniosą u podatnika 12 623 zł. W takim przypadku przyjęcie stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe, że zwrot jednorazowo zamortyzowanego środka trwałego powoduje konieczność zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o zaliczony do nich jednorazowy odpis amortyzacyjny oznaczałoby, że w związku ze zwrotem jednorazowo zamortyzowanego środka trwałego podatnik powinien:

1) zmniejszyć koszty uzyskania przychodów czerwca 2016 r. o 12 623 zł, oraz

2) wykazać w czerwcu 2016 r. przychód w kwocie 7377 zł (20 000 zł – 12 623 zł).

Autor jest doradcą podatkowym

W kwietniu 2016 r. podatnik nabył maszynę, która została zaliczona do środków trwałych i jednorazowo zamortyzowana. W czerwcu 2016 r. maszyna uległa uszkodzeniu, a podatnik – zgodnie z umową – zwrócił ją sprzedawcy. Czy podatnik powinien w tej sytuacji skorygować jednorazowy odpis amortyzacyjny? – pyta czytelnik.

Jednorazowa amortyzacja środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł jest możliwa na podstawie art. 22k ust. 7-13 ustawy o PIT (w przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych) oraz art. 16k ust. 7-13 ustawy o CIT (w przypadku podatników podatku dochodowego od osób prawnych). Z przepisów tych wynika, że jednorazowe odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (zob. art. 22k ust. 8 ustawy o PIT oraz art. 16k ust. 8 ustawy o CIT).

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP