Wypełnianie świadectw pracy po zmianach

Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują nowe reguły wydawania świadectw pracy. Co do zasady nie trzeba wystawiać tego dokumentu za każdym razem osobie, z którą współpraca trwa nieprzerwanie lub z przerwą nie dłuższą niż 6 dni. Jednocześnie rozszerzył się zakres informacji, jakie należy podawać w świadectwie.

Aktualizacja: 20.04.2017 08:29 Publikacja: 20.04.2017 06:30

Wypełnianie świadectw pracy po zmianach

Foto: Fotolia.com

Rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy – niezależnie od formy jego zawarcia, nakłada na pracodawcę liczne obowiązki. Jednym z nich jest konieczność sporządzenia i przekazania pracownikowi lub innej uprawnionej osobie dokumentu, jakim jest świadectwo pracy. Nie jest to czynność prawna, a oświadczenie wiedzy, które jednak ma mocno sformalizowaną formułę. Wynika to z rangi informacji w nim zawartych, które są niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy oraz z ubezpieczenia społecznego.

Na koniec współpracy

Zasadą jest wydawanie świadectw pracy w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.Jednak ten obowiązek nie ma charakteru bezwzględnego w każdym przypadku. Nie dotyczy on sytuacji, gdy pracodawca będzie miał zamiar nawiązać z pracownikiem, z którym rozwiązał się lub wygasł poprzedni stosunek pracy, nową umowę w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy.

W tym przypadku wydania świadectwa pracy może jednak żądać pracownik. Ma prawo wnieść o wystawienie tego dokumentu obejmującego poprzedni okres zatrudnienia lub wszystkie zakończone okresy pracy, za które nie otrzymał świadectw pracy do momentu złożenia wniosku. Pracodawca ma obowiązek wydać wnioskującemu świadectwa pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia przez niego podania w tej sprawie.

Ważne! Wniosek o wydanie świadectwa pracy (mimo kontynuowania zatrudnienia) pracownik może złożyć w formie pisemnej lub elektronicznej. Tym samym wystarcza np. podpisany wydruk komputerowy, z którego wynika jego wola uzyskania świadectwa pracy, czy też korespondencja mailowa.

Krok po kroku

Aby prawidłowo wypełnić świadectwo pracy, należy odwołać się do treści obowiązującego od 1 stycznia br. rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (DzU poz. 2292). Zawiera ono nie tylko nowe przepisy dotyczące np. formy, jaką może mieć pełnomocnictwo do odbioru świadectwa, ale i nowy, uzupełniony o dodatkowe treści, wzór świadectwa pracy.

Wypełniając świadectwo trzeba bazować nie tylko na przepisach kodeksu pracy, rozporządzenia i samym wzorze tego dokumentu. Aby mieć gwarancję poprawności zapisów umieszczanych krok po kroku, trzeba odwołać się do „sposobu wypełniania świadectwa pracy", który jest opisany w formie chronologicznej, syntetycznej instrukcji pod wzorem świadectwa zawartym w rozporządzeniu.

1. Oznaczenie pracodawcy

Świadectwo pracy powinno określać pracodawcę poprzez wskazanie jego nazwy, siedziby lub miejsca zamieszkania. Niezbędne jest również podanie numeru REGON-PKD, gdzie wpisuje się identyfikator pracodawcy nadany przez właściwy wojewódzki urząd statystyczny.

2. Miejscowość i data

W świadectwie pracy należy w prawym górnym rogu wskazać datę jego sporządzenia oraz nazwę miejscowości, w jakiej ta czynność miała miejsce. Warto pamiętać, że miejsce sporządzenia świadectwa nie musi pokrywać się z miejscowością, w której jest ono odbierane. Sporządzenie świadectwa w siedzibie pracodawcy w Warszawie i dostarczenie go telepracownikowi do Wrocławia nie oznacza, że  miejscem jego sporządzenia jest Wrocław.

3. Dane pracownikas

Świadectwo pracy musi zawierać dane konkretnego pracownika. W ust. 1 trzeba więc wpisać jego imię (imiona) oraz nazwisko. Należy przyjąć, że w świadectwie podaje się aktualne nazwisko pracownika lub nazwisko dodatkowe – w przypadku, gdy drugi człon został nabyty np. w drodze zawarcia związku małżeńskiego.

4. Imiona rodziców pracownika

Pomocniczy wzór świadectwa pracy wymaga podania imion rodziców zatrudnionego. Liczba mnoga nakazuje przyjąć, że należy wskazać imiona zarówno matki jak i ojca. Wątpliwości mogą powstać w przypadku dodatkowych imion – należy przyjąć, że nie ma obowiązku ich podawania.

5. Data urodzenia pracownika

Wskazana w treści świadectwa pracy data urodzenia pracownika powinna być tożsama z tą, która wynika z oficjalnych dokumentów aktów stanu cywilnego. Należy zwrócić uwagę, że nie ma obowiązku podawania miejscowości urodzenia pracownika – nie jest to bowiem informacja w omawianym przypadku istotna.

6. Podmiot zatrudniający

Obok wskazania pracodawcy w lewym górnym rogu świadectwa należy przywołać nazwę pracodawcy oraz jego siedzibę (adres zamieszkania) w ust. 1. Nie ma obowiązku ponownego umieszczania tam numeru REGON-PKD.

7. Okresy i wymiary zatrudnienia

W ust. 1 świadectwa należy wskazać okresy zatrudnienia poprzez przywołanie dokładnych dat początkowych oraz końcowych tych przedziałów czasu. Należy również wskazać wymiar czasu pracy odnoszący się do każdego ze wskazanych okresów zatrudnienia – w przypadku pracy w niepełnym wymiarze należy się posłużyć ułamkiem zwykłym.

Ważne!

W przypadku zatrudnienia pracownika przejętego od innego pracodawcy na podstawie art. 231 k.p. w treści świadectwa należy wskazać zarówno poprzednich pracodawców, jak i okresy, w których pracownik był u nich zatrudniony.

8. Wykonywana praca

W ust. 2 świadectwa należy wskazać rodzaj pracy, jaką wykonywał pracownik albo zajmowane przez niego stanowiska bądź też pełnione w trakcie zatrudnienia funkcje. Oczywiście nie ma obowiązku wykazywania wszelkich prac (czynności), jakie składały się na zakres obowiązków zatrudnionego. Należy jednak pamiętać, że niezbędne jest wyszczególnienie wszystkich prac czy nazw stanowisk, jakie zajmował pracownik podczas zatrudnienia u pracodawcy. Mimo że przepisy nie zawierają tu dodatkowych wskazań, dla przejrzystości warto umieścić stanowiska chronologicznie, ze wskazaniem okresów zatrudnienia w ramach poszczególnych prac.

Przykład

Pracodawca wypełnia świadectwo pracy dla pracownika, który kilka razy w okresie zatrudnienia bywał delegowany na okres do 3 miesięcy do innej pracy (bez formalnej zmiany umowy) zgodnej z kwalifikacjami, przy zachowaniu poziomu wynagrodzenia. Pracodawca ma wątpliwość, czy pracę powierzoną czasowo w ramach delegowania powinien wykazać w treści świadectwa.

Przyjmuje się, że nie ma bezpośredniego obowiązku wykazywania w treści świadectwa pracy czasowo powierzanych zadań czy funkcji, którym nie towarzyszą formalne zmiany w umownych warunkach zatrudnienia. Tym samym pracodawca powinien co do zasady wykazać tylko stanowiska, prace, czynności, które wynikają z umowy, a nie te powierzone w drodze zwykłego polecenia służbowego wynikającego z kierowniczej roli pracodawcy.

9. Podstawa prawna i tryb ustania stosunku pracy

Świadectwo pracy powinno zawierać informację, z której wynika, czy stosunek pracy ustał w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, czy w wyniku jego wygaśnięcia.

W ust. 3 lit. a pracodawca musi wskazać jeden z trybów rozwiązania stosunku pracy określonych w:

- art. 231 § 4 lub 5,

- art. 30 § 1,

- art. 48 § 2,

- art. 683,

- art. 201 § 2 kodeksu pracy.

Ponadto w przypadku rozwiązania stosunku pracy w trybie art. 30 § 1 k.p.:

- za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia – pracodawca powinien wskazać stronę stosunku pracy, która złożyła oświadczenie woli w tej sprawie,

- bez wypowiedzenia – trzeba podać jako podstawę art. 52 lub art. 53 albo art. 55 k.p.,

- na mocy porozumienia stron lub za wypowiedzeniem z przyczyn niedotyczących pracownika – pracodawca powinien wskazać art. 1 lub art. 10 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1474).

W ust. 3 lit. b świadectwa pracy należy wpisać podstawę prawną wygaśnięcia stosunku pracy. Dla przypomnienia, wygaśnięcie stosunku pracy ma miejsce w przypadku wystąpienia przewidzianych prawem zdarzeń, których skutkiem prawnym jest wygaśnięcie stosunku pracy – bez konieczności składania jakichkolwiek oświadczeń w tym zakresie.

W sytuacji gdy stosunek pracy wygasł:

- z powodu śmierci pracownika – należy wskazać art. 631 § 1 k.p.,

- w związku ze śmiercią pracodawcy – należy podać art. 632 § 1 k.p.,

- na skutek upływu 3-miesięcznego okresu nieobecności pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania – wpisuje się art. 66 § 1 k.p.,

- w związku z niezgłoszeniem się do pracy pracownika pozostającego na urlopie bezpłatnym w czasie zatrudnienia na podstawie wyboru, w terminie 7 dni od rozwiązania stosunku pracy na podstawie wyboru – wskazuje się art. 74 k.p.

10. Informacja o skróconym okresie wypowiedzenia

Pracodawca znajdujący się w stanie upadłości lub likwidacji, który wypowiedział umowę na czas określony lub nieokreślony, ma prawo zastosować skrócony okres wypowiedzenia. W przypadku 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia może go skrócić do miesiąca. Wiąże się to z koniecznością wypłaty odszkodowania za pozostały okres, który należy odnotować w świadectwie pracy w ust. 4.

11. Wykorzystany urlop wypoczynkowy

W treści świadectwa pracodawca powinien wskazać liczbę dni i godzin urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy, wykorzystanego w naturze (w formie czasu wolnego) lub za które przysługuje ekwiwalent pieniężny. Odrębnie natomiast należy wskazać liczbę dni oraz godzin urlopu wypoczynkowego udzielonego na żądanie pracownika.

12. Korzystanie z urlopu bezpłatnego

Informację o skorzystaniu przez pracownika z urlopu bezpłatnego należy umieścić w ust. 5 pkt 2 świadectwa. Trzeba wskazać okres trwania urlopu bezpłatnego oraz podstawę prawną jego udzielenia, jaką może być np. art. 174 § 1 k.p. lub art. 25 ustawy o związkach zawodowych. Warto pamiętać, że informacja o urlopie bezpłatnym powinna dotyczyć nie tylko urlopu wykorzystywanego w roku ustania stosunku pracy.

Przykład

Pracownik korzystał z urlopu bezpłatnego od listopada 2016 r. do marca 2017 r. Pracodawca zastanawia się, czy podobnie jak przy urlopie wypoczynkowym, powinien wykazać tylko urlop bezpłatny, z którego pracownik korzystał w roku 2017. W przypadku urlopu bezpłatnego, zgodnie ze wzorem świadectwa pracy, należy podać „okres trwania urlopu bezpłatnego i podstawę prawną jego udzielenia". Oznacza to, że w przeciwieństwie do informacji o urlopie wypoczynkowym, zapis dotyczący urlopu bezpłatnego powinien się odnosić do jego całości – w tym okresu nieprzypadającego w roku, w którym ustaje stosunek pracy.

13. Informacja o urlopie ojcowskim i rodzicielskim

W ust. 5 pkt 3 i 4 świadectwa należy umieścić informację o wykorzystanym urlopie ojcowskim oraz rodzicielskim. Trzeba jednak pamiętać, że obowiązek wykazania faktu skorzystania z powyższych urlopów dotyczy tylko przypadków, gdy pracownik ze względu na wiek dziecka mógłby korzystać z takich form urlopu w ramach kolejnego stosunku pracy.

W sytuacji gdy odchodzący pracownik wykorzystał więcej niż jeden urlop ojcowski lub rodzicielski, pracodawca powinien odrębnie wykazać urlopy wykorzystane na każde z dzieci – ze wskazaniem ich imion i nazwisk.

14. Informacja o urlopie wychowawczym

Skorzystanie przez pracownika z urlopu wychowawczego nakłada na pracodawcę obowiązek wykazania tego faktu w ust. 5 pkt 5 świadectwa. Należy podać podstawę prawną jego udzielenia, wymiar, w jakim został wykorzystany, okresy, w jakich pracownik korzystał ze swojego uprawnienia oraz liczbę wykorzystanych części.

15. Ochrona stosunku pracy – art. 1868 § 1 pkt 2 k.p.

Kodeks pracy przewiduje zakaz wypowiedzenia oraz rozwiązania umowy w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy. Ochrona trwa do 12 miesięcy. W ust. 5 pkt 6 świadectwa należy podać okres lub okresy korzystania przez pracownika z tej ochrony.

16. Informacja o zwolnieniach od pracy – art. 188 k.p.

W ust. 5 pkt 7 świadectwa wskazuje się liczbę dni lub godzin zwolnienia na opiekę nad dzieckiem do 14. roku życia. Zapis powinien dotyczyć uprawnienia wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy.

17. Liczba dni niezdolności do pracy

W ust. 5 pkt 8 świadectwa należy umieścić informację o liczbie dni niezdolności pracownika do pracy, za które otrzymał on wynagrodzenie na podstawie art. 92 k.p. Przy czym informacja w tym zakresie dotyczy tylko roku kalendarzowego, w którym ustał stosunek pracy.

18. Absencja bez prawa do wynagrodzenia chorobowego

Przepis art. 92 § 11 k.p. obowiązujący od 1 stycznia do 31 grudnia 2003 r. przewidywał brak prawa pracownika do wynagrodzenia chorobowego za pierwszy dzień okresu niezdolności do pracy z powodu choroby trwającej do 6 dni. W ust. 5 pkt 9 należy wskazać dni, za które pracownik nie nabył prawa do wynagrodzenia chorobowego w związku z tym przepisem.

19. Czynna służba wojskowa

W świadectwie pracy powinna się znaleźć informacja o okresach odbywania przez pracownika służby wojskowej, jak również jej form zastępczych. Informację w tym zakresie należy zamieścić w ust. 4 pkt 10 świadectwa pracy.

20. Praca szczególna

Fakt wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze powinien być odnotowany w ust. 5 pkt 11 świadectwa. Z instrukcji dotyczącej sposobu wypełniania świadectwa pracy wynika, że pracodawca wskazuje okres zatrudnienia pracownika przy wykonywaniu prac, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Rolą pracodawcy jest wykazanie okresów wykonywania pracy oraz jej rodzaju, w tym zajmowanych stanowisk.

21. Urlop dodatkowy lub inne świadczenia

W ust. 5 pkt 12 świadectwa wpisuje się informacje odnoszące się do faktu wykorzystania dodatkowego urlopu lub innego uprawnienia albo świadczenia przewidzianego przepisami prawa pracy. Uprawnienia te oraz świadczenia, których fakt wykorzystania powinien być odnotowany w świadectwie pracy, mogą wynikać zarówno z powszechnie obowiązujących przepisów, jak również z układów zbiorowych czy regulaminów. W omawianej części świadectwa wpisuje się np. informację o fakcie wypłacenia pracownikowi odprawy emerytalnej, jak też udzielenia szczególnych uprawnień przewidzianych w przepisach szczególnych – np. skorzystania przez pracownika socjalnego z dodatkowego, pozakodeksowego urlopu.

22. Okresy nieskładkowe

W treści świadectwa w ust. 5 pkt 13 należy wskazać okresy nieskładkowe, które wynikają z ustawy z 17 listopada 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Do okresów, które należy ująć, zalicza się m.in. okresy pobierania:

- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie kodeksu pracy,

- zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego,

- świadczenia rehabilitacyjnego.

23. Informacja o zajęciu wynagrodzenia

Świadectwo pracy zapewnia ochronę wierzycieli pracownika, co wiąże się z obowiązkiem umieszczenia w ust. 6 dokumentu informacji o zajęciu wynagrodzenia za pracę na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym. Należy podać oznaczenie komornika, numer sprawy egzekucyjnej, jak również wysokość potrąconych kwot.

24. Informacje uzupełniające

W ust. 7 świadectwa pracodawca umieszcza informacje uzupełniające, odnoszące się do należności ze stosunku pracy uznanych przez niego i niewypłaconych pracownikowi do dnia ustania stosunku pracy z powodu braku środków finansowych. Informacje uzupełniające to również dane, jakie zamieszcza się na żądanie pracownika. Zalicza się do nich informacje o:

- wysokości oraz składnikach wynagrodzenia,

- uzyskanych kwalifikacjach,

- prawomocnym orzeczeniu sądu pracy o przywróceniu pracownika do pracy lub przyznaniu mu odszkodowania w związku z niezgodnym z prawem wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy bez wypowiedzenia (podając powyższą informację, należy zamieścić przy niej podpis oraz opatrzyć datą).

25. Podpis uprawnionej osoby

Świadectwo pracy powinno być podpisane. Może to być podpis pracodawcy lub osoby, która go reprezentuje. Nie ma przeciwwskazań, aby podpisała się osoba upoważniona do składania oświadczeń w imieniu pracodawcy.

Przykład

Pracodawca wystawił pracownikowi świadectwo pracy, podpisując je czytelnie bez przystawienia pieczęci. Pracownik zwrócił się do pracodawcy z prośbą o sprostowanie świadectwa.

W tym przypadku pracodawca nie ma obowiązku umieszczania pieczęci obok swojego podpisu na końcu świadectwa pracy. Obowiązek przystawiania pieczęci obowiązywał na gruncie poprzednich przepisów.

26. Pouczenie pracownika

Świadectwo pracy, wypełnione nawet przez kompetentną osobę, z zachowaniem należytej staranności może się okazać dokumentem wadliwym w zakresie jednego lub większej liczby zapisów. Z treści pouczenia, które jest integralną częścią świadectwa pracy wynika, iż pracownik może w terminie 7 dni od otrzymania tego dokumentu wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o jego sprostowanie. W przypadku nieuwzględnienia wniosku pracownika, może on w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, skierować żądanie jego sprostowania do sądu pracy.

Ważne! Brak pouczenia należy traktować w kategoriach nieprawidłowości w zakresie sporządzania świadectwa. Fakt, iż świadectwo z różnych względów nie zawiera pouczenia, nie pozbawia pracownika możliwości złożenia wniosku o sprostowanie świadectwa, w tym o jego uzupełnienie o brakujące pouczenie.

Zaległe dokumenty trzeba wydać do końca czerwca br.

Przed zmianą przepisów pracodawca mógł wydawać świadectwo pracy za zakończone okresy zatrudnienia na podstawie umowy próbnej i umów na czas określony po upływie 24 miesięcy od rozpoczęcia pracy na podstawie pierwszej z nich. Jeżeli w dniu wejścia w życie nowych przepisów, tj. 1 stycznia 2017 r., nie upłynął jeszcze termin do wydania świadectwa pracy na podstawie przepisów dotychczas obowiązujących, wówczas pracodawca ma obowiązek wydać świadectwa pracy za wszystkie zakończone na 1 stycznia 2017 r. okresy zatrudnienia, za które pracownik takich świadectw nie dostał. Czas na wykonanie tego obowiązku upływa z końcem czerwca 2017 r.

Rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy – niezależnie od formy jego zawarcia, nakłada na pracodawcę liczne obowiązki. Jednym z nich jest konieczność sporządzenia i przekazania pracownikowi lub innej uprawnionej osobie dokumentu, jakim jest świadectwo pracy. Nie jest to czynność prawna, a oświadczenie wiedzy, które jednak ma mocno sformalizowaną formułę. Wynika to z rangi informacji w nim zawartych, które są niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy oraz z ubezpieczenia społecznego.

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił