Delegowanie pracownika na Słowację: wysokość pensji i termin wypłaty

Wobec pracowników wysłanych na Słowację trzeba stosować przepisy tego kraju, jeśli są korzystniejsze niż polskie. Gdyby delegujący pracodawca nie wypłacił im wynagrodzenia, musi to zrobić słowacki kontrahent.

Publikacja: 01.03.2018 01:00

Delegowanie pracownika na Słowację: wysokość pensji i termin wypłaty

Foto: 123rf

Słowacki kodeks pracy wprowadził solidarną odpowiedzialność pracodawcy delegującego i przedsiębiorstwa, które ma korzystać z usług świadczonych przez osoby wysłane zagranicę. Gdy podwładni nie otrzymają należnego im wynagrodzenia za czas pobytu na terenie Słowacji, mogą zwrócić się z roszczeniem bezpośrednio do firmy, na której rzecz prace faktycznie wykonywali. Wystarczy, że złożą pisemne zawiadomienie o tym fakcie, a słowacki przedsiębiorca w terminie 15 dni ma obowiązek wypłacić im zaległe wynagrodzenie. Stąd delegujący powinien informować na bieżąco swojego kontrahenta ze Słowacji, czy faktycznie wypłaca wynagrodzenie podwładnym.

Zasada korzystności

Najczęściej w czasie delegowania do innego kraju pracownicy nadal podlegają prawu państwa, z którego zostali wysłani. W tym przypadku jest to prawo polskie. Mimo że w czasie delegowania na Słowację do pracowników znajdą zastosowanie polskie prawo (o ile strony nie wybiorą innego), to należy wziąć pod uwagę również przepisy innego ustawodawstwa, które wymuszają swoje zastosowanie w świetle rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy (WE) nr 593/2008 w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I), tj. których zastosowanie jest konieczne.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. rozporządzenia przepisy wymuszające swoje zastosowanie to te, których przestrzeganie uważane jest przez państwo za tak istotny element ochrony jego interesów publicznych, jak organizacja polityczna, społeczna lub gospodarcza, że znajdują one zastosowanie do stanów faktycznych objętych ich zakresem bez względu na to, jakie prawo jest właściwe dla umowy zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Do takich przepisów należy choćby regulacja dotycząca płacy minimalnej. Wynagrodzenie minimalne ustalone przez rząd Słowacji od 1 stycznia wynosi 480 EUR miesięcznie.

Jednak, o ile przepisy krajowe są dla delegowanego korzystniejsze, o tyle właśnie je należy stosować (zasada korzystności).

Pewne warunki pracodawca powinien zaoferować na poziomie nie niższym od obowiązujących w kraju przyjmującym – w tym przypadku na Słowacji. W ślad za Dyrektywą 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r. dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, pod uwagę powinny być brane takie kwestie, jak m.in.:

- maksymalne okresy pracy oraz minimalne okresy wypoczynku,

- minimalny wymiar płatnych urlopów rocznych,

- minimalne stawki płacy, wraz ze stawką za nadgodziny; niniejszy podpunkt nie ma zastosowania do uzupełniających zakładowych systemów emerytalnych.

Porównanie regulacji

Pracodawca delegujący musi sięgnąć do słowackich i polskich przepisów, a następnie porównać te warunki. W czasie pobytu zagranicą powinien stosować do zatrudnionych wyłącznie te, które będą korzystniejsze. Niewątpliwie to porównanie nie jest proste, ponieważ wymaga znajomości dwóch systemów prawnych.

Przykład

Zgodnie ze słowackim kodeksem pracy tygodniowy wymiar czasu pracy wynosi 40 godzin. Łącznie z nadgodzinami nie może jednak przekroczyć 48 godzin. Prawo przewiduje pewne wyjątki od tej zasady, dotyczące choćby wieku pracownika, jak i rodzaju świadczonej pracy. Z kolei podstawowy wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 4 tygodnie. Jednak każdy pracownik, który z końcem danego roku ukończy 33 lata, ma roszczenie o udzielenie płatnego urlopu przez co najmniej 5 tygodni.

W polskim prawie pracy wymiary czasu pracy nie są zależne od wieku, ale podlegają ograniczeniom ze względu na niepełnosprawność. Z kolei wymiar urlopu zależy co do zasady od stażu pracy, choć może być wyższy dla niektórych grup zawodowych; może też przysługiwać urlop dodatkowy z tytułu np. niepełnosprawności.

Wysyłając pracownika na Słowację, pracodawca musi więc porównać, które przepisy – polskie czy słowackie – stosować, określając uprawnienia wysyłanej osoby.

Kontynuacja ubezpieczeń

Pracownicy nie są zobowiązani do zgłoszenia się do ubezpieczenia społecznego na terenie Słowacji. Jeżeli zostaną spełnione warunki wskazane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, i jednocześnie:

- pracownik będzie oddelegowany na okres nieprzekraczający 24 miesięcy oraz

- nie zostanie wysyłany, aby zastąpić inną osobę,

to w zakresie ubezpieczeń społecznych będzie podlegał polskiemu ustawodawstwu.

Potwierdzeniem tego, że delegowanie nastąpiło zgodnie z obowiązującymi przepisami, jest zaświadczenie A1. Wydaje je instytucja ubezpieczenia społecznego państwa delegującego, czyli w tym wypadku ZUS. Zakład poświadcza w ten sposób, że osoba wysłana do pracy także w okresie delegowania podlega przepisom o ubezpieczeniu społecznym państwa delegującego.

O zaświadczenie A1 należy co do zasady wystąpić przed rozpoczęciem okresu delegowania. Jednak może być ono wydane także w okresie późniejszym.

Podatek zgodnie z umową

Kwestie opodatkowania reguluje umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Republiką Słowacką w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Warszawie 18 sierpnia 1994 r. Zawarte w niej reguły nie różnią się w zasadzie od innych umów tego typu.

Co do zasady wynagrodzenie pracownika mającego miejsce zamieszkania na terenie Polski podlega opodatkowaniu tylko w Polsce, chyba że pracę wykonuje na terytorium Słowacji. Wówczas ten dochód można opodatkować zarówno na Słowacji, jak i w Polsce z zastosowaniem metody unikania podwójnego opodatkowania określonej w ww. umowie.

Art. 15 ust. 2 umowy przewiduje odstępstwo od tej reguły. Wynagrodzenia polskich pracowników są opodatkowane wyłącznie w Polsce, jeśli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

a) pracownik przebywa na Słowacji przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas każdego 12-miesięcznego okresu, oraz

b) wynagrodzenie wypłaca pracodawca lub w jego imieniu ten, kto nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby na Słowacji, oraz

c) kosztów wynagrodzenia nie ponosi zakład ani stała placówka, którą pracodawca ma na Słowacji.

Jeśli choćby jeden z tych warunków nie zostanie spełniony, wynagrodzenie pracownika podlega opodatkowaniu w państwie, w którym wykonuje pracę (na Słowacji) oraz w państwie miejsca zamieszkania (w Polsce) przy zastosowaniu metod unikania podwójnego opodatkowania określonych odpowiednio w art. 24 umowy, w szczególności metody wyłączenia z progresją. ?

Zdaniem autorki

Silvia Ráčková, prawnik w kancelarii Saxinger, Chalupsky & Partner s.r.o. w Bratysławie

Obywatele Unii Europejskiej posiadający ważny dokument podróży mogą bez żadnych dodatkowych formalności przebywać na terenie Słowacji przez okres 3 miesięcy, liczony od dnia wjazdu do kraju. W przypadku pobytu nad Dunajem dłuższego niż 3 miesiące polski obywatel jest zobowiązany do złożenia wniosku o zezwolenie na pobyt na terenie Słowacji. W tym celu w terminie 30 dni powinien osobiście stawić się w odpowiednim wydziale policji.

Dokument dla lekarza

Przed wyjazdem na Słowację pracownik powinien wyrobić sobie bezpłatną Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) dokumentującą prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych. O jej wystawienie powinien się zwrócić do swojej instytucji ubezpieczenia zdrowotnego, tj. właściwego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia. Ponieważ karta upoważnia do korzystania tylko z niezbędnych świadczeń medycznych, pracodawcom delegującym zaleca się rozważenie dodatkowego prywatnego ubezpieczenia wysyłanych osób.

Słowacki kodeks pracy wprowadził solidarną odpowiedzialność pracodawcy delegującego i przedsiębiorstwa, które ma korzystać z usług świadczonych przez osoby wysłane zagranicę. Gdy podwładni nie otrzymają należnego im wynagrodzenia za czas pobytu na terenie Słowacji, mogą zwrócić się z roszczeniem bezpośrednio do firmy, na której rzecz prace faktycznie wykonywali. Wystarczy, że złożą pisemne zawiadomienie o tym fakcie, a słowacki przedsiębiorca w terminie 15 dni ma obowiązek wypłacić im zaległe wynagrodzenie. Stąd delegujący powinien informować na bieżąco swojego kontrahenta ze Słowacji, czy faktycznie wypłaca wynagrodzenie podwładnym.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP