Jak długo może trwać kontrola

Nie ma takiego przedsiębiorcy, który nie czekałby ?z niecierpliwością ?na finał kontroli. Jak długo może ona trwać?

Publikacja: 20.06.2014 03:00

Na pewno nie w nieskończoność. Z odsieczą przychodzą przedsiębiorcom przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Mówią one, że czas trwania wszystkich kontroli prowadzonych w jednym roku kalendarzowym nie może przekroczyć określonych limitów. W przypadku mikroprzedsiębiorców jest to 12 dni roboczych, u małych przedsiębiorców – 18 dni, u średnich – 24 dni, a u pozostałych 48 dni roboczych.

Inspektorzy mogą jednak zostać w firmie dłużej. Na szczęście tylko czasami. Lista tych wyjątków jest długa ?i określona w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej w art. 83 ust. 2. Najważniejsze to te, gdy kontrola dotyczy zasadności zwrotu VAT przed jego dokonaniem czy gdy jest niezbędna dla prowadzonego przeciwko przedsiębiorcy śledztwa lub dochodzenia.

Co jednak zrobić, gdy inspektorzy niespiesznie opuszczają firmę, a kontrola staje się coraz dokuczliwsza? Trzeba złożyć ponaglenie – radzi Naczelny Sąd Administracyjny ?w wyroku z 29 sierpnia 2006 r. ?(I FSK 1045/05).

Jak długo

Skąd przedsiębiorca ma jednak wiedzieć, ile w jego przypadku będzie trwała kontrola? Z upoważnienia do jej przeprowadzenia. To w nim musi być podana data rozpoczęcia i przewidywany termin jej zakończenia. Zazwyczaj datą rozpoczęcia będzie dzień, w którym inspektor pojawi się w firmie, choć może być to też jakiś późniejszy termin, jeśli się okaże, że przedsiębiorca do kontroli musi się przygotować.

O tym zaś, że kontrola się przedłuży, przedsiębiorca dowie się od inspektora. Trzeba tylko pamiętać, że przedłużenie czasu trwania kontroli powinno być uzasadnione na piśmie i jest możliwe z przyczyn niezależnych od organu kontroli. Uzasadnienie doręcza się przedsiębiorcy i wpisuje do książki kontroli przed podjęciem dalszych czynności kontrolnych.

Z punktu widzenia właściciela firmy istotne może być to, że gdy wyniki kontroli wykażą rażące naruszenie przepisów prawa przez przedsiębiorcę, można przeprowadzić powtórną kontrolę w tym samym zakresie przedmiotowym w danym roku kalendarzowym, ?a czas jej trwania nie może przekraczać siedmiu dni. I, co istotne: czasu trwania tej powtórnej kontroli nie wlicza się do ustawowo określonych limitów kontroli.

Kolejny przypadek, gdy kontrola może się wydłużyć, określa art. 83a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wynika z niego, że organ kontroli może, po pisemnym zawiadomieniu przedsiębiorcy, przerwać kontrolę na czas niezbędny do przeprowadzenia badań próbki produktu lub próbki kontrolnej, jeżeli jedyną czynnością kontrolną po otrzymaniu wyniku badania próbki będzie sporządzenie protokołu kontroli. Czasu przerwy nie wlicza się do czasu kontroli, ale tylko jeśli podczas przerwy przedsiębiorca miał możliwość wykonywania działalności gospodarczej oraz miał nieograniczony dostęp do prowadzonej przez siebie dokumentacji i posiadanych rzeczy (z wyjątkiem oczywiście zabezpieczonej ?w celu kontroli próbki).

Gdy zmieni się sprawdzający

Ponieważ życie obfituje ?w niespodzianki, nie można wykluczyć sytuacji, gdy tuż przed zakończeniem kontroli w firmie inspektor zapadnie na ciężką chorobę, umrze albo po prostu zmieni pracę. Pierwsze, co przychodzi do głowy, to myśl, że wszystko zacznie się od nowa. Tak jednak nie jest. Przede wszystkim w takiej sytuacji konieczne jest wydanie oddzielnego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Najważniejsze jest jednak to, że zdarzenie to nie może prowadzić do wydłużenia ustalonego wcześniej terminu zakończenia kontroli.

Można napisać sprzeciw

Jeśli kontrolujący firmę inspektor przekroczył swoje uprawnienia, naruszając prawa kontrolowanego przedsiębiorcy, można wnieść sprzeciw do organu, którego jest pracownikiem. Jeśli zatem jest w firmie kontrola skarbowa, przedsiębiorca sprzeciw napisze do urzędu kontroli skarbowej. Powinien  przygotować go na piśmie, wyliczając wszystkie zastrzeżenia, jakie ma do działań inspektora. Dobrze jest wskazać w nim uprawnienia, które inspektor przekroczył. Na wniesienie sprzeciwu jest mało czasu, zaledwie trzy dni. Termin ten liczy się od dnia wszczęcia kontroli.

Ważnym skutkiem wniesienia sprzeciwu jest wstrzymanie czynności kontrolnych przez organ kontroli, których sprzeciw dotyczy. Organ ma trzy dni na rozpatrzenie sprzeciwu. Rozpatrując go, może wydać postanowienie o odstąpieniu od czynności kontrolnych lub ich kontynuowaniu. Jeżeli organ kontroli wyda postanowienie o kontynuowaniu czynności, mogą one być prowadzone od dnia, w którym postanowienie doręczono przedsiębiorcy.

Na pewno nie w nieskończoność. Z odsieczą przychodzą przedsiębiorcom przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Mówią one, że czas trwania wszystkich kontroli prowadzonych w jednym roku kalendarzowym nie może przekroczyć określonych limitów. W przypadku mikroprzedsiębiorców jest to 12 dni roboczych, u małych przedsiębiorców – 18 dni, u średnich – 24 dni, a u pozostałych 48 dni roboczych.

Inspektorzy mogą jednak zostać w firmie dłużej. Na szczęście tylko czasami. Lista tych wyjątków jest długa ?i określona w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej w art. 83 ust. 2. Najważniejsze to te, gdy kontrola dotyczy zasadności zwrotu VAT przed jego dokonaniem czy gdy jest niezbędna dla prowadzonego przeciwko przedsiębiorcy śledztwa lub dochodzenia.

Pozostało 83% artykułu
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP