Polscy przedsiębiorcy wciąż chętnie podejmują działalność gospodarczą na terenie Republiki Federalnej Niemiec, a wachlarz świadczonych przez nich usług jest z roku na rok coraz bogatszy. Jednak w znaczącej większości przypadków, czy to już na etapie rejestrowania działalności, czy też w trakcie jej prowadzenia, podmioty gospodarcze napotykają różnego rodzaju trudności. Przyczyną jest złożoność wymogów formalnoprawnych, które należy spełnić, aby móc legalnie podjąć działalność gospodarczą u naszych zachodnich sąsiadów.
KROK 1. Wybór formy
Najczęściej wybieranymi formami prowadzenia działalności gospodarczej na rynku niemieckim jest jednoosobowa działalność na własny rachunek lub działalność w formie samodzielnego oddziału polskiej spółki. Inwestorzy, którzy planują prowadzić działalność na większą skalę, preferują funkcjonowanie w formie spółek osobowych i kapitałowych, ale najczęściej są zainteresowani założeniem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Można ją rozpoznać na rynku na podstawie skrótu – GmbH (Gesellschaft mit beschränkter Haftung). Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zawdzięcza swoją popularność przede wszystkim ograniczonemu ryzyku finansowemu jej udziałowców i członków zarządu, którzy odpowiadają swoim osobistym majątkiem tylko w wyjątkowych przypadkach. Warto w tym miejscu odnotować, że od 2008 r. niemieckie prawo dopuszcza utworzenie tzw. mini-GmbH, która nie ma ustalonej wysokości minimalnego kapitału zakładowego wymaganego przy formowaniu spółki. Teoretycznie dopuszczalne jest utworzenie spółki z kapitałem zakładowym w wysokości 1 euro. Jednak w praktyce kapitał zakładowy nie powinien być niższy niż 1000 euro ze względu na konieczność uiszczania obowiązkowych opłat związanych z uruchomieniem działalności gospodarczej na terenie Niemiec.
KROK 2. Złożenie wniosku i wymaganych dokumentów
Podstawowym aktem prawnym, który reguluje zgłoszenie prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Niemiec, jest ustawa o działalności gospodarczej (Gewerbeordnung), będąca odpowiednikiem polskiej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z jej treścią każde zgłoszenie działalności dokonuje się we właściwym ze względu na siedzibę przedsiębiorcy (zameldowanie) urzędzie gospodarczym (Gewerbeamt) lub odpowiednio w sądzie rejestrowym (Registergericht) – osobiście lub drogą pocztową. Wyjątkowo, gdy zamierzamy świadczyć usługi na terenie Niemiec tylko przejściowo w ramach tzw. usług transgranicznych, nie musimy zgłaszać działalności w tamtejszym urzędzie. Wystarczy zgłoszenie działalności gospodarczej w Polsce. Należy pamiętać, że w przypadku usług transgranicznych wartość usług świadczonych w Niemczech nie może przeważać nad działalnością prowadzoną w Polsce. W przeciwnym razie będziemy zobligowani do zgłoszenia się do właściwego urzędu gospodarczego.
Przepisy prawa niemieckiego wskazują, że do każdego wniosku zgłoszeniowego składanego do urzędu gospodarczego czy też sądu konieczne jest załączenie odpowiedniego kompletu dokumentów, stosownie do formy prowadzonej działalności.
Jeżeli chcemy zgłosić do rejestru handlowego oddział polskiej spółki handlowej, to wniosek musi zostać sporządzony i podpisany przez wszystkich członków zarządu w obecności odpowiedniego urzędnika konsulatu lub niemieckiego notariusza. Do wniosku załącza się aktualny odpis z polskiego rejestru przedsiębiorców z pieczęcią apostille polskiego MSZ, jak również umowę spółki lub inny dokument statutowy, które muszą zostać przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego i poświadczone przez sąd lub notariusza. W związku z tym, że organy rejestrowe poddają szczegółowej kontroli poprawność i zupełność zgłoszenia, warto skorzystać przy jego przygotowaniu z pomocy doświadczonego w tym zakresie radcy prawnego.