Zmiany w kodeksie etyki zawodowej: kancelaria adwokacka wybuduje chodnik

Adwokaci od dawna szukają dodatkowych źródeł zarobków, dlatego kodeks etyki trzeba było zmienić – mówią eksperci.

Aktualizacja: 27.09.2019 02:43 Publikacja: 27.09.2019 02:28

Zmiany w kodeksie etyki zawodowej: kancelaria adwokacka wybuduje chodnik

Foto: AdobeStock

Poluzowanie etycznych zasad to krok w dobrym kierunku, to usankcjonowanie dotychczasowej praktyki, to błąd. Najświeższe zmiany w adwokackim kodeksie etyki zostały przeróżnie odebrane przez członków palestry.

Tymczasem już pojawiają się sprawy, które nowym regulacjom dają pole do interpretacji. Przykład? Kancelaria adwokacka, która wygrała przetarg na budowę chodnika w Rypinie.

Oporne zmiany

21 września Naczelna Rada Adwokacka uchwaliła zmiany w par. 9 zbioru zasad kodeksu etyki i godności zawodu dotyczące łączenia zajęć z wykonywaniem zawodu adwokata.

Co do zasady mecenas może prowadzić działalność zarobkową niezwiązaną z kształtowaniem świadomości prawnej lub ze świadczeniem pomocy prawnej. W takim przypadku nie może jednak posługiwać się tytułem zawodowym. Dodatkowa profesja nie może być także zajęciem, którego „wykonywanie uwłaczałoby godności zawodu adwokata lub ograniczało jego niezależność oraz podważało zaufanie do adwokatury".

Czytaj także: Zmiany w kodeksie etyki adwokatów - poprowadzą zwykłą działalność gospodarczą

– Zmianę oceniam bardzo pozytywnie. Jest odpowiedzią na coraz trudniejszy rynek usług prawnych – komentuje adwokat dr Monika Strus-Wołos.

Podobnie uważa adwokat Krzysztof Boszko. Sposób wprowadzenia zmian porównuje jednak do myszy urodzonej przez górę. I przypomina, że NRA reformę kodeksu etyki zapowiadała od lat – debatując i powołując komisje. Tymczasem środowisko chce szerszych modyfikacji.

– Wprowadzona zmiana słusznie jednak odchodzi od kazuistycznych zapisów legitymizujących niektóre czynności adwokatów lub zakazujących ich – wskazuje mecenas Boszko.

Do niedawna bowiem za nielicujące z zawodem adwokata uznawano m.in. sprawowanie przez niego funkcji członka zarządu w spółkach prawa handlowego czy podejmowanie się zawodowo pośrednictwa przy transakcjach handlowych. Zakaz łączenia interesów z prawniczą praktyką tłumaczono ryzykiem wplątania adwokata w konflikt interesów, co mogłoby odbić się na jego niezależności.

Martwy kodeks

Jak zauważa jednak adwokat Andrzej Michałowski, byli i tacy, których restrykcje wiele nie interesowały.

– Zmiany zbioru zasad etyki adwokackiej witam z sympatią. Tym większą, że pamiętam jeszcze, jak trudno było kiedyś przestawić w nim nawet przecinek. Tylko że te zmiany nie mają żadnego praktycznego znaczenia. Przed zmianą byli adwokaci, którzy równolegle z własnymi kancelariami prowadzili restauracje, lodziarnie lub stacje benzynowe czy byli prokurentami lub nawet członkami zarządów spółek. Będą je prowadzili i po zmianie zasad. Bo sformalizowane zasady deontologiczne już dawno wyparowały z adwokackiej codzienności przez ich praktyczne niestosowanie i brak egzekwowania – mówi mecenas Michałowski.

W jego ocenie prowadzone dotąd debaty, czy i jak zmieniać kodeks etyki, były „adwokacką wojną postu z karnawałem", niezrozumiałą poza środowiskiem, a więc wojną niepotrzebną.

– Szkoda że do zmian doszło tak późno. Oczywiście wiążą się z nimi pewne zagrożenia dla postrzegania zawodu i ogólnego prestiżu, ale tylko od naszego środowiska będzie zależało, jak wykorzystamy otwierające się możliwości. Dla specjalistów to szansa na pokazanie się w nowych aktywnościach. Ciąży nam jeszcze zakaz uczestnictwa w większości czynności egzekucyjnych – komentuje adwokat dr Karol Pachnik.

– Trudno wyjaśnić klientowi, że nie może liczyć na naszą profesjonalną pomoc prawną – dodaje.

Pokusy do przezwyciężenia

Przykładem natomiast na to, że część adwokatów już wcześniej nie bardzo przejmowała się, co im etycznie wypada, a co nie, jest kancelaria adwokacka z Płocka, która pod koniec lipca wygrała przetarg na wykonanie chodnika i ścieżki rowerowej w miejscowości Rypin.

– To obrazuje, że potrzebna była zmiana KEA. Dziś już wiemy, że w takiej sytuacji nie wolno używać tytułu „adwokat". I dobrze, choć pozostaje ocenne, czy jest to działalność dopuszczalna. Moim zdaniem, bez tytułu „adwokat" tak – komentuje profesor Maciej Gutowski, dziekan ORA w Poznaniu.

Huraoptymistycznego nastawienia do noweli nie widać u adwokat Joanny Parafianowicz.

– Zarówno przed zmianą, jak i po niej adwokaci i aplikanci nie powinni imać się zajęć sprzecznych z godnością zawodu. Zmiany będą jednak utrudniały wytyczenie granic tego, co właściwe. W odróżnieniu od adwokatów, których zdaniem możliwość piastowania funkcji zarządczych w spółkach daje większe możliwości – nie przecząc, iż tak właśnie jest – obawiam się, iż na własne życzenie odchodzimy od tego, co jest istotą naszej profesji, tj. niezawisłości i niezależności – także dla własnych interesów i wynikających z nich pokus – ocenia prawniczka.

Sprawa dla sądu Konstytucyjnego

Etyka w Trybunale

Uznania za niezgodne z ustawą zasadniczą korporacyjnych przepisów zabraniających łączenia zawodu adwokackiego z inną aktywnością zarobkową domagał się pełnomocnik mec. Marcina Dubienieckiego, który został ukarany za ich nieprzestrzeganie.

W skardze do Trybunału Konstytucyjnego wskazywano, że zakazy ze zmienionego niedawno § 9 aadwokackiego kodeksu etyki godzą w prawo wolności działalności gospodarczej, prawo do korzystania z praw i wolności konstytucyjnych czy wolność wyboru zawodu.

Sprawa nie doczekała się rozpoznania.

Poluzowanie etycznych zasad to krok w dobrym kierunku, to usankcjonowanie dotychczasowej praktyki, to błąd. Najświeższe zmiany w adwokackim kodeksie etyki zostały przeróżnie odebrane przez członków palestry.

Tymczasem już pojawiają się sprawy, które nowym regulacjom dają pole do interpretacji. Przykład? Kancelaria adwokacka, która wygrała przetarg na budowę chodnika w Rypinie.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP