Taki stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 28 kwietnia 2016 r. (I UK 156/15).
Orzeczenie zapadło w sprawie z odwołania od decyzji ZUS o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym przez osobę ubiegającą się o świadczenia z tytułu niezdolności do pracy. W omawianej sprawie ZUS zakwestionował umowę o pracę, jako zawartą dla pozoru jedynie w celu uzyskania tytułu ubezpieczeń społecznych. Umowa została zawarta między ojcem i córką, będącą w piątym miesiącu ciąży. W toku postępowania zatrudniający zeznał, iż umowa o pracę została zawarta z chęci udzielenia pomocy finansowej córce, która prowadziła do tej pory nierentowną działalność gospodarczą.
W ocenie sądów obydwu instancji o pozorności zatrudnienia świadczył przede wszystkim fakt, że odwołująca się nie wykazała, aby w ramach stosunku pracy rzeczywiście świadczyła pracę. W ocenie sądu apelacyjnego „logiczna i całościowa ocena materiału dowodowego prowadzi zaś do wniosku, że umowa o pracę między stronami była umową pozorną, której celem było jedynie stworzenie pozorów wykonania pracy w reżimie pracowniczym w celu szybkiego uzyskania przez odwołującą się świadczeń z ubezpieczenia społecznego".
Stanowisko sądów instancyjnych poparł również Sąd Najwyższy. Wyjaśniając motywy rozstrzygnięcia SN wskazał, że na gruncie ubezpieczeń społecznych charakter pracowniczego tytułu ubezpieczenia nawiązuje do konstruktywnych cech stosunku pracy takich jak: dobrowolność, osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły i w pracowniczym podporządkowaniu, wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy ponoszącego ryzyko (osobowe, ekonomiczne, organizacyjne, socjalne) związane z zatrudnieniem pracownika i odpłatny charakter zatrudnienia.
Jak podkreślił SN, u podstaw zawarcia umowy o pracę leży realizacja interesów obydwu stron w nawiązaniu zatrudnienia. Tymczasem w przedmiotowej sprawie nie stwierdzono istnienia takiego celu obydwu stron, o czym świadczyć miał faktyczny brak wykonywanej pracy. Jak konstatuje SN „dla powstania stosunku pracy nie wystarcza zresztą samo zawarcie na piśmie umowy o treści odpowiadającej wymaganiom art. 29 k.p., założenie dokumentacji pracowniczej i wypłacenie pracownikowi wynagrodzenia oraz formalna legalizacja umowy przed organem rentowym czy urzędem skarbowym". Istotne jest przede wszystkim, aby stosunek taki został nawiązany i faktycznie realizowany przez strony.
