Reklama
Rozwiń
Reklama

Trybunał Konstytucyjny zajmie się emeryturami celników. Czy mają szansę na wyższe świadczenie?

Sąd Najwyższy uznał, że TK powinien zająć się przepisem ustawy zaopatrzeniowej, który pozbawia tę grupę mundurowych prawa do emerytury policyjnej.

Publikacja: 29.10.2025 11:21

TK przyjrzy się przepisom dotyczącym emerytur celników. Mają szansę na wyższe świadczenie?

TK przyjrzy się przepisom dotyczącym emerytur celników. Mają szansę na wyższe świadczenie?

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

SN zdecydował się przedstawić TK pytanie prawne: czy art. 12 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…) jest zgodny z art. 2, art. 32 i art. 64 konstytucji?

Skąd wzięły się wątpliwości dotyczące emerytur celników? 

Pytanie prawne do TK zainicjowano na kanwie sprawy kobiety, która służyła w Służbie Celnej, a po reformie – w Służbie Celno-Skarbowej w okresie od 15 września 1999 r. do 31 sierpnia 2017 r. Została jednak zwolniona na skutek nieotrzymania propozycji dalszej służby lub pracy. Miało to związek z reformą służb skarbowych i podatkowych. Na mocy przepisów wprowadzających ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej z 16 listopada 2016 r. ustawodawca wskazał, że pracownicy dotychczas zatrudnieni w izbach celnych oraz urzędach kontroli skarbowej, a także funkcjonariusze celni pełniący służbę w izbach celnych i w komórkach urzędu obsługującego ministra finansów, stali się pracownikami zatrudnionymi w jednostkach organizacyjnych KAS albo funkcjonariuszami Służby Celno-Skarbowej.

Wyjątkiem były jednak sytuacje m.in. gdy zatrudnieni/pełniący służbę nie otrzymali propozycji działania w nowych strukturach. Tak było w przypadku funkcjonariuszki w opisywanej sprawie. W efekcie kobieta złożyła wniosek o emeryturę z ZUS (mniej korzystną niż mundurowa), do ustalenia której organ rentowy uwzględnił okres od 15 września 1999 r. do 31 sierpnia 2017 r. (tj. czas, kiedy służyła we wspomnianych strukturach mundurowych).

Czytaj więcej

Prokurator będący żołnierzem pójdzie do sądu pracy

W 2020 r. kobieta złożyła jednak wniosek o emeryturę policyjną, ale odmówiono jej takiego świadczenia, bo pobierała już świadczenie z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W art. 12 ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej prawodawca przewidział wprost, że emerytura policyjna nie przysługuje funkcjonariuszowi, który ma ustalone prawo do świadczenia określonego w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, obliczonego z uwzględnieniem okresów służby i okresów z nią równorzędnych.

Reklama
Reklama

Sprawa trafiła do sądu. W pierwszej instancji kobieta przegrała. Sąd okręgowy przyznał, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wykładnia przepisów powinna w pierwszym rzędzie uwzględniać językowe znaczenie tekstu prawnego. Przepisy regulujące system zabezpieczenia społecznego, ze względu na swoją istotę, podlegają bowiem ścisłej interpretacji. W ocenie SO, nie powinno się stosować do nich wykładni celowościowej, funkcjonalnej lub aksjologicznej w opozycji do językowej, jeżeli ta ostatnia prowadzi do jednoznacznych rezultatów interpretacyjnych. Zdaniem sądu I instancji, przepis art. 12 ust. 1 ustawy jest jasny. 

Kobieta złożyła jednak apelację. W jej przypadku problem polegał bowiem na tym, że złożyła ona wniosek emerytalny przed wejściem w życie przepisów pozwalających celnikom skorzystać z dobrodziejstw ustawy zaopatrzeniowej. Oznacza to, że nie miała ona wpływu na swoją sytuację prawną. 

Czytaj więcej

Wraca temat obowiązku szczepień na Covid-19 w czasie epidemii. SN rozstrzygnie wątpliwości

SN pytanie TK o emerytury celników 

Sąd apelacyjny oddalił jednak jej apelację emerytowanej funkcjonariuszki.  W konsekwencji sprawa trafiła do SN, a ten zdecydował się zadać Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne na temat zgodności art. 12 ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej z ustawą zasadniczą. 

SN uznał, że w świetle konstytucyjnej zasady równości wątpliwości budzi różnicowanie uprawnień funkcjonariuszy wyłącznie ze względu na datę złożenia wniosku o ustalenie prawa do emerytury mundurowej. Pominięcie tych, którzy spełniają wszystkie przesłanki (tj. mają odpowiedni wiek i staż pracy lub służby) oprócz tej jednej negatywnej, wydaje się, zdaniem SN, wątpliwe. 

Postanowienie SN (sygn. akt II USKP 44/25)

Opinie Prawne
Ewa Szadkowska: TSUE wysadził TK w powietrze. To ważna lekcja także dla Donalda Tuska
Cudzoziemcy
Kierowca musi mówić po polsku? Prawnicy oceniają nową usługę „Bolt lokalnie"
Internet i prawo autorskie
Masłowska zarzuca Englert wykorzystanie „kanapek z hajsem”. Prawnicy nie mają wątpliwości
Prawo karne
Małgorzata Manowska reaguje na decyzję prokuratury ws. Gizeli Jagielskiej
Nieruchomości
Wieczni prezesi spółdzielni mieszkaniowych zostaną? Spór o reformę
Materiał Promocyjny
Działamy zgodnie z duchem zrównoważonego rozwoju
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama