Kamienie milowe, czyli co dokładnie ma zrobić władza dla pieniędzy z KPO

Choć Komisja Europejska zaakceptowała Krajowy Plan Odbudowy dla Polski, postawiła warunki, których spełnienie jest konieczne do uruchomienia jakichkolwiek wypłat z unijnego Funduszu Odbudowy. Tzw. kamienie milowe są szczegółowo określone w aneksie do decyzji KE pozytywnie opiniującej KPO.

Publikacja: 02.06.2022 11:25

Ursula von der Leyen

Ursula von der Leyen

Foto: EPA/STEPHANIE LECOCQ

Jak podaje TVN24, nie chodzi wyłącznie o zmiany dotyczące sądownictwa, ale także m.in. legislacji. KE chce zmiany regulaminu Sejmu, aby nie można było wprowadzać w Polsce ustaw bez konsultacji i w przyspieszonych procedurach, co wpływa także na jakość przepisów.

Mało czasu na wzmocnienie niezależności sądów

Natomiast warunki dotyczące sądownictwa i terminy poszczególnych reform aneks do decyzji KE ujmuje w tzw. Komponencie (składniku) F o nazwie "Poprawa jakości instytucji i warunki dla wprowadzenia KPO".

W punkcie F1.1. Reforma wzmacniająca niezależność i bezstronność sądów, Polska powinna:

a) we wszystkich sprawach dotyczących sędziów, w tym dyscyplinarnych i immunitetów sędziowskich określić zakres jurysdykcji izby Sądu Najwyższego, inny niż istniejąca Izba Dyscyplinarna, wypełniając kryteria Art. 19 Traktatu. Wszystkie wymienione sprawy powinny być badane przez niezależny i bezstronny sąd ustanowiony przez prawo, natomiast uznaniowe uprawnienie do wyznaczania sądu dyscyplinarnego mającego jurysdykcję w pierwszej instancji w sprawach sędziów sądów powszechnych zostanie ograniczone.

b) określić zakres odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów, zapewniając im prawo do wysyłania pytań do TSUE, takie pytania nie mogą być podstawą do postępowań dyscyplinarnych

c) podczas gdy sędziowie mogą być pociągani do odpowiedzialności za przewinienia służbowe, w tym oczywiste i poważne naruszenia prawa, należy określić, że treść orzeczeń sądowych nie może być klasyfikowana jako przewinienie dyscyplinarne

d) zapewnić w ramach procedur sądowych możliwość weryfikacji, czy sędzia spełnia wymogi niezależności, bezstronności i bycia ustanowionym przez prawo zgodnie z Art 19. Traktatu, jeśli zajdą co do tego poważne wątpliwości

e) wzmocnić proceduralne gwarancje i uprawnienia stron w postępowaniach dyscyplinarnych dotyczących sędziów przez (i) rozpatrzenie spraw w rozsądnym terminie (ii) określając zakres terytorialny sądów rozpatrujących sprawy (iii) zapewniając prawo do obrony i istotny czas na jej przygotowanie.

Czytaj więcej

Łętowska o ustawie likwidującej Izbę Dyscyplinarną: To tylko zmiana etykiety

W punkcie F.1.2. określono zmiany mające na celu naprawienie sytuacji sędziów dotkniętych decyzjami Izby Dyscyplinarnej:

a) sprawy już rozpatrzone przez przez Izbę Dyscyplinarną powinny być powtórnie zbadane przez sąd wypełniający wymogi z Art 19 Traktatu, zgodnie z reformą opisaną powyżej.

b) ustawa powinna wprowadzić termin 3 miesięcy na rozpoczęcie sprawy od wniosku sędziego, który chce takiego ponownego rozpatrzenia i 12 miesięcy na jej rozstrzygnięcie.

c) sprawy obecnie oczekujące przed Izbą Dyscyplinarną powinny być skierowane do nowej izby zgodnej ze wspomnianymi reformami.

Reformy te powinny wejść w życie przed końcem drugiego kwartału 2022 roku i muszą być dokonane przed pierwszym wnioskiem o płatność przesłanym do Komisji Europejskiej -  zwraca uwagę korespondent TVN24.

Czytaj więcej

KE odblokuje miliardy dla Polski, ale wypłat na razie nie będzie

Regulamin Sejmu do zmiany

W punkcie F.2.1. - poprawa procesu tworzenia prawa - KE wskazuje na potrzebę wejścia w życie poprawek do Regulaminu Sejmu, Senatu i Rady Ministrów, które wprowadzą:

a) obowiązkową ocenę wpływu i publiczne konsultacje projektów ustaw proponowanych przez posłów i senatorów

b) ograniczenie użycia przyspieszonych procedur tylko do wyraźnie określonych wyjątkowych przypadków.

Przypomnijmy, że pod koniec kwietnia Rada Ministrów uczyniła krok w stronę realizacji tego postulatu i przyjęła Krajowy Program Reform zakładający doskonalenie procesu stanowienia prawa. Do końca września mają być znowelizowane regulaminy Sejmu, Senatu i Rady Ministrów.

W KPO, który ma wspomóc gospodarkę po pandemii, Polska wnioskuje o 23,9 mld euro dostępnych w ramach grantów i o 11,5 mld euro z części pożyczkowej. Eksperci spodziewają się, że pierwszej płatności w wysokości ok. 4,2 mld euro, możemy spodziewać się najwcześniej we wrześniu br.

Jak podaje TVN24, nie chodzi wyłącznie o zmiany dotyczące sądownictwa, ale także m.in. legislacji. KE chce zmiany regulaminu Sejmu, aby nie można było wprowadzać w Polsce ustaw bez konsultacji i w przyspieszonych procedurach, co wpływa także na jakość przepisów.

Mało czasu na wzmocnienie niezależności sądów

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego