Jak wykazać wydatki na odzież roboczą w księgach rachunkowych

Moment ujęcia nabytych ubrań ochronnych dla pracowników w kosztach pracodawcy zależy od tego, czy zostaną one wydane załodze od razu po zakupie, czy w terminie późniejszym – z magazynu przedsiębiorstwa.

Publikacja: 27.04.2016 06:20

Jak wykazać wydatki na odzież roboczą w księgach rachunkowych

Foto: 123RF

Jesteśmy przedsiębiorstwem budowlanym. Mamy obowiązek zakupu odzieży roboczej dla naszych pracowników. W jaki sposób powinniśmy ująć w naszych księgach rachunkowych przekazaną pracownikom odzież? – pyta czytelniczka.

Zakup odzieży dla pracowników jest obowiązkiem pracodawcy wynikającym wprost z przepisów prawa pracy.

Zgodnie z art. 2377 § 1 kodeksu pracy (dalej: kp) pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

- jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,

- ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uwaga! Przepis ten nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prac powodujących intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi, bądź materiałami biologicznie zakaźnymi. Wówczas pracodawca ustala samodzielnie, po uprzedniej konsultacji z pracownikami, rodzaj wymaganej odzieży roboczej stosowanej na danym stanowisku pracy wraz z okresem użytkowania tego typu odzieży.

Decyzję w tej sprawie pracodawca wydaje w drodze wewnętrznego zarządzenia. Jeśli zatrudnia w swoim przedsiębiorstwie co najmniej 20 pracowników, to tego typu zapis powinien zawrzeć w regulaminie pracy obowiązującym w przedsiębiorstwie.

Utrzymanie albo ekwiwalent

Zgodnie z art. 2379 k.p., pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy m.in. bez odzieży i obuwia roboczego, przewidzianymi do stosowania na danym stanowisku pracy. Zobowiązany jest zapewnić również pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażenie odzieży i obuwia roboczego. Jeśli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, to czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości poniesionych przez pracownika kosztów.

Karta ewidencyjna

Kolejnym wymogiem nakładanym przez ustawodawcę jest obowiązek wynikający z § 8 pkt 3 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (DzU nr 62, poz. 286 ze zm.). Zgodnie z nim pracodawca jest zobowiązany założyć i prowadzić dla każdego pracownika kartę ewidencyjną przydziału odzieży i obuwia roboczego.

Spoglądając na dotychczasową praktykę stosowaną przez przedsiębiorstwa, odzież robocza ewidencjonowana jest na podstawie imiennych kart wyposażenia. Ich celem jest ułatwienie identyfikacji prawa do wymiany odzieży roboczej na nową.

Gdy pracodawca wypłaca zatrudnionym ekwiwalent pieniężny za używanie własnej odzieży roboczej, musi założyć i prowadzić, odrębnie dla każdego pracownika, specjalną kartę ewidencji wypłat ekwiwalentu pieniężnego.

Czy trzeba odprowadzać PIT i ZUS

Wartość wydanej odzieży roboczej lub wypłata ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnych ubrań jest dla pracownika przychodem ze stosunku pracy, który jednak nie podlega opodatkowaniu. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące pracownikom na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, są zwolnione od podatku dochodowego. Co ważne, tego typu świadczenie oraz ekwiwalent nie są również podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. Wynika to z treści § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 2236) oraz z art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 581 ze zm.).

Uwaga! Wydanie pracownikom ubrań roboczych pozostaje ponadto poza zakresem ustawy o VAT, co oznacza, że nie jest to czynność podlegająca opodatkowaniu.

Bezpośrednio albo z zapasów

Wyposażenie pracowników w potrzebną odzież i obuwie robocze wynika wprost z norm kodeksu pracy, dlatego w księgach pracodawcy wydatki z tego tytułu należy kwalifikować jako koszty świadczeń na rzecz pracowników, które ewidencjonowane są na koncie „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia" lub na odpowiednim koncie w zespole 5. Zakup odzieży i obuwia roboczego dla pracowników zaliczany jest do kosztów działalności operacyjnej w momencie wydania tych rzeczy pracownikom. Odpowiedni moment ujęcia tych wydatków w kosztach pracodawcy będzie zatem uzależniony od tego, czy odzież i obuwie robocze zostaną wydane pracownikom bezpośrednio z zakupu czy też w terminie późniejszym – z magazynu przedsiębiorstwa. W tym drugim przypadku najpierw nastąpi przyjęcie zakupionych ubrań i obuwia do magazynu, a następnie wydanie ich pracownikom według potrzeb. Wówczas ewidencja księgowa będzie się odbywać za pośrednictwem konta zespołu 3 „Materiały".

Gdy przedsiębiorstwo wypłaca pracownikom ekwiwalent z tytułu używania własnej odzieży i obuwia roboczego, w tym za pranie odzieży, ewidencjonuje się go w ciężar kosztów działalności operacyjnej jednostki jako pozostałe koszty rodzajowe bądź inne świadczenia na rzecz pracowników, a drugostronnie na koncie „Pozostałe rozrachunki z pracownikami".

Gdy pracodawca prowadzi ewidencję kosztów z wykorzystaniem kont zespołu 5, to przekazywane pracownikom świadczenia rzeczowe w postaci odzieży roboczej oraz należny pracownikom ekwiwalent z tego tytułu księgowane są według klucza powstawania takiego kosztu, czyli stosownie do komórek organizacyjnych jednostki, w których pracownicy świadczą konkretną pracę.

Popularny, standardowy podział kont według miejsc powstawania kosztów jest następujący:

- 500 „Koszty działalności podstawowej – produkcyjnej",

- 520 „Koszty wydziałowe" lub

- 530 „Koszty działalności pomocniczej".

Przykład

W marcu 2016 r. przedsiębiorstwo budowlane kupiło pracownikom wykonującym prace konstrukcyjne odzież i obuwie robocze w postaci:

- 10 par spodni roboczych po 65 zł/szt.,

- 10 kurtek roboczych po 70 zł/szt.,

- 10 par butów po 40 zł/szt. oraz

- 10 koszul po 25 zł/szt.

Zakup został udokumentowany fakturą na kwotę brutto 2460 zł (w tym VAT: 460 zł). W następnym miesiącu wydano pracownikom z magazynu:

- 5 par spodni,

- 5 kurtek,

- 5 par butów i

- 5 koszul.

Rozchód odzieży roboczej z magazynu ujmuje się w cenach rzeczywistych na poziomie cen zakupu metodą LIFO. Jednostka prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5.

Ewidencja księgowa

1. Zakup odzieży i obuwia roboczego

a) kwota brutto faktury (wartość brutto zobowiązania)

Wn „Rozliczenie zakupu" 2460 zł

Ma „Rozrachunki z dostawcami" 2460 zł

b) VAT naliczony podlegający odliczeniu

Wn „VAT naliczony" 460 zł

Ma „Rozliczenie zakupu" 460 zł

2. Przyjęcie zakupionej odzieży i butów do magazynu

Wn „Materiały" 2000 zł

Ma „Rozliczenie zakupu" 2000 zł

3. Wydanie odzieży i obuwia roboczego pracownikom: (5 par spodni × 65 zł/szt.) + (5 kurtek × 70 zł/szt.) + (5 par butów × 40 zł/szt.) + + (5 koszul × 25 zł/szt.) = 325 zł + 350 zł + 200 zł + 125 zł = 1000 zł

Wn „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia" 1000 zł

Ma „Materiały" 1000 zł

oraz równolegle

Wn „Koszty działalności podstawowej – produkcja" 1000 zł

Ma „Rozliczenie kosztów" 1000 zł

Autor jest starszym konsultantem w departamencie audytu, Grupa UHY ECA

Jesteśmy przedsiębiorstwem budowlanym. Mamy obowiązek zakupu odzieży roboczej dla naszych pracowników. W jaki sposób powinniśmy ująć w naszych księgach rachunkowych przekazaną pracownikom odzież? – pyta czytelniczka.

Zakup odzieży dla pracowników jest obowiązkiem pracodawcy wynikającym wprost z przepisów prawa pracy.

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów