Nowe prawo 2026 r. Co czeka obywateli? Wyższa płaca minimalna, prawo jazdy dla 17-latków i podwyżka zasiłku pogrzebowego

Istotne z punktu widzenia obywateli zmiany przyniosą ustawy przyjęte przez Sejm i podpisane już przez prezydenta. Jedną z najważniejszych dla milionów pracowników, zatrudnionych zarówno na umowach o pracę, jak i „na zleceniach”, będzie ta gwarantująca podwyżkę płacy minimalnej. Od 1 stycznia wyniesie ona 4806 zł brutto (dziś to 4666 zł), co oznacza, że wzrośnie o trzy proc. w porównaniu do kwoty, jaka dzisiaj należy się zatrudnionym; stawka godzinowa podniesiona zostanie z kolei do 31,40 zł.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Ile wyniesie płaca minimalna w 2026 roku? Ile razy się zmieni?

Płaca minimalna w Polsce wzrośnie od 1 stycznia 2026 roku. Zmiana ta wpłynie nie tylko na wynagro...

17-latkowie dostaną prawo jazdy, ale jeździć będą mogli pod okiem doświadczonych kierowców

Na wyższe świadczenia od początku roku będą mogły liczyć też rodziny zmarłych, które otrzymają zasiłek pogrzebowy w wysokości siedmiu tysięcy złotych. To efekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, regulującej kwestie wysokości jednorazowego świadczenia, przysługującego najbliższym po śmierci członka rodziny, i związanej z nią konieczności dokonania pochówku. Od nowego roku nastąpi też przeliczanie tzw. emerytur czerwcowych; a to dzięki nowym przepisom ustawy, regulującej wysokość emerytur przyznanych lub przeliczonych właśnie w tymże miesiącu, w latach 2009–2019 (regulacje te obejmą również renty rodzinne po osobach, które miały takie świadczenia). Więcej o tych zmianach czytaj TUTAJ.

Spore zmiany czekają nas też na drogach, bo w 2026 r. prawo jazdy kat. B otrzymać będą mogli już 17-latkowie (za zgodą rodziców lub opiekunów), podobnie jak dzisiaj już dzieje się to w innych krajach Unii Europejskiej. Dokument uzyskany w naszym kraju ważny będzie jednak tylko w Polsce. Nastolatki nie zostaną też „za kółkiem” pozostawione same sobie, bo przez pierwsze pół roku (lub do ukończenia 18. roku życia) jeździć będą mogły jedynie z doświadczonym kierowcą-opiekunem.

Młodzi kierowcy do pełnoletności będą musieli poczekać również, jeśli chcieliby pracować np. jako kurierzy lub jako taksówkarze przewozić innych pasażerów. To nie jedyne zmiany, jakie przyniesie znowelizowana ustawa – Prawo o ruchu drogowym, której przepisy zaczną obowiązywać od 3 marca 2026 r. Ona bowiem – na osoby, które nie skończyły jeszcze 16 lat – nałoży obowiązek noszenia kasków ochronnych podczas jazdy na rowerze (również tym z napędem), hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego (UTO). Podobne obostrzenia dotyczyły będą dzieci młodszych niż te siedmioletnie, przewożonych na rowerach lub w wózku rowerowym (czy tego typu przyczepce).

Czytaj więcej

Prawo drogowe

Prawo jazdy dla 17-latków. Od kiedy będą mogli rozpocząć kurs?

Od 3 marca 2026 r. wejdą w życie przepisy, które pozwolą na wyrobienie prawa jazdy kategorii B pr...

Zmiany dla osób z niepełnosprawnościami oraz przy rozliczaniu podatków od spadków i darowizn

Od nowego roku rozszerzona zostanie też grupa osób z niepełnosprawnościami, które na mocy decyzji wojewódzkiego zespołu uzyskały co najmniej 70 punktów w skali potrzeby wsparcia, a którym świadczenie wspierające z tego tytułu wypłaci ZUS. Już do końca listopada przyjął on 188,5 tys. wniosków, a łączna wypłacona już kwota wyniosła ponad 7,6 mld zł.

Zmiany szykują się też w kwestii rozliczania podatku od spadków i darowizn, bo dzięki nowelizacji ustawy regulującej kwestie fiskus będzie mógł przywrócić termin na ich zgłoszenie (chodzi o rodzinne spadki i darowizny powyżej 36 120 zł, więcej o zmianie czytaj TUTAJ). Z kolei dzięki nowelizacji prawa o notariacie, spadkobiercy (lub zapisobiercy windykacyjni) łatwiej załatwią sprawy własnościowe, wymagające wpisu w księdze wieczystej odziedziczonej nieruchomości – już u notariusza, a nie w sądzie (o zmianie czytaj więcej TUTAJ).

Szykują się ułatwienia budowlane dla obywateli

Kolejny rok upłynie też pod znakiem zmian dla inwestorów budowlanych, projektantów i samorządów, którzy staną przed wyzwaniem dopasowania się do nowej rzeczywistości. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, budynki użyteczności publicznej i mieszkalne będą musiały mieć piwnice i garaże, które w razie konieczności będą mogły zostać potraktowane jako miejsca doraźnego schronienia (ten wymóg zaczyna obowiązywać 1 stycznia). Sami zainteresowani obawiają się przede wszystkim finansowych konsekwencji wprowadzenia tych rygorów.

Dzięki nowym przepisom prawa budowlanego (wchodzą w życie 7 stycznia), obywatele zyskają możliwość stawiania (bez pozwolenia, a jedynie po zgłoszeniu, choć oczywiście z pewnymi ograniczeniami) niektórych obiektów. Jakich? Między innymi przydomowych basenów i oczek wodnych (a także tych na terenie rodzinnych ogrodów działkowych), przydomowych tarasów naziemnych, wolno stojących magazynów energii elektrycznej, bezodpływowych zbiorników na wody opadowe lub roztopowe oraz zadaszonych i niezadaszonych przydomowych tarasów naziemnych. Na mocy nowych przepisów, jeśli nadzór budowlany dopatrzy się znacznych odstępstw od projektu, będzie mógł wystawić inwestorowi „żółtą kartę”, zamiast od razu wstrzymywać budowę (więcej o zmianach czytaj TUTAJ).