Konwersja wierzytelności na udziały w kapitale zakładowym spółki

Konwersja wierzytelności na udziały w kapitale zakładowym spółki z o.o. każdorazowo będzie stanowiła wniesienie do niej wkładu niepieniężnego.

Aktualizacja: 30.03.2015 09:20 Publikacja: 30.03.2015 04:30

Konwersja wierzytelności na udziały w kapitale zakładowym spółki

Foto: materiały prasowe

Takie stanowisko wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 marca 2015 r. (II FSK 349/13). W sprawie tej NSA zajmował się konwersją dokonywaną na zasadach ogólnych, bez zastosowania przepisów prawa upadłościowego i naprawczego.

Czego dotyczyły wątpliwości...

Rozpatrywana sprawa dotyczyła spółki, która zamierzała przeprowadzić konwersję wierzytelności wobec spółki córki na udziały w tej spółce. Wystąpiła w związku z tym o interpretację indywidualną i zadała pytanie, w jaki sposób powinna ustalić koszty uzyskania przychodu w momencie zbycia objętych w ten sposób udziałów.

Spółka stała na stanowisku, że kosztem uzyskania przychodu będzie w takim przypadku równowartość wydatków poniesionych na objęcie udziałów (art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT). Ze stanowiskiem tym nie zgodził się organ podatkowy. Wyjaśnił, że w przypadku konwersji wierzytelności z tytułu umowy pożyczki na kapitał zakładowy mamy do czynienia z zamianą wierzytelności na inne prawo majątkowe. W związku z tym nie można uznać takiej operacji za wkład pieniężny, bo za taki uważa się jedynie wpłatę pieniądza (gotówki) lub przelew bankowy.

Z tego powodu, w opinii organu podatkowego, konwersję wierzytelności na kapitał należało utożsamić z wniesieniem wkładu niepieniężnego (aportu). W konsekwencji za koszt uzyskania przychodów ze sprzedaży objętych w ten sposób udziałów należy uznać jedynie wartość nominalną udziałów objętych w zamian za aport. Spółka zaskarżyła to rozstrzygnięcie.

...i jak zostały rozstrzygnięte

WSA w Warszawie oddalił skargę spółki, argumentując, że ustawodawca wyraźnie rozgraniczył wkład pieniężny od niepieniężnego, decydując, że wkładem pieniężnym może być tylko gotówka wniesiona do kasy spółki lub wpłacona na jej konto. Przychylił się jednocześnie do stanowiska organu podatkowego, zgodnie z którym konwersja wierzytelności wobec spółki na udziały w jej kapitale oznacza wniesienie do tej spółki wkładu niepieniężnego w postaci wierzytelności, niezależnie od kwalifikacji takiej czynności w prawie cywilnym (jako potrącenia, nowacji, przelewu wierzytelności czy zwolnienia z długu). Sąd przytoczył również wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 lutego 2005 r. (FSK 1434/ 04) prezentujący analogiczne stanowisko.

Spółka zaskarżyła wyrok do Naczelnego Sądu Administracyjnego, jednak nie przychylił się on do jej argumentacji i oddalił skargę. W krótkim ustnym uzasadnieniu wyroku zgodził się z wykładnią ustaloną przez organ podatkowy oraz WSA w Warszawie, zgodnie z którą konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy zawsze będzie wkładem niepieniężnym do spółki, ze wszystkimi tego konsekwencjami podatkowymi.

Maciej Kokot jest konsultantem w FL Tax

Zdaniem autorki

Aleksandra Kasińska, doradca podatkowy, starsza konsultantka w FL Tax

Zmiana stanowiska niekorzystna dla podatników

Kwalifikacja konwersji wierzytelności na kapitał zakładowy jako wkładu pieniężnego bądź niepieniężnego budzi spore wątpliwości w praktyce. Jeszcze do niedawna dominowało stanowisko, że konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy polegająca w istocie na potrąceniu wzajemnych pieniężnych wierzytelności wspólnika i spółki stanowi wkład pieniężny. Pogląd ten został jednak zakwestionowany w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 grudnia 2014 r. (II FSK 2758/12). Sąd rozpatrywał sprawę konwersji wierzytelności na kapitał, dokonywanej na podstawie przepisów prawa upadłościowego i naprawczego. Uzasadnienie wyroku zapadłego 25 marca br. będzie prawdopodobnie bazować na prezentowanej już wcześniej argumentacji, zakładającej, że wkład pieniężny to wyłącznie wpłata gotówkowa lub wpłata na konto bankowe (a nie potrącenie wzajemnych wierzytelności). Jednak wczorajszy wyrok odnosi się bezpośrednio do konwersji przeprowadzanej na ogólnych zasadach wynikających z prawa handlowego i cywilnego, czyli konwersji występującej w praktyce dużo częściej.

Stanowisko zaprezentowane w omawianym wyroku jest niekorzystne dla podatników. Po pierwsze, wniesienie wkładu niepieniężnego powoduje co do zasady powstanie przychodu po stronie wspólnika w wysokości wartości nominalnej udziałów (art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT). Po drugie, mogą się pojawić problemy z ustaleniem wysokości kosztów uzyskania przychodów związanych z objęciem udziałów – nie jest bowiem jasne, jak należy określić taki koszt w przypadku potrącenia wierzytelności traktowanego jako wkład niepieniężny (art. 15 ust. 1j ustawy o CIT). Po trzecie, kosztem uzyskania przychodów przy zbyciu udziałów objętych za taki wkład niepieniężny będzie wartość nominalna udziałów, a nie wartość wydatków poniesionych na ich nabycie (art. 15 ust. 1k pkt 1 ustawy o CIT).

Takie stanowisko wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 marca 2015 r. (II FSK 349/13). W sprawie tej NSA zajmował się konwersją dokonywaną na zasadach ogólnych, bez zastosowania przepisów prawa upadłościowego i naprawczego.

Czego dotyczyły wątpliwości...

Pozostało 95% artykułu
1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Płace
Ostatnia taka podwyżka pensji. W przyszłym roku czeka nas rewolucja
Sądy i trybunały
Bezsilność Trybunału rośnie. Uchwała naprawcza Sejmu ponad wyrokiem TK
Konsumenci
Rzecznik generalny TSUE o restrukturyzacji Getin Banku: ocenić musi polski sąd
Podatki
Uparty obdarowany zapłaci podatek, bo nie chciał pokazać wydruku z konta
Akcje Specjalne
Mapa drogowa do neutralności klimatycznej
Sądy i trybunały
Sędzia, który kradł pendrive'y nadal w zawodzie. Zarabia 10 tys. zł miesięcznie
Podatki
Skarbówka będzie łapać już tylko prawdziwych oszustów