Rz: Jak potraktować w VAT sytuację, w której pojawia się potrzeba rozliczenia z kontrahentem nieprawidłowego wykonania świadczenia?
Dawid Milczarek, partner w LTCA Adwokaci i Doradcy Podatkowi: Różne rozwiązania mogą wchodzić w grę. Jedno z nich, to obniżenie pierwotnie umówionego wynagrodzenia. Najczęściej jest ono stosowane, gdy nabywca ostatecznie akceptuje świadczenie wykonane niezgodnie z pierwotną umową, ale pod warunkiem zmiany ceny. Jeżeli renegocjacja zakresu wykonanego świadczenia oraz finalnej ceny odbywa się już po wystawieniu faktury przez sprzedawcę, to pojawia się często potrzeba wystawienia faktury korygującej.
A jak należy rozliczyć tzw. wykonawstwo zastępcze?
Gdy niezadowolony świadczeniobiorca we własnym zakresie nabywa od innego kontrahenta usługę wykonawstwa zastępczego, a następnie przerzuca jej koszt na pierwotnego świadczeniodawcę, może pojawić się dylemat, czy to przerzucenie kosztów powinno być udokumentowane fakturą VAT. W tej kwestii wypowiedział się niedawno Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 262/15), który wskazał, że obciążenie nierzetelnego podwykonawcy kosztami wykonawstwa zastępczego nie podlega VAT. Jak zauważył sąd, opodatkowanie tego typu sytuacji prowadziłoby de facto do podwójnego opodatkowania, gdyż pierwotna, nieprawidłowo wykonana usługa została już raz opodatkowana. Co istotne, w ocenie NSA, poza VAT pozostaje wykonawstwo zastępcze realizowane zarówno przez podmiot trzeci, jak i własnym sumptem przez niezadowolonego nabywcę usługi. W obu tych sytuacjach koszty wykonania zastępczego mają charakter odszkodowawczy i są w istocie rekompensatą za niewywiązanie się z zobowiązania.
Skoro obciążenie kosztami wykonawstwa zastępczego nie podlega VAT, to czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez wykonawcę zastępczego?