Kiedy zapłacić PIT od opcji na akcje

Obowiązek podatkowy z tego tytułu powstanie zarówno w momencie realizacji opcji, jak i z chwilą odpłatnego zbycia akcji nabytych po cenie wynikającej z opcji.

Tak orzekł WSA w Gliwicach 24 października 2011 (I SA/Gl 569/11).

Podatnik jest zatrudniony w spółce kapitałowej z siedzibą w Polsce. W ramach planu opcyjnego otrzymuje od spółki amerykańskiej, należącej do tej samej grupy kapitałowej, opcje dające prawo zakupu akcji spółki amerykańskiej po określonej cenie. W momencie otrzymania opcji nie ma prawa do ich realizacji.

Z upływem każdego kolejnego roku od uzyskania opcji uzyskuje prawo do rozporządzania 25 proc. otrzymanych opcji. We wniosku o interpretację przepisów pytał, do jakiego źródła przychodów należy zakwalifikować przychody uzyskane w związku z uczestnictwem w planie opcyjnym oraz w jakim momencie powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu.

Zdaniem podatnika przychody z tego tytułu powinny zostać zakwalifikowane jako przychody z kapitałów pieniężnych, a obowiązek podatkowy powstanie dopiero z chwilą odpłatnego zbycia akcji nabytych po cenie wynikającej z opcji.

Organ podzielił stanowisko podatnika co do zaliczenia ewentualnych przychodów do kapitałów pieniężnych. Za nieprawidłowe natomiast uznał określenie momentu powstania obowiązku podatkowego. Zdaniem organu powstanie on zarówno w momencie realizacji opcji, jak i z chwilą odpłatnego zbycia akcji nabytych po cenie wynikającej z opcji.

Sąd oddalił skargę podatnika. Uznał, że organ zasadnie przyjął, że przychód powstanie w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych.

—Natalia Skowrońska współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Katarzyna Kurzawska-Puchała

Komentuje Katarzyna Kurzawska-Puchała, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Poznaniu)

W omawianym wyroku sąd podzielił interpretację przyjmowaną powszechnie przez organy podatkowe. Ich stanowisko co do opodatkowania PIT planów opcyjnych zmieniało się w ostatnich latach.Początkowo przyjmowały one, że zarówno otrzymanie opcji, jak i ich realizacja nie powodują powstania przychodu podlegającego PIT. Dopiero w momencie sprzedaży akcji należy rozpoznać przychód zaklasyfikowany do kapitałów pieniężnych.

Argumentem za tym przemawiającym było to, że akcje są papierami wartościowymi inkorporującymi zarówno prawa, jak i obowiązki akcjonariusza w stosunku do spółki będącej emitentem akcji. Moment uzyskania dochodu z akcji nie jest tożsamy z momentem ich nabycia, bez względu na formę tego nabycia. Cechą papierów wartościowych, jakimi są akcje, jest to, że generują dochód w przyszłości – w postaci dywidendy, czy też – w przypadku ich odpłatnego zbycia – w postaci różnicy między przychodem ze sprzedaży a kosztami poniesionymi na nabycie akcji.

Potwierdza to niejako art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, zgodnie z którym nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji).Z czasem władze skarbowe uznały opcje za pochodny instrument finansowy, powołując się na przepisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Stąd realizacja opcji, na gruncie art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT, jest uznawana za przychód z kapitałów pieniężnych. Dlatego, zgodnie z literalnym brzmieniem ustawy o PIT, realizacja opcji a następnie sprzedaż akcji powodują powstanie obowiązku podatkowego, co potwierdził sąd w komentowanym wyroku.Odrębną kwestią jest analiza momentu, w którym następuje przysporzenie majątkowe powodujące powstanie obowiązku podatkowego.

Tutaj wydaje się, że ustawodawca przyjął szczególne zasady ustalania przychodu. Art. 11 ust. 1 ustawy o PIT mówi bowiem, że przychód to otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Nie ma to jednak zastosowania do art. 17 ust. 1 pkt 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych. A więc mimo że realizacja opcji nie wiąże się z przychodem faktycznie otrzymanym lub postawionym do dyspozycji, to i tak należy wykazać przychód podlegający PIT.

Zobacz:

Dobra Firma

»

Firma

»

Finanse firm