Szpitale przygotowują się do dużej reformy. Na czym ma polegać?

Do takich placówek należy Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi, który w ubiegłym roku zanotował stratę finansową w wysokości ponad 88 mln zł. Zobowiązania podmiotu wobec ZUS wynoszą około 18 mln zł, a wobec kontrahentów – blisko 50 mln zł. Obecnie miesięczna strata to 5–7 mln zł. Jak wskazuje dyrektor Adam Marczak, szpital podpisał z Narodowym Funduszem Zdrowia ugodę na 60 miesięcy, zobowiązującą do comiesięcznej wpłaty ponad 1,1 mln zł, jednak bez wdrożenia dalszych działań naprawczych stanie przed widmem upadku.

– Zmiany chcemy zacząć od oddziałów otolaryngologii oraz urologii i transplantacji nerek – przejdziemy tam z trybu ostro-dyżurowego na planowy. Obecnie przewiduję stopniowe przejście w tryb planowy także w chirurgii ogólnej i naczyniowej, choć wymaga to szczegółowej analizy – mówi dyrektor Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M. Pirogowa w Łodzi.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Szpital w Lublińcu bankrutuje. Powiat chce go wydzierżawić

Opłakana sytuacja finansowa szpitala w Lublińcu skłoniła powiat do wyrażenia zgody na jego potenc...

Największe problemy finansowe generuje tam jednak ginekologia i położnictwo. To ok. 50 mln zł z prognozowanych 70 mln zł straty w tym roku. – Do tej pory nie mogłem podjąć decyzji o przyszłości tego oddziału, bo jego likwidacja albo połączenie z porodówką w innym szpitalu, oznaczałyby dla nas wypadnięcie z sieci szpitali i utratę części finansowania. Ustawa o reformie szpitali dała możliwość likwidacji oddziałów dobowych i ich zastępowania Zakładami Opiekuńczo-Leczniczymi (ZOL) albo geriatrią – tłumaczy Marczak. W miejsce zredukowanej porodówki planuje utworzenie Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego na 50–75 łóżek, który będzie odpowiadać na rosnące potrzeby w zakresie opieki długoterminowej. Realnie proces tworzenia ZOL-u powinien zakończyć się w pierwszej połowie 2026 r., a jeśli działania naprawcze przyniosą efekt, w 2027 r. szpital może osiągnąć równowagę finansową. Marczak uspokaja też, że w Łodzi działają inne placówki o tym samym stopniu referencyjności, więc kobiety w ciąży nie stracą dostępu do opieki.

Ustawa o reformie szpitali, czyli szpital „szyty na miarę”

Do konsolidacji szykują się też szpitale na Śląsku. Proces koordynuje tam Jerzy Szafranowicz, były wiceminister zdrowia, jeden z autorów reformy szpitali. – Marszałek województwa powierzył mi najbardziej wymagające pod względem finansowym szpitale na Śląsku. To placówki w Częstochowie, Rybniku, Bytomiu i Szpital Kolejowy w Katowicach – mówi Szafranowicz.

W tym ostatnim ma powstać monospecjalistyczny szpital okulistyczny, a w Bytomiu dwa szpitale marszałkowskie połączą się ze szpitalem miejskim. – Od dekady, a nawet dłużej, mówiło się o potrzebie ich połączenia i lepszego rozmieszczenia oddziałów. Teraz każdy z tych szpitali ma swoje oddziały internistyczne, chirurgiczne, izby przyjęć, co powoduje dublowanie usług i nieefektywność. Do tej pory brakowało jednak podstaw prawnych, by móc połączyć szpitale o różnych organach założycielskich – tłumaczy były wiceminister zdrowia. Jak dodaje, na połączenie szpitali jest zgoda marszałka woj. śląskiego Leszka Pietraszka oraz prezydenta Bytomia, Mariusza Wołosza. Celem jest stworzenie nowoczesnego szpitala „szytego na miarę” potrzeb mieszkańców Bytomia. – Zastanawiamy się, jakie oddziały są im najbardziej potrzebne – czy to interna, geriatria, rehabilitacja, zakład opiekuńczo-leczniczy, hospicjum, chirurgia czy ortopedia – mówi Szafranowicz.

– Oczywiście trzeba mówić o tym otwarcie: po połączeniu nie będzie już trzech dyżurów, trzech laboratoriów ani trzech dyrektorów – tylko jeden. To trudne decyzje, ale jeśli są podejmowane z szacunkiem do pracowników, jasno komunikowane i uzasadnione wyższym celem niż tylko finansowym, to są akceptowalne – dodaje.

Niektóre rozwiązania na Śląsku są jeszcze dyskutowane, np. te dotyczące losów oddziału chirurgii dziecięcej, ale Szafranowicz podkreśla, że jest wola polityczna, której wcześniej brakowało. – Trzeba też uczciwie powiedzieć, że Narodowy Fundusz Zdrowia nie dysponuje obecnie środkami w takiej wysokości, by w pełni pokryć wszystkie świadczenia szpitalne. Widać to wyraźnie w ostatnich aneksach podpisywanych na końcówkę roku – Fundusz nie jest w stanie pokryć wszystkich usług, dlatego konieczna jest konsolidacja i racjonalizacja świadczeń – wyjaśnia.

Polskim szpitalom potrzebne są instrumenty oddłużania

Były wiceminister zdrowia wskazuje, że w swojej pracy wykorzystuje wszystkie mechanizmy przewidziane w znowelizowanej ustawie. – Podjąłem się tego zadania, żeby odeprzeć pojawiające się głosy krytyki wobec nowelizacji, mówiące, że jest ona zbyt skromna, niewystarczająca i mało skuteczna. Oczywiście nie rozwiązuje ona wszystkich problemów, bo nadal nie mamy jeszcze sprecyzowanego finansowania z Banku Gospodarstwa Krajowego, ale z deklaracji minister zdrowia wiem jednak, że środki te zostaną uruchomione w odpowiedniej skali – wskazuje.

Na konieczność uruchomienia przez BGK instrumentów oddłużania szpitali zwraca uwagę też Adam Marczak. – Nie ukrywam, że czekam na ustawę dotyczącą finansowania dla szpitali w restrukturyzacji, które będzie oparte o narzędzia przygotowane we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Nasz plan restrukturyzacyjny jest już gotowy – potrzebne są jedynie odpowiednie przepisy – mówi.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Wiceminister zdrowia: Nie jestem zwolenniczką limitu zarobków lekarzy

Kwestie, o których mówi się w przestrzeni publicznej, takie jak rzekomy limit zarobków, nigdy nie...

Według zamysłu poprzedniego kierownictwa resortu zdrowia finansowanie z Banku Gospodarstwa Krajowego dla szpitali w procesie naprawczym miało stanowić drugi etap reformy. Chodzi o preferencyjne pożyczki dla podmiotów medycznych z możliwością częściowego umorzenia należności, jeżeli szpital realizuje program naprawczy zgodnie z planem. Jeszcze w październiku podczas spotkania z dziennikarzami minister zdrowia Jolanta Sobierańska-Grenda informowała, że mechanizm wsparcia z BGK jest możliwy do wprowadzenia i trwają prace nad takim rozwiązaniem. Jak dotąd, nie zostały zakończone.

Ustawa o reformie szpitali. Przeliczanie ryczałtu

Na wątek finansowy zwraca uwagę również Katarzyna Fortak-Karasińska, radca prawna z Kancelarii F/K Legal, która doradza szpitalom w trakcie procesów naprawczych. Jej zdaniem bez dodatkowego finansowania, oddłużenia czy umorzenia zobowiązań, w praktyce mamy do czynienia z kolejną formą programu naprawczego bez realnej zmiany systemowej. Na mocy ustawy szpitale otrzymały co prawda możliwość wykreślenia nierentownego oddziału, np. interny czy ginekologii, i przekształcenia go w oddział planowy, jednodniówkę lub zakład opiekuńczo-leczniczy (ZOL) z odrębną umową i finansowaniem od NFZ, ale trudno dziś ocenić, czy przyniesie to realne korzyści finansowe.

Zgodnie z zamysłem ustawy premię dla szpitala ma stanowić przedłużenie wypłaty części ryczałtu za wykreślone oddziały. Fortak-Karasińska uważa jednak, że projekt rozporządzenia dotyczącego przeliczenia ryczałtu, które przewiduje, że szpital przez kolejne dwa lata będzie otrzymywał 40 proc. ryczałtu likwidowanego oddziału, rodzi wątpliwości interpretacyjne. – My prawnicy dyskutujemy o tym, jak w praktyce będzie wyglądało przeliczanie ryczałtu. NFZ również czeka na ostateczne brzmienie przepisów wykonawczych. Taka sytuacja tylko utrudnia przygotowanie planów naprawczych i ocenę ich skutków finansowych – mówi radca prawna.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Szpitale z miliardem długów w ZUS

Ze składkami na ubezpieczenia społeczne za pracowników zalega 512 szpitali. Łączna kwota należnoś...