Prace przygotowawcze: wybór wykonawcy, ochrona zdrowia, dziennik budowy

Rozpoczęcie budowy zawsze następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na budowie. Zalicza się do nich: wytyczenie geodezyjne obiektu, wykonanie niwelacji terenu (geodezyjne wyznaczanie różnicy wysokości), zagospodarowanie terenu wraz z budową tymczasowych obiektów oraz wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby realizowanej inwestycji.

W praktyce ma to duże znaczenie, bowiem ich wykonywanie uznawane jest już za budowę i może być realizowane wyłącznie na terenie objętym pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem. Przystąpienie do takich prac wcześniej, np. w trakcie załatwiania formalności w urzędzie, zostanie uznane za samowolne prowadzenie robót budowlanych i inwestor może zostać pociągnięty za to do odpowiedzialności – w tym karnej (art. 93 prawa budowlanego przewiduje za to grzywnę).

Wybór wykonawcy

Jeszcze przed rozpoczęciem właściwych robót budowlanych obowiązkiem inwestora jest wybór wykonawcy prac i dostarczenie mu projektu budowlanego tak, aby mógł on wykonać budowę zgodnie z jego zapisami. Poza tym inwestor ma obowiązek zapewnić objęcie kierownictwa budowy lub określonych robót budowlanych oraz nadzór nad robotami przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności.

Jeżeli w trakcie prac budowlanych doszłoby do zmiany kierownika budowy lub robót, inspektora nadzoru inwestorskiego lub projektanta sprawującego nadzór autorski, to inwestor powinien niezwłocznie poinformować organ administracji, czyli np. starostę o takiej zmianie. Do swojego zawiadomienia inwestor powinien dołączyć oświadczenia nowo zatrudnionych osób, że przyjmują oni swoje obowiązki.

Ochrona zdrowia

Do obowiązków inwestora należy również zorganizowanie procesu budowy z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. W tym zakresie musi on zapewnić opracowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (tzw. plan BIOZ). Dokument ten jest obowiązkowy podczas wykonywania robót, których przewidywany czas wykonywania przekracza 30 dni roboczych i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników, albo na której planowany zakres robót przekracza 500 osobodni (jest to jednostka obliczeniowa równa jednemu dniowi przebytemu gdzieś przez jedną osobę).

Wymagany jest on także w przypadku wykonywania rodzajów robót budowlanych określonych w rozporządzeniu w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia – np. gdy istnieje ryzyko upadku z wysokości ponad 5 m, wykonywanych przy użyciu dźwigów, prowadzonych w temperaturze poniżej -10°C, czy wykonywanych w pobliżu linii kolejowych.

Przestrzeganie tych przepisów nie tylko zwiększa bezpieczeństwo na budowie, ale także pozwala inwestorowi na uniknięcie surowych kar. Zgodnie bowiem z art. 220 kodeksu karnego osoba, która jest odpowiedzialna za bezpieczeństwo i higienę pracy i nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Karalne jest także nieumyślne popełnienie tego przestępstwa – grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Dziennik budowy

Podczas prowadzenia robót budowlanych obowiązkowe jest posiadanie dziennika budowy. Można go otrzymać w powiatowym inspektoracie nadzoru budowlanego. Wydawany jest on w ciągu 3 dni od zgłoszenia, ale dopiero po uprawomocnieniu się pozwolenia na budowę. Dziennik ten stanowi urzędowy dokument przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót.

Co ważne, przed rozpoczęciem robót należy dokonać w dzienniku wpisania osób, którym zostało powierzone kierownictwo, nadzór i kontrola techniczna. Osoby te są obowiązane potwierdzić podpisem przyjęcie powierzonych im funkcji.

Przez cały okres wykonywania robót inwestor jest zobowiązany do przechowywania dokumentów stanowiących podstawę ich wykonania, czyli np. decyzji o warunkach zabudowy, pozwolenia na budowę, a także oświadczeń dotyczących wyrobów budowlanych jednostkowo zastosowanych w obiekcie budowlanym. Inwestor ma obowiązek udostępniania tych dokumentów przedstawicielom uprawnionych organów, jak np. inspektorom nadzoru budowlanego.