Rejestr miar i wag uczniów "Sportowe talenty" może naruszać ich godność

Informacje m.in. o wieku, płci, wzroście, wadze czy wyniku testów sprawnościowych wszystkich uczniów trafią do publicznej bazy, która ma monitorować sprawność fizyczną i wyłaniać talenty. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich ujawnienie takich danych szerokiemu kręgowi podmiotów naraża dzieci na naruszenie ich prawa do prywatności oraz godności.

Publikacja: 04.10.2023 15:21

Rejestr miar i wag uczniów "Sportowe talenty" może naruszać ich godność

Foto: PAP/Tytus Żmijewski

Rzecznik interweniuje w tej sprawie po skargach od obywateli dotyczących ewidencji „Sportowe talenty”. Wprowadzono ją ustawą z 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw.

Czytaj więcej

Sportowe talenty pod lupą. Specjalny rejest wag i miar dla uczniów

PESEL, waga, sprawność

Przewiduje ona utworzenie publicznej bazy danych gromadzącej dane osobowe wszystkich uczniów, w tym dane wrażliwe. Chodzi o: imię, nazwisko, nr PESEL, rok urodzenia, wiek, płeć, masę ciała, wzrost, wynik testów sprawnościowych i ich datę; klasę, oddział, typ szkoły i jej nazwę i adres, gminę, powiat i województwo, gdzie uczeń uzyskał wynik z testów sprawnościowych. Według uzasadnienia ustawy celem ewidencji jest monitorowanie sprawności fizycznej dzieci i młodzieży oraz możliwość identyfikacji talentów sportowych.

Bardzo obszerny zakres danych, w tym danych identyfikujących (nr PESEL) – a także danych wrażliwych, gromadzonych w jednym miejscu – budzi zastrzeżenia z punktu widzenia ich bezpieczeństwa. Dane te w pełnym zakresie są udostępniane każdej szkole. Uzupełnia ona dane przekazane przez rodziców i nauczycieli. Dane są też udostępniane  klubom i związkom sportowym oraz polskiemu związkowi sportowemu. Udostępnia się je także podmiotowi publicznemu oraz takiemu podmiotowi niepublicznemu, który realizuje zadania naukowo-badawcze, dydaktyczne, oświatowe lub statystyczne. 

RPO uważa, że ze względu na bardzo szeroki, nieokreślony krąg podmiotów, którym udostępnia się te dane, a także fakt, iż mają być one przetwarzane przez każdą szkołę, ryzyko naruszenia ich bezpieczeństwa jest wysokie. 

- Wprawdzie dane będą zanonimizowane, ale ich udostępnienie, nawet bez danych identyfikujących,  lecz zawierających pozostałe informacje o wieku, płci, wzroście, masie ciała, roku urodzenia, szkole i klasie, do której uczęszcza dany uczeń – może prowadzić do identyfikacji osoby, zwłaszcza w małych miejscowościach, a także gdy dane przetwarzane są w sposób zautomatyzowany - zauważa RPO. 

Jaki jest prawdziwy cel

Wątpliwości Rzecznika budzą także deklarowane cele ewidencji: monitorowanie sprawności fizycznej oraz możliwości identyfikacji talentów sportowych. Tymczasem ze skarg wynika, że rzeczywistym celem jest umożliwienie klubom i związkom sportowym pozyskiwania informacji o potencjalnych zawodnikach i umożliwienie im kontaktu z nimi za pośrednictwem szkół. A takie przetwarzanie danych dzieci i młodzieży, w tym danych wrażliwych, odbywa się bez zgody uczniów czy rodziców.

- Przy zakładanych celach gromadzenie i udostępnianie danych z ewidencji „Sportowe talenty" mogłoby się raczej odbywać na zasadzie dobrowolności, za zgodą ucznia, bądź rodzica - uważa RPO.

I dodaje, że monitorowanie sprawności fizycznej nie wymaga dodatkowej ewidencji, bo kwestie świadczeń opieki zdrowotnej uczniów reguluje ustawa z 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami.  

Obawy Rzecznika budzi, że ujawnienie danych osobowych dotyczących m.in. masy ciała dzieci potencjalnie naraża je na naruszenie ich prawa do prywatności oraz godności, które są chronione w Konstytucji. Przyjęte unormowania będą też  prowadziły do wykluczenia osób niepełnosprawnych z powodu obniżonej sprawności ruchowej.

Zastępca RPO Stanisław Trociuk interweniuje w tej sprawie u ministra sportu i turystyki Kamila Bortniczuka oraz ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka. Prosi o wyjaśnienia oraz wskazanie, jak będzie egzekwowany obowiązek przekazania informacji dotyczących masy ciała i wzrostu od rodziców i młodzieży.

Rzecznik interweniuje w tej sprawie po skargach od obywateli dotyczących ewidencji „Sportowe talenty”. Wprowadzono ją ustawą z 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw.

PESEL, waga, sprawność

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP