Tak wynika z odpowiedzi prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych Jana Nowaka na wystąpienie rzecznika praw obywatelskich Marcina Wiącka.
Chodzi o skargi dotyczące poprawności i zgodności z prawem przetwarzania danych osobowych przez Instytut Pamięci Narodowej. Jak już pisaliśmy, ustawa o IPN wyłącza stosowanie przepisów o ochronie danych osobowych w działalności Instytutu (poza wąskim zakresem dotyczącym prowadzenia Bazy Materiału Genetycznego). Jednak RPO Marcin Wiącek zauważył, że orzecznictwo sądów administracyjnych otwiera obywatelom drogę do zastosowania RODO w sprawach odnoszących się do działalności IPN.
- W związku z tym dotychczasowa praktyka UODO w sposobie rozpatrywania skarg na przetwarzanie danych osobowych przez IPN powinna zostać zaktualizowana - napisał RPO do prezesa UODO Jana Nowaka. I zapytał, czy Urząd nadal odmawia wszczynania postępowania w tych sprawach, a jeśli tak, to na jakiej podstawie.
Prezes UODO twierdzi w odpowiedzi, że nie posiada uprawnień do rozpatrywania skarg dotyczących przetwarzania przez IPN danych osobowych innych niż zgromadzone w Bazie Materiału Genetycznego zdefiniowanej w art. 53f ustawy o IPN. Co zatem robi, gdy skarga na IPN wpłynie do UODO? Okazuje się, że nawet jeśli spełnia wymogi formalne, PUODO odmawia wszczęcia postępowania.
- Natomiast w przypadku spełniających wymogi formalne skarg, których treść nie wskazuje, że dotyczą one działalności IPN określonej w art. 1 ustawy o IPN, prowadzone jest postępowanie administracyjne - twierdzi Jan Nowak.
Były sytuacje, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nieprawomocnymi wyrokami uchylił postanowienie PUODO o odmowie wszczęcia postępowania. Co wtedy robi PUODO? Jak wynika z odpowiedzi Jana Nowaka, wniósł skargi kasacyjne do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Dopiero prawomocny wyrok NSA jest w stanie zmienić sytuację.
- W przypadku uchylenia prawomocnym wyrokiem postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania prowadzone jest, zgodnie ze wskazówkami sądu, postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji merytorycznie rozstrzygającej sprawę - zaznaczył Jan Nowak.
W sprawach, o które pytał RPO, a w których zapadły wyroki NSA z 16 maja 2021 r. (sygn. akt. III OSK 2600/21) oraz z 25 sierpnia 2020 r. (sygn. akt I OSK 3325/19), są właśnie prowadzone s postępowania wyjaśniające w UODO.
Czytaj więcej
Ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej wyłącza stosowanie w działalności IPN przepisów o ochronie danych osobowych, ale orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje, że można kwestionować poprawność i zgodność z prawem przetwarzania tych danych przez Instytut.
