Adwokaci i radcowie od dawna zwracają uwagę, że niejasne przepisy dotyczące pomocy pro bono zniechęcają do jej udzielania. W projekcie założeń kolejnej ustawy deregulacyjnej, którą tym razem przygotował resort gospodarki, znajduje się propozycja, by zwolnić działalność pro bono z podatku. Prawnicy nie musieliby się zastanawiać, czy zapłacić od takiej pomocy VAT, a ci, którzy by z takiej porady skorzystali, nie musieliby płacić podatku dochodowego.„W aktualnym stanie prawnym nie można jednoznacznie rozstrzygnąć, czy usługi bezpłatnej pomocy prawnej mają być opodatkowane VAT, oraz czy stanowią one przychód dla osoby korzystającej z takiej pomocy – zwraca uwagę Ministerstwo Gospodarki w uzasadnieniu do projektu założeń. Podkreśla też, że Ministerstwo Finansów wydało interpretację, zgodnie z którą nieodpłatna pomoc nie jest objęta zakresem ustawy o VAT, jeśli jej świadczenie nie wpisuje się w cel działalności gospodarczej. Chodzi m.in. o możliwość pozyskiwania klientów. Jak jednak podkreśla, wyjaśnienie to nie obejmuje grupy prawników nieprowadzących działalności gospodarczej. Resort gospodarki wskazuje też, że nie należy pozyskiwania klientów uznawać za główny cel tej działalności.
– Interpretacje Ministerstwa Finansów nie rozwiązują problemu – mówi Andrzej Zwara, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. – Od dawna zwracaliśmy uwagę, że kwestia powinna być uregulowana w ustawie. Cieszymy się, że te nasze postulaty zostały uwzględnione – dodaje mecenas Zwara.
I podkreśla, że resort gospodarki zaprosił do współpracy przy opracowywaniu projektu także przedstawicieli zawodów prawniczych.
Wcześniej samorządy – zarówno adwokacki, jak i radcowski – podkreślały, że z powodu wątpliwości dotyczących opodatkowania działalności pro bono będą może musiały odwołać swoje akcje.
Ostatecznie akcja palestry „Adwokaci pro bono" odbyła się 19 maja. Udzielono 8 tys. porad. W akcji wzięło udział 777 adwokatów i aplikantów adwokackich ze 189 miejscowości. Polacy pytali m.in. o sprawy spadkowe, rodzinne, majątkowe, z dziedziny ubezpieczeń i prawa pracy.
