Opłata za gospodatowanie odpadami komunalnymi a tymczasowe upuszczenie nieruchomości

Obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości zamieszkuje mieszkaniec. W przypadku czasowego opuszczenia nieruchomości urząd sprawdza, czy faktycznie jest ona niezamieszkana.

Publikacja: 19.03.2019 05:00

Opłata za gospodatowanie odpadami komunalnymi a tymczasowe upuszczenie nieruchomości

Foto: Adobe Stock

Często przedmiotem sporu właścicieli nieruchomości z urzędami jest pobór opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za okresy czasowego opuszczenia nieruchomości. Chodzi tu o nieruchomości wskazane w art. 6c ust. 1 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej u.c.p.g.). Przepis stanowi, że gminy są obowiązane do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Zdarzeniem warunkującym powstanie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest tu zamieszkiwanie.

Czytaj też: Opłata za odpady z domku letniskowego raz w roku

Nie ma opłaty za część miesiąca

W przypadku nieruchomości zamieszkanych obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości zamieszkuje mieszkaniec (art. 6i ust. 1 pkt 1) u.c.p.g.). Jeżeli w danym miesiącu na danej nieruchomości mieszkaniec zamieszkuje przez część miesiąca, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w miesiącu, w którym nastąpiła zmiana, uiszcza się w gminie, w której dotychczas zamieszkiwał, a w nowym miejscu zamieszkania – począwszy od miesiąca następnego, po którym nastąpiła zmiana (art. 6i ust. 2 u.c.p.g.).

Ustawa nie przewiduje możliwości uiszczenia opłaty za część miesiąca (zob. wyrok z 10 stycznia 2018 r. WSA w Gliwicach, I SA/Gl 1111/17). W uzasadnieniu wyroku z 8 maja 2017 r. WSA w Gliwicach (I SA/Gl 1160/16) znajduje się opis konsekwencji opóźnienia w złożeniu zawiadomienie o zmianie miejsca pobytu. Sąd stwierdził: „(...) jeżeli w ustawowym (14 dniowym) terminie zgłoszona zostanie informacja o zmianie miejsca zamieszkania osoby, np. w maju, to deklaracja zmniejszająca zobowiązanie z tytułu opłat obowiązuje od czerwca. Przekroczenie ustawowego terminu na zgłoszenie zmiany miejsca zamieszkania osoby może spowodować naliczenie opłaty za osobę zarówno w „nowym" jak i „starym" miejscu zamieszkania, jeżeli usługa odbierania odpadów w dotychczas zamieszkiwanej gminie była świadczona (art. 6q ust. 3 u.c.p.g.)". Powołany przez sąd przepis stanowi, że w przypadku złożenia korekty deklaracji lub nowej deklaracji zmniejszającej wysokość zobowiązania z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie stwierdza się nadpłaty w tej opłacie za miesiące, w których usługa odbierania odpadów komunalnych była świadczona.

Nie stosuje się art. 25 k.c.

Art. 25 Kodeksu cywilnego stanowi, że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której ta osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Gdyby ten przepis był stosowany w opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi, to krótkotrwały wyjazd miałby znaczenie tylko w sytuacji zamiaru zmiany miejsca zamieszkania. Przepisu tego nie stosuje się tu jednak.

W uzasadnieniu wyroku z 8 maja 2017 r. WSA w Gliwicach (I SA/Gl 1160/16) stwierdził: „Należy zatem odrzucić wyrażony w zaskarżonej decyzji pogląd, że art. 6i ust. 2 u.c.p.g. odnosi się do zmiany miejsca zamieszkania, w rozumieniu art. 25 k.c. Gdyby bowiem wolą ustawodawcy było powiązanie obowiązku uiszczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi z miejscem zamieszkania osoby fizycznej w ujęciu kodeksu cywilnego, nie użyłby słowa „zamieszkiwania" i nie wprowadziłby opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za okresy miesięczne."

Sąd też odniósł się do kwestii, jakiego rodzaju zmiana miejsca zamieszkania regulowana jest przez ww. przepis: „W ocenie organu odwoławczego, art. 6i ust. 2 u.c.p.g. odnosi się do zmiany miejsca zamieszkania, a nie krótkotrwałego pobytu, a skarżący każdą krótkotrwałą nieobecność jednego z domowników lub krótkotrwałą obecność innych niż domownicy osób ujawniali w składanych deklaracjach. Sąd nie podziela zaprezentowanego wyżej stanowiska organu odwoławczego – jako niemającego umocowania w przepisach u.c.p.g."

Urząd musi przeprowadzić własne dowody

Art. 6i ust. 2 u.c.p.g. nie odnosi się do zmiany miejsca zamieszkania, w rozumieniu art. 25 K.c. W konsekwencji urzędy prowadząc postępowania nie mogą np. opierać się wyłącznie na danych dotyczących zameldowania. Są to tylko informacje pomocnicze. W przypadku wpłynięcia do urzędu informacji o np. wyjeździe mieszkańca nieruchomości na dwa miesiące jej weryfikacja, to szereg ustaleń faktycznych. Przede wszystkim urząd nie może odbierać statusu dowodu deklaracjom i korektom deklaracji składanym przez właściciela nieruchomości. W praktyce kluczowym dowodem stają się ustalenia faktyczne przeprowadzane z inicjatywy urzędu i takie dowody jak zeznania świadków. Ich pominięcie może stanowić naruszenie zasady:

- prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów (art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej);

- podejmowania wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu (art. 122 O.p.);

- zebrania i w sposób wyczerpujący rozpatrzenia całego materiału dowodowego (art. 187 § 1 O.p.);

- oceny na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona (art. 191 O.p.).

Przepisy te są stosowane na podstawie art. 6q ust. 1 u.c.p.g. Stanowi on, że w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta. W przypadku przejęcia przez związek międzygminny zadań gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, w zakresie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które stanowią dochód związku międzygminnego, uprawnienia te przysługują zarządowi związku międzygminnego.

Przykładowa procedura weryfikacji faktu zamieszkiwania

W wyroku z 27 września 2018 r. WSA w Warszawie (VIII SA/Wa 500/18) przyjął, że w przypadku sporu co do zamieszkiwania nieruchomości na gruncie ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach dla prawidłowego ustalenia stanu faktycznego, istotne jest zbadanie, czy na nieruchomości występują przejawy bytowania ludzi, do których należy zaliczyć np.:

- powstawanie odpadów komunalnych oraz

- korzystanie mediów niezbędnych do zwykłego egzystowania, jak energia elektryczna, woda.

I w sprawie rozstrzygniętej przez sąd, takie ustalenia zostały przez urząd poczynione. Pracownicy urzędu ustalili, że także w deklarowanych przez skarżącego okresach wygaszenia obowiązku uiszczenia opłaty były odbierane odpady. Miało też miejsce zużycie energii elektrycznej i wody. Z notatek służbowych sporządzonych przez pracownika organu I instancji wynikało, iż odpady były oddawane lub przygotowane do oddania, także w miesiącu, co do którego skarżący twierdził, iż nieruchomość nie była zamieszkiwana. Urzędnicy nie ograniczyli się do kryterium miejsca zameldowania skarżącego (co byłoby błędem). Dodatkowo poczynili ustalenia faktyczne wykazując, że nieruchomość była zamieszkiwana. Sąd następująco uzasadnił swoje stanowisko: „(...) w ocenie Sądu brak jest podstaw do uwzględnienia skargi. Zauważyć bowiem należy, iż organy nie poprzestały na odniesieniu się do okoliczności zameldowania skarżącego, ale poczyniły ustalenia faktyczne, z których wynika, iż nieruchomość skarżącego była w spornych miesiącach zamieszkiwana. Tym samym skarżącego, jako jej właściciela obciąża obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W ocenie Sądu skarżący nie podważył skutecznie tych ustaleń".

Sąd odrzucił twierdzenia skarżącego dowodzące tego, że nieruchomości była niezamieszkała. Np. za niewiarygodne uznał uzasadnienie zużycia wody w miesiącach zimowych, kiedy nieruchomość miała być niezamieszkała, podlewaniem ogrodu. Sąd wskazał też, że wykonywanie w okresie objętym sporem prac remontowych (także drobnych), czy prac porządkowych nie świadczy o opuszczeniu nieruchomości, ale przeciwnie dbałości o jej stan i jest źródłem powstawania odpadów. Sąd za niewiarygodne uznał też twierdzenie, że odpady odebrane od skarżącego należały do jego sąsiadów.

podstawa prawna: Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1454 ze zm

Często przedmiotem sporu właścicieli nieruchomości z urzędami jest pobór opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za okresy czasowego opuszczenia nieruchomości. Chodzi tu o nieruchomości wskazane w art. 6c ust. 1 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej u.c.p.g.). Przepis stanowi, że gminy są obowiązane do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Zdarzeniem warunkującym powstanie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest tu zamieszkiwanie.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego