Opłaty są uiszczane przez ww. producentów i importerów w wysokości nieprzekraczającej 3 proc. kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników. Z kolei opłata wnoszona przez podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów, są obowiązane do uiszczania, za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, opłat w wysokości do 3 proc. wpływów z tego tytułu na rzecz twórców oraz wydawców, chyba że zwielokrotnienie odbywa się na podstawie umowy z uprawnionym.
Interpretacja ogólna jest pokłosiem wieloletniego sporu polskich podatników z fiskusem odnośnie do tego, czy opłaty reprograficzne uiszczane na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania przez ww. podmioty zobowiązane stanowią wynagrodzenie za świadczoną usługę i czy w związku z tym na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 i 2a ustawy o VAT od tych opłat powinien być naliczany VAT. Przez kilka lat w wydawanych interpretacjach organy stały na stanowisku, że podatek należy naliczać, z kolei podatnicy dowodzili, że opłata reprograficzna nie jest wynagrodzeniem za świadczenie wzajemne. Kontrowersyjną sprawą zajął się Trybunał Sprawiedliwości UE, który w wyroku z 18 stycznia 2017 r. w sprawie C-37/16 SAWP potwierdził brak konieczności obciążania tych opłat VAT-em.
Kilka lat sporów z fiskusem skutkuje sytuacją, że w obiegu prawnym funkcjonuje wiele rozstrzygnięć administracji, w których nakazuje się podatnikom naliczać VAT od tych opłat albo umożliwia im odliczenie podatku z faktur dokumentujących opłaty. Pozostaje to więc niejako w kontrze do ww. rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości UE, który wyraźnie wykluczył opodatkowanie.
W tym zakresie minister finansów postanowił zinterpretować prawo. Uznał, że opłaty reprograficzne nie stanowią wynagrodzenia za świadczone usługi i tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Minister stwierdził także, że za przeszłość – co do zasady – należałoby skorygować faktury, jeśli były one wystawione. Z drugiej strony wskazał, że jeśli faktury nie zostaną skorygowane, to nie można ich uznać za puste faktury, a przedsiębiorcom nie można odmówić odliczenia podatku z takich faktur z uwagi na zasadę zaufania obywateli do państwa. W praktyce więc minister zastosował metodę podatkowej grubej kreski podkreślając, że za przeszłość fiskus karać nie będzie, bo ewentualne nieprawidłowości wynikały też z błędów administracji.
Komentarz eksperta
Marcin Zawadzki, starszy menedżer w dziale prawnopodatkowym PwC
Niespójność orzecznictwa i zmieniająca się praktyka organów podatkowych to zmora polskich przedsiębiorców, która generalnie stawia nas w złym świetle w porównaniu do reszty Europy. W tym przypadku administracja, niejako posypując głowę popiołem, dostrzegła pewne nieprawidłowości interpretacyjne w swoim działaniu. Dlatego, powołując się na konstytucyjną zasadę zaufania do państwa, minister finansów znalazł drogę, aby uniknąć nużących i ekstensywnych korekt rozliczeń podatkowych w gospodarce.
