VAT: jak rozliczyć podatek w razie zbycia nieruchomości

W razie zbycia nieruchomości podatek należy rozliczyć w deklaracji za okres, w którym została zawarta u notariusza umowa przenosząca własność. Nawet, gdy faktyczne przekazanie obiektu nastąpi dopiero po jakimś czasie.

Aktualizacja: 06.01.2019 14:49 Publikacja: 06.01.2019 05:00

VAT: jak rozliczyć podatek w razie zbycia nieruchomości

Foto: 123RF

Spółka (podatnik VAT czynny) sprzedała zabudowaną nieruchomość firmie X. Akt notarialny dotyczący umowy przenoszącej prawo własności nieruchomości został podpisany 14 grudnia 2018 r., jednak termin jej wydania firmie X został ustalony na 5 grudnia 2018 r. Wydanie nieruchomości ma nastąpić 8 stycznia 2019 r. i zostanie potwierdzone protokołem zdawczo-odbiorczym. Zapłata za nieruchomość nastąpił 10 stycznia 2019 r. Jak w tym przypadku należy ustalić datę dokonania dostawy? Czy jest to data podpisania aktu notarialnego czy wydania nieruchomości? Kiedy rozpoznać obowiązek podatkowy w VAT? – pyta czytelniczka.

Czytaj także: Kiedy sprzedaż nieruchomości jest zwolniona z VAT

W przypadku dostawy nieruchomości brak jest szczególnego przepisu odnoszącego się do momentu powstania obowiązku podatkowego. A to oznacza, że obowiązek podatkowy z tytułu dostawy nieruchomości powstaje z chwilą jej dostawy. Natomiast jeżeli przed dostawą towaru otrzymano całość lub część zapłaty, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (zob. art. 19a ust. 8 ustawy o VAT). W analizowanej sprawie zapłata za sprzedaną nieruchomość nastąpiła jednak później, więc data zapłaty nie ma znaczenia dla ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

Stosownie do art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Przepis ten formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą w przypadku dostawy towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru. Podatek staje się więc wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów, czyli podatek ten powinien być rozliczony za ten okres.

Wyjaśnienia w orzecznictwie

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (zob. art. 7 ust. 1 in principio ustawy o VAT).

W jaki sposób należy rozumieć pojęcie „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel", określa orzecznictwo. Jak wynika z wyroku TSUE z 8 lutego 1990 r. w sprawie C-320-88 (Staatssecretaris van Financiën przeciwko Shipping and Forwarding Enterprise Safe BV), dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeżeli nie wiąże się to z przeniesieniem własności. Trybunał posłużył się tu terminem „przeniesienie własności w sensie ekonomicznym", podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią. Akcent sformułowanej definicji położony został głównie na podkreślenie przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą w taki sposób, aby nabywca mógł nią dysponować podobnie jak właściciel.

Wydanie rzeczy nie ma znaczenia

W przypadku nieruchomości, co do zasady, ostateczna umowa sprzedaży zostaje zawarta poprzez podpisanie aktu notarialnego i w tym dniu powstaje obowiązek podatkowy. W analizowanej sprawie akt notarialny dotyczący umowy przenoszącej prawo własności nieruchomości został podpisany 15 grudnia 2018 r., natomiast faktyczne wydanie nieruchomości nastąpi 8 stycznia 2019 r., co potwierdzi protokół zdawczo-odbiorczy.

Obowiązek podatkowy z tytułu dostawy nieruchomości powstał zatem w dniu podpisania aktu notarialnego, a więc 14 grudnia 2018 r. Tego dnia doszło bowiem do przeniesienia prawa własności nieruchomości na nabywcę, pomimo tego, że faktyczne jej wydanie nastąpił dopiero 8 stycznia 2019 r.

Jak wskazała Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 15 kwietnia 2016 r. (1061-IPTPP1.4512.149.2016.1.IG): „(...) gdy podpisanie aktu notarialnego przenoszącego własność nieruchomości nastąpi wcześniej niż faktyczne przekazanie przedmiotu umowy, to obowiązek podatkowy z tytułu transakcji sprzedaży powstanie w dniu podpisania aktu notarialnego".

Zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie także w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 lipca 2018 r. (0114-KDIP1-1.4012.323.2018.2. KOM).

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna:art. 7 ust. 1 i art. 19a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2174 ze zm.)

Spółka (podatnik VAT czynny) sprzedała zabudowaną nieruchomość firmie X. Akt notarialny dotyczący umowy przenoszącej prawo własności nieruchomości został podpisany 14 grudnia 2018 r., jednak termin jej wydania firmie X został ustalony na 5 grudnia 2018 r. Wydanie nieruchomości ma nastąpić 8 stycznia 2019 r. i zostanie potwierdzone protokołem zdawczo-odbiorczym. Zapłata za nieruchomość nastąpił 10 stycznia 2019 r. Jak w tym przypadku należy ustalić datę dokonania dostawy? Czy jest to data podpisania aktu notarialnego czy wydania nieruchomości? Kiedy rozpoznać obowiązek podatkowy w VAT? – pyta czytelniczka.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP