Przedsiębiorcy mogą pozyskiwać unijne środki z dwóch podstawowych źródeł. Z jednej strony z puli przeznaczonej na realizację programów ogólnokrajowych (w szczególności z programu „Inteligentny rozwój"), z drugiej z programów regionalnych. Zakres działania tych ostatnich pokrywa się z granicami poszczególnych województw. Oznacza to, że władze samorządowe mają prawo dofinansować ze swoich środków tylko takie inwestycje przedsiębiorców lub inne ich działania, które są ściśle związane z obszarem danego regionu. A to poprzez fakt posiadania siedziby lub oddziału przedsiębiorstwa na tym terenie lub dokonania na nim inwestycji. Czasami zdarza się nawet tak, że poszczególne nabory wniosków (konkursy) kierowane są do jeszcze węższej grupy odbiorców, np. przedsiębiorców z określonych powiatów lub aglomeracji.
Każde województwo samodzielnie przygotowywało swój program, starając się dopasować jego ofertę do potrzeb przedsiębiorców oraz wyzwań stojących przed województwem. Stąd dobór celów, kryteriów, rodzajów wspieranych projektów, które mogą być nieco inne w zależności od tego, którego regionu program będziemy analizować. Także w różnym czasie organizowane są konkursy, w których mikro-, mali i średni przedsiębiorcy (a czasami także ci duzi) mogą składać wnioski o dofinansowanie.
Innowacje w firmach
Przykładowo w województwie opolskim trwa obecnie konkurs, który wiąże się z realizacją działania 1.1 „Innowacje w przedsiębiorstwach" programu regionalnego. W tym wypadku nabór wniosków ogłosiło Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki, które odpowiada za realizację tej części programu, a aplikacje będą przyjmowane w okresie od pierwszego do ósmego grudnia.
Co to oznacza dla przedsiębiorców? Otwiera to drogę do zdobycia bezzwrotnych dotacji na przeprowadzenie działań zwiększających poziom innowacyjności i konkurencyjności firmy. Przy tym droga do takiego rozwoju może prowadzić poprzez inwestycje we własne zaplecze badawczo-rozwojowe, tj. budowę, rozbudowę, zakup wyposażenia do takiego zaplecza w celu rozwoju działalności innowacyjnej. Stawiając na budowę lub rozbudowę własnego laboratorium, firma musi mieć gotowy pomysł jego wykorzystania. Trzeba więc dysponować odpowiednią agendą badawczą, która będzie pokazywać, co i dlaczego firma chce w przyszłości realizować dzięki takiemu wyposażeniu.
Druga droga prowadząca do rozwoju to bezpośrednie inwestycje w badania przemysłowe, prace rozwojowe, tworzenie linii pilotażowych, wersji demonstracyjnych i pokazowych nowych produktów (towarów, usług, procesów). Innymi słowy, opolskie firmy mogą pozyskać dofinansowanie na cały proces tworzenia innowacji (od pomysłu do rynku). Tego typu projekty mogą otrzymać wsparcie do etapu pierwszej produkcji. Ta, zgodnie z zasadami dla programów wspieranych ze środków unijnych, oznacza pierwsze wdrożenie przemysłowe odnoszące się do zwiększenia skali obiektów pilotażowych lub do pierwszych w swoim rodzaju urządzeń i obiektów, obejmujących kroki następujące po uruchomieniu linii pilotażowej, w ramach której zawarta jest faza testowania, ale nie produkcja masowa lub działalność handlowa. Każdy projekt pierwszej produkcji musi obejmować również etapy poprzedzające (prace rozwojowe/fazę demonstracji i walidacji).
