Spółka akcyjna oddział w Krakowie wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na decyzję wojewody małopolskiego odmawiającą udzielenia pozwolenia na budowę. Skargę podpisał prokurent, którego prokura została ograniczona do dwóch oddziałów spółki: w Krakowie i w Tarnowie.
WSA odrzucił skargę z powodu braku zdolności sądowej oddziału spółki. Nabycie zdolności sądowej przez osobę prawną następuje z chwilą uzyskania przez nią osobowości prawnej, tę zaś spółka akcyjna nabywa z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Oddział spółki, wskazany jako skarżący, jest wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie częścią działalności gospodarczej, wykonywanej przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy. Taka forma organizacyjna nie dysponuje jednak własną osobowością prawną, ponieważ funkcjonowanie w obrocie prawnym oddziału spółki jest wyłącznie pochodną zdolności prawnej spółki. Oddział nie ma również zdolności sądowej. Żaden z przepisów nie przyznaje tego przymiotu oddziałowi spółki akcyjnej – ustalił sąd.
Spółka, reprezentowana już tym razem przez radcę prawnego, zaskarżyła wyrok WSA do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jej zdaniem sąd I instancji błędnie uznał, że skarżącym jest jej oddział, podczas gdy była nim sama spółka. Przekonywała też NSA, że jej oddziały mają osobowość prawną.
Oddalając skargę kasacyjną, NSA przypomniał, że w skardze do sądu została wyraźnie wymieniona pełna nazwa i adres oddziału spółki jako skarżącego. Podpisał ją prokurent, nie będąc upoważnionym do reprezentowania spółki, lecz jej dwóch oddziałów. Za błędną uznał też NSA argumentację dotyczącą posiadania osobowości prawnej przez oddział spółki. Na wysnucie takiego wniosku może wprawdzie pozwalać stosowanie ustawy o dostępie do informacji publicznej, jest to jednak regulacja szczególna, która nie może uzasadniać tezy o ogólnym przyznaniu oddziałowi spółki zdolności prawnej, a tym samym zdolności sądowej – stwierdził NSA. Takimi przymiotami dysponuje jedynie spółka jako całość, gdyż mimo technicznego, kadrowego i finansowego wyodrębnienia oddział nie posiada odrębnej osobowości prawnej. Nie mając zaś własnej osobowości prawnej ani zdolności sądowej, nie może być traktowany jako samodzielny przedsiębiorca.
