Koronawirus: jak działa ochrona własności intelektualnej podczas pandemii

Znaczącym ułatwieniem dla funkcjonowania systemu ochrony własności przemysłowej w Polsce będą przepisy ustawy z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 31 marca, poz. 568, dalej „Specustawa antykryzysowa"), która w ekspresowym tempie została uchwalona przez parlament i weszła w życie już w dniu jej uchwalenia po podpisaniu przez Prezydenta i publikacji w dzienniku ustaw. Niektóre przepisy mają moc obowiązującą od dat wcześniejszych niż data wejście ustawy w życie.

Jeszcze przed uchwaleniem Specustawy antykryzysowej, w celu zapewnienia bezpieczeństwa i ograniczeniu rozprzestrzenianiu się Covid-19 organy władzy publicznej i sądy zadecydowały między innymi o odwołaniu prowadzonych przed nimi rozpraw.

Instytucje starają się pracować normalnie, umożliwiając swoim pracownikom pracę zdalną. Im bardziej zaawansowany technologicznie organ - tym mniej problemów z jego funkcjonowaniem podczas epidemii będą odczuwać zgłaszający i strony postępowań. Dodatkowo, instytucje europejskie tj. Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) i Europejski Urząd Patentowy (EPO) zadecydowały o przedłużeniu terminów urzędowych wyciągając rękę do podmiotów przed nimi występujących.

Czytaj także: WHO chce łatwego dostępu do opatentowanych leków

Przedłużenia terminów przed Urzędem Własności Intelektualnej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO)

Decyzją z dnia 16 marca 2020 r. urząd unijny zadecydował o przedłużeniu wszystkich terminów przypadających między 9 marca a 30 kwietnia 2020 r. włącznie, do dnia 1 maja (w praktyce do 4 maja, ponieważ 1 maja jest dniem wolnym od pracy). Przedłużone zostają wszystkie terminy które dotyczą stron w postępowaniach przed Urzędem, tj.:

- termin płatności za zgłoszenie;

- terminy dot. pierwszeństwa;

- termin na złożenie sprzeciwu;

- termin do wniesienia opłaty za sprzeciw;

- termin złożenia wniosków o przedłużenie praw ochronnych;

- termin złożenia odwołania od decyzji, złożenia uzasadnienia odwołania oraz płatności za odwołanie;

- termin zawnioskowania o konwersję zgłoszenia;

- termin odroczenia publikacji zgłoszenia wzoru wspólnotowego.

Należy zwrócić uwagę na bardzo ważną kwestię - otóż przedłużeniem zostały objęte terminy postępowania przed EUIPO, ale już na przykład. nie terminy postępowania przed innymi organami. Ma to miejsce w szczególności w odniesieniu do terminu na wniesienie skargi do Sądu na decyzje Izb Odwoławczych (art. 72 ust. 5 rozporządzenia w sprawie wspólnotowego znaku towarowego i art. 61 rozporządzenia w sprawie wspólnotowego znaku towarowego).

Strony postępowań nie będą również automatycznie informowane o przedłużeniu terminów.

Terminy przed Europejskim Urzędem Patentowym (EPO)

Wszystkie terminy, które upłynęły w dniu 15 marca 2020 r., lub po tej dacie, zostają przedłużone do dnia 4 maja 2020 r.

W odniesieniu do terminów upływających przed dniem 15 marca 2020 r. EPO ułatwił korzystanie ze środków prawnych dla użytkowników znajdujących się na obszarach bezpośrednio dotkniętych zakłóceniami spowodowanymi wybuchem pandemii COVID-19. Przedłużenia i środki zaradcze mają zastosowanie do stron i przedstawicieli w postępowaniach prowadzonych w ramach EPC i PCT. EPO nie wyklucza wprowadzenia dalszych przedłużeń i wprowadzenia środków zaradczych w przypadku rozprzestrzeniania się pandemii.

Europejski Urząd Patentowy podjął także decyzję o odroczeniu wszystkich zaplanowanych do dnia 30 kwietnia 2020 r. postępowań ustnych w sprawach rozpatrywania zgłoszeń oraz sprzeciwów, chyba, że strony zostały poinformowane, że odbędą się one w drodze wideokonferencji. Natomiast postępowania ustne przed Izbami Odwoławczymi zaplanowane do 15 maja 2020 r. nie odbędą się.

Działania Polskiego Urzędu Patentowego

Polski Urząd Patentowy na razie ograniczył się do odroczenia wszelkich rozpraw wyznaczonych do dnia 31 marca 2020 r. oraz zarekomendował prowadzenie korespondencji w formie elektronicznej.

W odpowiedzi na zapytanie Polskiej Izby Rzeczników Patentowych o możliwe przedłużenia terminów oraz apel o wyznaczanie z urzędu dłuższych terminów (Ustawa prawo własności przemysłowej umożliwia wyznaczenie przez Urząd Patentowy terminów 3 miesięcznych, a nie tylko 1 i 2 miesięcznych), Prezes UP RP zapewniła, że wydała odpowiednie rekomendacje Ekspertom dot. wyznaczania dłuższych terminów w postępowaniach zgłoszeniowych i utrzymywaniem ochrony przedmiotów praw własności przemysłowej.

Istotne zmiany w zakresie postepowań jakie toczą się przed Urzędem Patentowym wprowadza Specustawa antykryzysowa, której szczególne regulacje dotyczą m.in. biegu terminów prawa administracyjnego. Zgodnie z ustawą w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg niektórych przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

Terminami takimi są m.in. terminy, od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem, terminy do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki, terminy przedawnienia, terminy, których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, terminów zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony.

Analizując te przepisy należy dojść do przekonania, że będą one odnosiły się do szeregu czynności jakie należy wykonać w toku postępowań toczących się przed UPRP takich jak, terminy do wniesienie odpowiedzi na pisma UPRP w postępowaniu zgłoszeniowym, terminy do wniesienia opłat za ochronę praw własności przemysłowej, terminy do złożenia wniosków o ponowne rozpoznanie sprawy od decyzji Urzędu, czy też wreszcie terminów, wyznaczonych stronom w toku postępowań spornych toczonych przed Urzędem.

Wskazane wyżej regulacje dotyczą wszelkich postępowań administracyjnych. Ustawa wprowadza dodatkowo ciekawe rozwiązanie dotyczące postepowań szczególnych związanych z prawami własności przemysłowej. Ustawodawca wydłużył bowiem terminy na wzniesienie sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego oraz na złożenie tłumaczenia patentu europejskiego (w tym terminu na złożenie tłumaczenia ograniczonego lub zmienionego patentu europejskiego). Przepis ten ma zastosowanie do terminów upływających w okresie od 8 marca do 30 czerwca 2020 r. Ich bieg przerywa się i będzie na nowo liczony od dnia 1 lipca 2020 r. Szczególnie istotne jest wydłużenie drugiego z tych terminów, który zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej nie podlega przywróceniu a zawieszenie jego biegu w oparciu o przepisy ogólne było dotąd w praktyce niemożliwe.

Zapewnienia Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO)

Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO) kontynuuje swoją działalność na mocy Traktatu o współpracy patentowej (PCT), madryckiego systemu rejestracji międzynarodowych znaków towarowych, haskiego systemu międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych, lizbońskiego systemu międzynarodowej rejestracji oznaczeń geograficznych, a także powiązanych systemów.

Centrum Arbitrażowe i Mediacyjne WIPO (AMC) również kontynuuje prace w zakresie rozpatrywania sporów dotyczących nazw domen zgodnie z Zasadami Jednolitego Rozwiązywania Sporów Dotyczących Domen Internetowych (UDRP) oraz innych alternatywnych metod rozwiązywania sporów.