Nowe przepisy częściowo rozwiązują kwestię upadłości przedsiębiorców w okresie stanu epidemii i zagrożenia epidemicznego. Jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości dłużnika powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, a stan niewypłacalności powstał z powodu Covid-19, bieg terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu. Po tym okresie termin ten biegnie na nowo. Przy czym ustawodawca wprowadził domniemanie, że niewypłacalność zaistniała z powodu Covid-19, jeżeli powstała w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.
SZERSZE ZWOLNIENIA ZE SKŁADEK ZUS
Rozszerzono możliwość zwolnienia przedsiębiorców z obowiązku opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych. Takie uprawnienie przysługuje nie tylko zgłaszającym do ubezpieczeń do 9 ubezpieczonych, jak do tej pory, ale również podmiotom, które zgłosiły do ubezpieczeń społecznych do 49 osób. Jednak płatnicy zgłaszający do ubezpieczeń pomiędzy 10 a 49 osób mogą wnioskować o zwolnienie jedynie z połowy składek należnych za okres od 1 marca do 31 maja 2020 r.
Z ulgi może skorzystać płatnik, który zgłaszał do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych:
- przed 1 lutego 2020 r. i na 29 lutego 2020 r.,
- od 1 lutego 2020 r. do 29 lutego 2020 r. i na 31 marca 2020 r.,
- od 1 marca 2020 r. do 31 marca 2020 r. i na 30 kwietnia 2020 r.
Ze zwolnienia ze składek mogą więc skorzystać również firmy założone w lutym lub w marcu br. Analogiczną zmianę wprowadzono odnośnie płatników, którzy zgłaszają do ubezpieczeń społecznych do 9 ubezpieczonych i którzy w ogóle nie muszą płacić składek za trzy miesiące – tu również ulga objęła firmy założone w lutym lub marcu br.
Ustawa przewiduje przy tym, że w liczbie ubezpieczonych nie uwzględnia się pracowników młodocianych.
PRACA CUDZOZIEMCÓW
Poszerzono katalog cudzoziemców uprawnionych do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pobyt cudzoziemca przebywającego w RP:
- na podstawie wizy Schengen,
- na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen,
- na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen,
- w ramach ruchu bezwizowego,
- na podstawie wizy długoterminowej wydanej przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium RP,
- na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium RP,
którego prawo pobytu wygasło w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, uważa się za legalny w okresie od dnia następującego po ostatnim dniu pobytu wynikającego z posiadanego tytułu pobytowego (w tym w ramach ruchu bezwizowego) do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii (w zależności od tego, który będzie obowiązywał jako ostatni).
W przypadku cudzoziemców przebywających w Polsce na podstawie jednego z powyższych tytułów pobytowych (w tym w ramach ruchu bezwizowego), uznanie pobytu za legalny będzie dotyczyło tylko osób, które przebywały w kraju na podstawie takich tytułów 14 marca 2020 r. Nie dotyczy to osób, które wjechały do Polski później.
Cudzoziemcy są również uprawnieni do wykonywania pracy w okresie pobytu uznawanego za legalny, jeżeli posiadają tytuł umożliwiający im pracę, tj. zezwolenie na pracę, zezwolenie na pracę sezonową lub oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy.
Zdaniem autora
Łukasz Kuczkowski, radca prawny, partner w kancelarii Raczkowski sp.k.
Bardzo ważną zmianą jest ta dotycząca biegu terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Brak przesłanki do ogłoszenia upadłości jest bowiem warunkiem skorzystania z pomocy chociażby przy przestoju ekonomicznym czy obniżonym wymiarze czasu pracy. Z drugiej strony nowe regulacje jedynie przesuwają termin zgłoszenia wniosku o upadłość, nie kwestionując jednocześnie samych podstaw do ogłoszenia upadłości (np. stanu niewypłacalności). Pojawia się zatem pytanie, czy urzędy będą traktowały przesunięcie terminu do ogłoszenia upadłości jako brak przesłanek do ogłoszenia upadłości, które warunkuje pomoc w postaci dofinansowania. Należy przy tym pamiętać, że oświadczenie w tym zakresie zarząd składa pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Jeszcze szersze możliwości firm o krytycznym znaczeniu
Pracodawcy o krytycznym znaczeniu otrzymali dalsze dodatkowe uprawnienia:
- mogą zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę; przy czym taki dyżur może naruszać prawo do odpoczynku dobowego i tygodniowego,
- mogą polecić pracownikowi realizowanie prawa do odpoczynku w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę; oznacza to prawo do tzw. skoszarowania pracowników w miejscu kontrolowanym przez pracodawcę z ograniczeniem kontaktów z osobami trzecimi.
Jednocześnie rozszerzono listę takich przedsiębiorców m.in. o banki czy przedsiębiorstwa prowadzące działalność w sektorze rolno-spożywczym związaną z wytwarzaniem lub dostarczaniem żywności.
