Od momentu centralizacji rozliczeń VAT w gminach z początkiem 2017 r. temat rozliczania tego podatku stanowi stały element obowiązków działów finansowych gmin. Specyfika działalności jednostek samorządu terytorialnego zazwyczaj wymusza stosowanie proporcjonalnego odliczenia VAT od zakupów, z uwagi na ich związek zarówno z wykonywaniem zadań publicznych nieobjętych VAT, jak i działalnością gospodarczą podlegającą VAT (opodatkowaną i zwolnioną). Koniec roku może oznaczać dodatkowe obowiązki związane z wyliczeniem korekty podatku VAT, który w trakcie roku 2017 r. był odliczany według wstępnej proporcji.
Dwie proporcje
Odliczenie podatku naliczonego od tzw. wydatków mieszanych jest dokonywane przy użyciu dwóch proporcji:
- tzw. prewspółczynnika, który odzwierciedla wykorzystanie wydatków do działalności gospodarczej wykonywanej przez gminę działającą w charakterze podatnika VAT (art. 86 ust. 2a i nast. ustawy o VAT i przepisy rozporządzenia ministra finansów z 7 grudnia 2015 r.) oraz
- tzw. proporcji sprzedaży, która wyraża udział czynności opodatkowanych w całym obrocie podlegającym opodatkowaniu VAT z tytułu czynności opodatkowanych i zwolnionych (art. 90 ustawy o VAT).
Odliczenie VAT w trakcie danego roku dokonywane jest co do zasady w momencie otrzymania faktury zakupowej z wykorzystaniem wstępnej proporcji (w odniesieniu do obu wskaźników). Po zakończeniu roku, w deklaracji za styczeń roku następnego podatnicy dokonują korekty odliczenia, odpowiednio zwiększającej lub zmniejszającej kwotę odliczonego pierwotnie podatku VAT, w zależności od wartości ostatecznego współczynnika. Dla środków trwałych o wartości powyżej 15 tys. zł korekta taka dokonywana jest przez pięć kolejnych lat, a dla nieruchomości przez 10 lat od momentu oddania do użytkowania.
