Ustawa, której projekt przyjął we wtorek rząd, ma w praktyce zapobiegać nadużyciom podatkowym ze szkodą dla budżetu Stanów Zjednoczonych. Jest to konsekwencja porozumienia z 2014 r. z USA, zawartego na podstawie tamtejszej ustawy zwanej FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act). Dotyczy ona ujawniania informacji o rachunkach zagranicznych dla celów podatkowych.
Podstawowy obowiązek banków i instytucji finansowych to przekazywanie do amerykańskiej administracji podatkowej informacji o operacjach na rachunkach, których właścicielami są amerykańscy podatnicy. Chodzi o osoby mające miejsce zamieszkania, obywatelstwo lub prawo stałego pobytu w USA.
Reguły FATCA przewidują sankcje dla instytucji finansowych, które nie wywiążą się z obowiązków nałożonych porozumieniem. Otóż ich dochody osiągnięte w USA (a także dochody osób fizycznych uzyskane za pośrednictwem tych instytucji) zostaną obłożone specjalnym, 30-proc. podatkiem. W praktyce zatem, gdyby np. bank czy fundusz inwestycyjny nie wypełniał tych obowiązków, a chciał inwestować na nowojorskiej giełdzie, musiałby się liczyć z 30-proc. podatkiem. Sprawiłoby to, że podobne inwestycje byłyby nieopłacalne.
Podobne porozumienia z USA podpisało dotąd ponad 50 krajów. Wśród państw Unii Europejskiej są to m.in. Niemcy, Hiszpania, Francja, Włochy i Wielka Brytania. Umowy te, także w przypadku Polski, przewidują zasadę wzajemności. Tym samym amerykańskie władze skarbowe będą informowały polskiego fiskusa o operacjach finansowych polskich obywateli na rachunkach w USA.
Ustawa ma wejść w życie już po dwóch tygodniach od ogłoszenia. Będzie jednak dotyczyła niektórych danych amerykańskich podmiotów już za 2014 rok. Chodzi tu o nazwisko lub nazwę podmiotu amerykańskiego, jego numer identyfikacji podatkowej w USA, numer rachunku i saldo na koniec roku albo na dzień zamknięcia rachunku. Dane do udostępnienia za 2015 r. i następne lata obejmą więcej, bo m.in. odsetki i dywidendy związane z aktywami na rachunku w polskiej instytucji finansowej.
