Partnerstwo publiczno-prywatne: łączenie projektów a obniżenie kosztów

Łączenie projektów może być szansą na obniżenie kosztów realizacji przedsięwzięć w formule PPP.

Publikacja: 13.11.2018 07:08

Partnerstwo publiczno-prywatne: łączenie projektów a obniżenie kosztów

Foto: 123RF

Zastosowanie partnerstwa publiczno-prywatnego („PPP") do realizacji różnego rodzaju przedsięwzięć niesie za sobą szereg korzyści dla podmiotów publicznych, takie jak możliwość odroczenia w czasie wydatków związanych z realizacją przedsięwzięcia czy dostęp do wiedzy, potencjału i doświadczenia partnera prywatnego w okresie realizacji projektu, który może wynosić od kilku do nawet kilkudziesięciu lat. Jednakże, pomimo wielu zalet PPP, konieczność poniesienia przez zamawiających wysokich kosztów związanych z przygotowaniem projektu oraz wyborem partnera prywatnego może być postrzegana jako przeszkoda w zastosowaniu PPP do przedsięwzięć o niedużej wartości. Powstaje zatem pytanie, czy można ograniczyć koszty związane z zastosowaniem PPP w przypadku projektów o niedużej wartości?

Czytaj także: Nowe zasady partnerstwa publiczno-prywatnego

Ułatwienia w zamówieniach publicznych

Przepisy ustawy z 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (art. 16 PZP) przewidują, że zamawiający mogą współpracować ze sobą w celu wspólnego przeprowadzenia postępowania i udzielenia zamówienia. Może ono dotyczyć różnych przedsięwzięć np. budowy lub remontu żłobków, przedszkoli, szkół, czy też dróg. Współpraca taka, w zależności od jej zakresu, może zaowocować obniżeniem kosztów związanych z wyborem partnera prywatnego, a także obniżeniem kosztów realizacji przedsięwzięcia m.in. ze względu na efekt skali.

Przepisy o zamówieniach publicznych nie uzależniają możliwości wspólnej realizacji inwestycji od spełnienia przez zamawiających szczególnych przesłanek. Współpraca pomiędzy podmiotami publicznymi zależy zatem jedynie od wspólnej decyzji co do przedmiotu i zakresu współpracy.

Dwa modele współpracy

W świetle przepisów o zamówieniach publicznych wskazać można dwa podstawowe modele współpracy pomiędzy podmiotami publicznymi, których zastosowanie może przyczynić się do obniżenia kosztów związanych z realizacją przedsięwzięć w ramach PPP:

W pierwszym modelu, jeden z podmiotów publicznych jako upoważniony zamawiający przeprowadza postępowanie w sprawie wyboru partnera prywatnego, a po przeprowadzonym postępowaniu każdy z podmiotów publicznych zawiera odrębną umowę o PPP dotyczącą inwestycji na jego terenie.

W modelu drugim upoważniony podmiot publiczny przeprowadza postępowanie w sprawie wyboru partnera prywatnego, a po przeprowadzonym postępowaniu wszystkie podmioty publiczne zawierają jedną, wspólną umowę o PPP z wykonawcą, którego oferta uznana została za najkorzystniejszą.

W pierwszym przypadku podmioty publiczne współpracują tylko na etapie postępowania przetargowego, a następnie każdy z nich podpisuje odrębną umowę o PPP dotyczącą jego projektu z wykonawcą, który złożył najkorzystniejszą ofertę na dany projekt. Składane w postępowaniu oferty mogą dotyczyć jednego lub większej liczby projektów objętych wspólnym postępowaniem przetargowym. W ostatnim czasie taki model współpracy znalazł zastosowanie np. w projekcie z zakresu kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej zlokalizowanych na obszarach kilku gmin. Rozwiązanie to pozwala ograniczyć koszty związane z prowadzeniem samego postępowania, gdyż powinny być one niższe niż suma kosztów postępowań prowadzonych odrębnie przez każdy z podmiotów publicznych. Ten model, co do zasady, nie pozwala jednak na osiągnięcie korzyści skali.

Model drugi przewiduje natomiast zarówno wspólne przeprowadzenie postępowania przez co najmniej dwa podmioty publiczne, jak i wspólne udzielenie zamówienia. Atutem tego rozwiązania jest zwiększenie wartości zamówienia poprzez zsumowanie wartości zamówień poszczególnych podmiotów publicznych.

Zastosowanie tego modelu współpracy może zatem zarówno ograniczyć koszty związane z prowadzeniem postępowania, jak również pozwolić na tańszą dla poszczególnych podmiotów publicznych realizację projektów objętych wspólnym zamówieniem. Przedmiotem zamówienia będzie bowiem jeden projekt o większej wartości, co może przynieść korzyści wynikające z ekonomii skali.

Zaznaczyć należy, że w przypadku zastosowania pierwszego z przywołanych powyżej modeli współpracy może zdarzyć się, że jednemu oferentowi przypadnie realizacja wszystkich projektów objętych jednym postępowaniem, nie ma jednak takiej gwarancji. Brak pewności potencjalnego partnera prywatnego co do uzyskania zamówienia na wszystkie projekty będące przedmiotem postępowania może nie pozwolić mu na przedstawienie tak korzystnej cenowo oferty, jak w przypadku postępowania, w którym oferta składana jest na jedno przedsięwzięcie obejmujące wszystkie projekty współpracujących ze sobą podmiotów publicznych.

Dlaczego warto

Zwiększenie wartości zamówienia zazwyczaj przyczynia się do zwiększenia jego atrakcyjności dla potencjalnych wykonawców, a tym samym korzystnie wpływa na konkurencyjność składanych ofert. Instytucje finansujące, których udział w projektach PPP w wielu przypadkach jest nie mniej ważny niż udział partnerów prywatnych, również z większym zainteresowaniem przyglądają się przedsięwzięciom o większej wartości. Wykonawcy również chętniej realizują zadania na podstawie jednego rozbudowanego kontraktu, aniżeli na podstawie wielu umów dotyczących mniejszych przedsięwzięć (zob. Ł. Gralak, M. Kraszewska; Duży może więcej, czyli problematyka grup zakupowych na przykładzie gmin. Zamawiający, 2014, nr 6. s. 21-24).

Dla przykładu wskazać w tym miejscu można na jeden z programów zrealizowanych w Wielkiej Brytanii, którego przedmiotem były remonty i przebudowy szkół. Zamiast ogłaszać odrębne postępowania dla każdej ze szkół, zdecydowano się na pakiety projektów, które obejmowały po kilka obiektów. Pozwoliło to na bardziej efektywne przeprowadzenie postępowań (zarówno w zakresie kosztów, jak i czasu) oraz zwiększenie atrakcyjności ogłaszanych przedsięwzięć, a tym samym zapewnienie w prowadzonych postępowaniach silnej konkurencji ze strony podmiotów prywatnych.

Co powinno określać porozumienie

Podmioty publiczne zamierzające ze sobą współpracować, niezależnie od tego, w którym modelu, powinny zawrzeć porozumienie określające zakres i zasady tej współpracy. Wspólne przeprowadzenie postępowania, a tym bardziej połączone ze wspólną realizacją zsumowanych projektów wiąże się ze wzrostem stopnia jego skomplikowania. Dlatego tak ważne jest, aby porozumienie pomiędzy podmiotami publicznymi precyzyjnie regulowało wszystkie kwestie mogące mieć znaczenie dla sprawnego współdziałania i przeprowadzenia postępowania.

Porozumienie w szczególności powinno określać zakres współpracy, podmiot publiczny upoważniony do przeprowadzenia postępowania, zasady rozliczeń finansowych pomiędzy podmiotami publicznymi, warunki udziału w postępowaniu na wybór partnera prywatnego, kryteria udzielenia zamówienia, zasady powołania członków komisji przetargowej, harmonogram działań itd. W przypadku gdy zastosowanie znajdzie szersza forma współpracy, dokumentacja przetargowa, w tym w szczególności projekt umowy o PPP, powinna regulować kwestie związane z tym, że podmiot, którego oferta zostanie uznana za najkorzystniejszą zawrze umowę o PPP z więcej niż jednym podmiotem publicznym.

Marcin Oszczak counsel, radca prawny w zespole infrastruktury i finansowania projektów kancelarii CMS

Podstawa prawna: Ustawa z 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. DzU z 2018 roku, poz. 1986)

Zastosowanie partnerstwa publiczno-prywatnego („PPP") do realizacji różnego rodzaju przedsięwzięć niesie za sobą szereg korzyści dla podmiotów publicznych, takie jak możliwość odroczenia w czasie wydatków związanych z realizacją przedsięwzięcia czy dostęp do wiedzy, potencjału i doświadczenia partnera prywatnego w okresie realizacji projektu, który może wynosić od kilku do nawet kilkudziesięciu lat. Jednakże, pomimo wielu zalet PPP, konieczność poniesienia przez zamawiających wysokich kosztów związanych z przygotowaniem projektu oraz wyborem partnera prywatnego może być postrzegana jako przeszkoda w zastosowaniu PPP do przedsięwzięć o niedużej wartości. Powstaje zatem pytanie, czy można ograniczyć koszty związane z zastosowaniem PPP w przypadku projektów o niedużej wartości?

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP