Firmy mają problem ze zwrotem ulgi na składki zdrowotne

Przedsiębiorcy, którzy odliczali składki zdrowotne, a potem dostali nadpłatę z ZUS, powinni oddać ulgę w zeznaniu rocznym. Ale to wcale nie takie łatwe.

Publikacja: 16.01.2024 03:00

Firmy mają problem ze zwrotem ulgi na składki zdrowotne

Foto: Adobe Stock

Prawie półtora miliona przedsiębiorców zapłaciło w 2022 r. za dużą składkę zdrowotną i w 2023 r. ZUS oddał im nadpłatę.

–  Część z tych przedsiębiorców korzystała z ulgi na składki. Po otrzymaniu nadpłaty z ZUS muszą ją zwrócić w zeznaniu PIT. Problem w tym, że ani w PIT-36L (formularz dla przedsiębiorców na liniowej stawce), ani w PIT-28 (zeznanie dla ryczałtowców) nie ma rubryki na zwrot ulgi – mówi Izabela Leśniewska, doradca podatkowy w kancelarii Alo-2.

Przypomnijmy, że przedsiębiorcy na liniowym PIT mogą zaliczyć składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodów albo odliczyć od dochodu (do wysokości limitu). Ryczałtowcy odliczają jej połowę od przychodu.

Doliczenie w zeznaniu rocznym

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów (odpowiedź na pytanie „Rzeczpospolitej”, którą opisywaliśmy 5 czerwca 2023 r.) nie ma wątpliwości, że ten, kto w 2022 r. korzystał z ulgi, a w 2023 r. ZUS oddał mu nadpłacone składki, musi ją oddać. Przedsiębiorcy na liniowym podatku, którzy odliczali składki od dochodu oraz ryczałtowcy powinni wykazać zwrot ulgi w zeznaniu PIT za 2023 r.

Ale w której rubryce? Ministerstwo Finansów nie odpowiedziało nam na wysłane pięć dni temu pytanie. Chętniejsza do pomocy jest Krajowa Informacja Skarbowa (KIS). Pytanie o miejsce wykazania zwrotu ulgi sprawiło jej jednak spore problemy. Po analizie formularza PIT-36L proponuje, aby kwotę zwracanej ulgi doliczyć do dochodu w części E zeznania.

–  Pamiętajmy jednak, że dochód to przychód minus koszty. Jeśli zwiększymy sam dochód nie będzie się zgadzał wynik tego działania. I żadna elektroniczna wersja PIT tego nie puści. A po przesłaniu papierowego też musimy liczyć się z wezwaniem z urzędu – mówi Izabela Leśniewska.

Czytaj więcej

Od zwrotu składki zdrowotnej należy się… składka zdrowotna

Po wskazaniu tej kwestii KIS zmienia zdanie i każe doliczyć zwrot ulgi do przychodu. – Wtedy matematycznie będzie się zgadzało, ale przecież nie powinno doliczać się do przychodu czegoś, co wcześniej odliczaliśmy od dochodu. Wygląda jednak na to, że przedsiębiorcy nie mają innego wyjścia – mówi Grzegorz Gębka, doradca podatkowy w kancelarii GTA. Zwraca przy tym uwagę, że przychód ma wpływ na różne uprawnienia, np. do Małego ZUS Plus czy do posiadania statusu małego podatnika. – Jeśli zwiększymy przychód i przekroczymy limit, urzędnicy mogą te uprawnienia kwestionować i na pewno trzeba będzie się wytłumaczyć z podanych w zeznaniu kwot – tłumaczy Grzegorz Gębka.

Jak wykazać zwrot ulgi u ryczałtowców? Ponieważ na zwrot nie ma specjalnej rubryki, doliczamy go po prostu do przychodów – twierdzi ostatecznie (bo początkowo proponowała doliczenie do ryczałtu) Krajowa Informacja Skarbowa. Czyli wpisujemy go w części D formularza PIT-28. Co zrobić, jeśli przedsiębiorca jest na różnych stawkach ryczałtu? Zwrot trzeba rozpisać proporcjonalnie – wyjaśnia KIS.

–  Obawiam się jednak, że przy takim rozwiązaniu też nie obędzie się bez kłopotów, ponieważ dane z zeznania PIT-28 nie będą się zgadzać z kwotami podanymi w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej. I ryczałtowcy będą musieli wyjaśniać te różnice w urzędach. Podobnie zresztą może być u przedsiębiorców na liniówce, którzy odliczali składki od dochodu – tłumaczy Izabela Leśniewska.

–  Druki zeznań rocznych zostały po prostu źle przygotowane – podsumowuje ekspertka.

–  Nikt nie pomyślał, że potrzebne są dodatkowe pola na zwrot ulgi. I oprócz przedsiębiorców dodatkową robotę będą mieli też urzędnicy – dodaje Grzegorz Gębka.

Korekta kosztów i dopłaty

A co z przedsiębiorcami na liniowym PIT, którzy zaliczali składkę do kosztów uzyskania przychodów? Po oddaniu nadpłaty przez ZUS musieli te koszty na bieżąco skorygować (o związanych z tym problemach pisaliśmy w „Rzeczpospolitej” z 30 maja 2023 r.).

Sytuacja jeszcze bardziej komplikuje się u przedsiębiorców, którzy w 2023 r. zmienili formę opodatkowania albo już nie prowadzili działalności. Dla nich nadpłata z ZUS mogła oznaczać obowiązek dopłaty PIT wraz z odsetkami („Rzeczpospolita” z 28 czerwca 2023 r.).

Stanowisko skarbówki
Czy każdy musi oddać odliczenie

Czy wszyscy przedsiębiorcy, którzy korzystali z ulgi, a potem dostali nadpłacone składki zdrowotne z ZUS, muszą ją zwrócić? Odpowiedź Ministerstwa Finansów (którą opisywaliśmy w „Rzeczpospolitej” z 5 czerwca 2023 r.) sugeruje, że jeśli nadpłata nie przekraczała kwoty nieodliczonych składek nie trzeba jej wykazywać w zeznaniu PIT. W sprawie przedsiębiorców na liniówce, którzy odliczali składki od dochodu, ministerstwo pisze: „Doliczenia dokonuje się w części, w jakiej kwota składek zdrowotnych odliczonych od podstawy obliczenia podatku mieści się w nadpłacie”. Podobnie jest z ryczałtowcami. Pytaliśmy też o przedsiębiorców na liniówce, którzy zapłacili w 2022 r. składkę większą od limitu kwoty, jaką mogli zaliczyć do kosztów (wynosił 8,7 tys. zł), a w 2023 r. dostali nadpłatę. Podaliśmy przykład - przedsiębiorca zapłacił w 2022 r. 10 tys. zł składki zdrowotnej, zaliczył do kosztów 8,7 tys. zł, dostał 1 tys. zł zwrotu. Czy musiał pomniejszać koszty? „Korekty dokonuje się w części, w jakiej kwota składek zdrowotnych zaliczona do kosztów mieści się w nadpłacie. W opisanym przykładzie podatnik nie będzie więc obowiązany dokonać korekty kosztów” – czytamy w odpowiedzi Ministerstwa Finansów.

Prawie półtora miliona przedsiębiorców zapłaciło w 2022 r. za dużą składkę zdrowotną i w 2023 r. ZUS oddał im nadpłatę.

–  Część z tych przedsiębiorców korzystała z ulgi na składki. Po otrzymaniu nadpłaty z ZUS muszą ją zwrócić w zeznaniu PIT. Problem w tym, że ani w PIT-36L (formularz dla przedsiębiorców na liniowej stawce), ani w PIT-28 (zeznanie dla ryczałtowców) nie ma rubryki na zwrot ulgi – mówi Izabela Leśniewska, doradca podatkowy w kancelarii Alo-2.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP