Wakacje od składek ZUS dla przedsiębiorców – nowe informacje z ministerstwa

Pojawienie się na stronie Rządowego Centrum Legislacji założeń projektu tzw. „wakacji od składek” wzbudziło szerokie zainteresowanie. Planowo projekt ustawy ma pojawić się w I kwartale 2024 r. Taka informacja widnieje w opublikowanych założeniach. Została ona również potwierdzona w nowym komunikacie zgodnie z którym projekt ma pojawić się w Sejmie w marcu 2024 r. Docelowo przepisy miałyby zacząć obowiązywać jeszcze w tym roku. Celem projektowanego rozwiązania jest zmniejszenie obciążeń publicznoprawnych związanych z prowadzoną działalnością. Decyzja o jego wprowadzeniu stanowi natomiast odpowiedź na rosnącą liczbę zawieszanych i zamykanych działalności, której źródłem są właśnie obciążenia przedsiębiorców w ostatnich latach.

Publikacja: 12.01.2024 20:25

Wakacje od składek ZUS dla przedsiębiorców – nowe informacje z ministerstwa

Foto: Adobe Stock

Zgodnie z wstępnie opublikowanymi założeniami „wakacje od składek” miały być skierowane do wszystkich przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Nie przewidywały one natomiast ograniczeń, co do rozmiaru prowadzonej działalności. Ostateczny projekt może jednak różnić się od wstępnych założeń. Zgodnie z nowym informacjami program ma być skierowany do osób samozatrudnionych i mikroprzedsiębiorców. Zmiana ta zawęża zatem wstępny krąg osób uprawnionych do skorzystania z projektowanego świadczenia.

Kto i na jak długo pojedzie na „wakacje od składek”?

Kolejną zmianą jest skrócenie okresu „wakacji od składek”. Pierwotne założenia wskazywały na możliwość skorzystania ze zwolnienia przez okres do trzech wybranych przez przedsiębiorcę miesięcy. Aktualnie wskazuje się na skrócenie tego czasu do jednego miesiąca w roku. Pośrednio komunikat rozwiewa wątpliwości dotyczące sposobu korzystania ze zwolnienia, w tym w szczególności dotyczących potencjalnej możliwości skorzystania z „wakacji” przez część miesiąca. Z nowych informacji możemy jednak wywnioskować, że rozwiązanie to ma polegać na zawieszeniu obowiązku składkowego przez jeden pełny miesiąc. Na gruncie przepisów o zabezpieczeniu społecznym rozwiązanie to będzie zatem zbliżone do zawieszenia działalności gospodarczej. Korzyścią płynącą z projektowanego programu będzie jednak utrzymanie przedsiębiorcy w systemie zabezpieczenia społecznego. W rezultacie ewentualna choroba w trakcie zwolnienia ze składek nie ograniczy przedsiębiorcy prawa do zasiłku. Dodatkowo w okresie korzystania z tego rozwiązania składki na ubezpieczenia społeczne mają być finansowane z budżetu państwa, aby została zachowana ciągłość ich opłacania. Będzie to miało zatem korzystny wpływ na wysokość emerytury w przyszłości.

Wakacje od składek, czy wakacje od działalności

Dotychczasowe doniesienia na temat projektu nie odnoszą się natomiast do potencjalnych ograniczeń w prowadzeniu działalności w czasie „wakacji od składek”. Aktualne pozostaje zatem pytanie, czy zwolnienie ze składek będzie wiązało się z koniecznością wstrzymania się od osobistego podejmowania działań związanych z prowadzoną działalnością. Założenia projektu wskazują na obniżenie kosztów prowadzenia działalności w obszarze zobowiązań publicznoprawnych. Można zatem założyć, że skorzystanie ze zwolnienia nie będzie wykluczać prowadzenia działalności. Nie można jednak wykluczyć w zupełności sytuacji przeciwnej i wprowadzenia wymogu powstrzymania się od prowadzenia działalności. W takiej sytuacji możemy mieć do czynienia z powszechnym aktualnie problemem, ale na nowym gruncie. Tożsamy obowiązek spoczywa na przedsiębiorcach w okresie korzystania z zasiłku chorobowego. Nierzadko w praktyce powstaje zatem spór, czy dokonanie drobnej czynności, w tym m.in. wystawienie faktury, stanowi naruszenie pozbawiające prawa do zasiłku. Tego rodzaju działania nie wymagają nadmiernego zaangażowania, czy aktywności od przedsiębiorcy. Mimo zdarzają się sytuacje w których Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwestionuje prawo do zasiłku za okres zwolnienia. Niewątpliwie jest to element, który warto doprecyzować na potrzeby projektowanego rozwiązania. W przeciwnym wypadku istnieje ryzyko pogłębiania się sporów z ZUSem na tym tle. Dodatkowo brak możliwości podjęcia prostych czynności w okresie „wakacji” może znacznie ograniczyć możliwość korzystania ze stosownego rozwiązania.

Wpływ zwolnienia na inne zobowiązania publicznoprawne

Kolejnym aspektem projektowanego rozwiązania jest wpływ zwolnienia ze składek na inne zobowiązania publicznoprawne. Program ten ma polegać na zwolnieniu przedsiębiorcy z obowiązku opłacenia składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. W dalszym ciągu będą oni zobowiązani do uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Skorzystanie z „wakacji od składek” może przełożyć się na zwiększenie kwoty należnego podatku, czy składki zdrowotnej. Istotny czynnik w tym przypadku będzie stanowić wybrana przez przedsiębiorcę forma opodatkowania. Przedsiębiorcy planujący skorzystanie z tego rozwiązania niewątpliwie powinni mieć również na uwadze ten aspekt, w tym planując wybór formy opodatkowania.

Czytaj więcej

Rząd Tuska: duża zmiana w sprawie "Wakacji od ZUS"

Co ze świadczeniem urlopowym?

Aktualne komunikaty milczą natomiast w kwestii proponowanego wcześniej świadczenia urlopowego dla przedsiębiorców. Zapowiedzi aktualnego projektu pojawiały się już wcześniej, ale obejmowały one również wprowadzenie dodatkowego świadczenia pieniężnego dla przedsiębiorców korzystających z tego rozwiązania. Jego kwota miała odpowiadać połowie minimalnego wynagrodzenia. Przedsiębiorcy mogliby zatem liczyć na 2121 zł od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. lub 2150 zł po 1 lipca 2024 r. Co istotne wcześniejsza koncepcja programu była zgodna z aktualnymi założeniami i przewidywała zwolnienie od składek na ubezpieczenia społeczne przez okres jednego miesiąca. Nie można zatem wykluczyć, że propozycja świadczenia urlopowego dla przedsiębiorców również znajdzie się w projekcie ustawy.

Wakacje od składek, a pomysł jednolitego kontraktu pracowniczego

Koncepcja wakacji od składek wydaje się jednak przeczyć ogólnym tendencjom zmierzającym do ograniczania zatrudnienia na podstawie cywilnoprawnych form zatrudnienia. Podobny trend widać również na gruncie zatrudniania przez platformy internetowe, gdzie domyślą formą zatrudnienia ma być właśnie stosunek pracy. W przeszłości pojawiła się również koncepcja wprowadzenia tzw. jednolitego kontraktu pracowniczego, w celu ujednolicenia zasad zatrudnienia. Wprowadzenie urlopu dla przedsiębiorców będzie natomiast promować cywilnoprawny charakter zatrudnienia w ramach działalności gospodarczej, w szczególności wśród osób, którym zależy na większej elastyczności. Może to zatem pogłębić problem w przyszłości w przypadku wprowadzenia rozwiązań zwalczających takie formy. Istnieje ryzyko, że pokrzywdzone będą osoby, które zdecydowały się na współpracę na zasadach B2B, jeżeli umowy te będą kwestionowane i konieczne będzie wyrównanie m.in. składek na ubezpieczenia z tego tytułu w związku ze zmianą zasad.

Prowadzenie działalności wiąże się z większym ryzykiem gospodarczym, ale również korzyściami związanymi z wyborem formy opodatkowani, czy wyborem podstawy wymiaru składek. W przypadku prób przekwalifikowania podstawy zatrudnienia może okazać się, że ponoszone w przeszłości ryzyko było zbędne. Podobna sytuacja ma miejsce chociażby na gruncie ubezpieczeń społecznych. Przykładem jest ingerowanie w deklarowaną przez przedsiębiorcę podstawę wymiaru składek poprzez próby jej obniżania z uwagi na nieadekwatne przychody, gdy przedsiębiorca zamierza skorzystać z zasiłku. Jest to szczególnie dotkliwe dla kobiet prowadzących działalność, które udają się na zasiłek macierzyński. Stanowi to również ingerencję w rozkład ryzyka, a możliwości związanych z działalnością. W istocie problem zaczyna się dopiero w momencie, gdy ubezpieczony przedsiębiorca zamierza skorzystać ze świadczeń. W sytuacji, gdy nie osiągnie on zakładanych przychodów, w oparciu o które zdecydował się opłacać powiększone składki, składki opłacone ponad niezbędne minimum nie zostaną mu zwrócone. Wynika to właśnie z ryzyka związanego z prowadzeniem działalności. W rezultacie wszelkie próby ingerencji w sytuacjach przeciwnych są nieuzasadnione, a także krzywdzące, gdy przedsiębiorca musi dochodzić należnych mu środków w postępowaniu sądowym trwającym nierzadko wiele lat.

Patryk Kozieł, Łukasz Chruściel, Sławomir Paruch | PCS Paruch Chruściel Schiffter Stępień Kanclerz | Littler

Zgodnie z wstępnie opublikowanymi założeniami „wakacje od składek” miały być skierowane do wszystkich przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Nie przewidywały one natomiast ograniczeń, co do rozmiaru prowadzonej działalności. Ostateczny projekt może jednak różnić się od wstępnych założeń. Zgodnie z nowym informacjami program ma być skierowany do osób samozatrudnionych i mikroprzedsiębiorców. Zmiana ta zawęża zatem wstępny krąg osób uprawnionych do skorzystania z projektowanego świadczenia.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?