Prof. Irena Lipowicz wystąpiła do ministra sprawiedliwości o zmianę przepisów dwóch rozporządzeń regulujących opłaty za czynności adwokackie i radcowskie. Chodzi o minimalne stawki w sprawach cywilnych z zakresu prawa pracy. Oba rozporządzenia przewidują zryczałtowaną stawkę (60 zł) wynagrodzenia pełnomocnika w sprawach o przywrócenie do pracy (uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne). Natomiast w sprawach o wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie stawka jest określona procentowo - 75 proc. stawki minimalnej, zależnej od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy. Wynagrodzenie pełnomocnika w sprawie o odszkodowanie będzie zatem zawsze o wiele wyższe niż w sprawie o przywrócenie do pracy.
Tymczasem są to roszczenia alternatywne i jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z 7 sierpnia 2002 r. (sygn. III PZP 15/02), stawki wynagrodzenia w obu przypadkach powinny być takie same.
SN widział to różnie
RPO przypomniała, że stosowanie przepisów w obecnym kształcie spowodowało rozbieżności w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W uchwale siedmiu sędziów SN z 24 lutego 2011 r., która ma moc zasady prawnej, sąd uznał, że rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie jest niezgodne z upoważnieniem ustawowym, gdyż nie uwzględnia rodzaju i zawiłości sprawy oraz wymaganego nakładu pracy adwokata. W efekcie SN stanął na stanowisku, że w sprawie o odszkodowanie nie można stosować stawki procentowej, a stawkę minimalną wynagrodzenia ustalić według stawki w sprawie o najbardziej zbliżonym rodzaju, a taką jest sprawa o przywrócenie do pracy.
W tej sytuacji RPO uważa za konieczne dokonanie zmian w regulacjach dotyczących opłat za czynności adwokackie i radcowskie w sprawach cywilnych z zakresu prawa pracy.
Nieżyciowe stawki
Przy okazji, zdaniem prof. Lipowicz, można byłoby zaktualizować wysokość stawek minimalnych wynagrodzenia adwokatów i radców prawnych za prowadzenie niektórych spraw w postępowaniu sądowym, w szczególności z zakresu prawa pracy oraz spraw o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia społecznego.
