Zdaniem organizatorów, niezwykle istotne jest precyzyjne uregulowanie w przepisach prawa zakresu informacji objętych tajemnicą zawodową adwokatów i radców oraz jednoznaczne przesądzenie, że organy administracji publicznej, w tym organ antymonopolowy, nie mogą żądać ujawnienia informacji objętych tymi tajemnicami.
- Zagadnienie tajemnicy zawodowej było ostatnio przedmiotem prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Zapowiedź kompleksowego uregulowania zagadnienia tajemnicy zawodowej w sprawach w zakresu ochrony konkurencji znalazła się w pierwotnej wersji projektu założeń do projektu ustawy i ostatecznie zrezygnowano z regulowania tego zagadnienia, uznając za wystarczające obecne odesłanie w tym zakresie do odpowiednich przepisów Kodeksu postępowania karnego. Skutkiem tego podejścia jest szczątkowe uregulowanie zasad dostępu do informacji objętych tajemnicą zawodową w Ustawie, ograniczone jedynie do przeszukania prowadzonego przez organ antymonopolowy, oraz – istniejącego również w obecnej wersji ustawy - prawa świadka do odmowy do odpowiedzi na pytanie objęte tajemnicą zawodową - przypomnieli uczestnicy debaty.
Dodali, że tajemnica zawodowa profesjonalnego pełnomocnika uregulowana jest w ustawach z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze oraz z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz w odpowiednich ustawach proceduralnych. Przepisy korporacyjne stanowią, że profesjonalni pełnomocnicy (adwokaci i radcowie prawni) są obowiązani zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedzieli się w związku z udzielaniem pomocy prawnej. Profesjonalnego pełnomocnika nie można zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej co do faktów, o których dowiedział się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę. Obowiązek dochowania tajemnicy nie przedawnia się i nie może być uchylony.
Uczestnicy spotkania zauważyli, że potrzebę wyraźnego ustawowego uregulowania prawa do ochrony komunikacji przedsiębiorcy z prawnikiem wydaje się potwierdzać orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku z dnia 22 listopada 2004 r. (sygn. akt SK 64/03) Trybunał stwierdził, że przewidziany w ustawach korporacyjnych obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej skierowany został przede wszystkim do adresatów tego obowiązku (adwokata, radcy prawnego, notariusza). Obowiązkowi temu towarzyszy prawo ich klientów do zachowania w dyskrecji pewnych informacji, ale także prawo samych radców (adwokatów) do określonych zachowań wobec organów sprawiedliwości. Zdaniem Trybunału, przewidziane w ustawach proceduralnych przypadki dopuszczalności odmowy zeznań lub udzielenia odpowiedzi na pytania nie tworzą spójnej całości, która pozwałaby mówić w sposób generalny o tajemnicy zawodowej. Trybunał wyraził pogląd, że „istniejące na poziomie ustaw proceduralnych prawo radców prawnych do zachowania tajemnicy co do pewnych okoliczności jest wyznaczane tymi właśnie ustawami. Wobec braku konstytucyjnego prawa tajemnicy radcowskiej należy uznać, że w gestii ustawodawcy leży kształtowanie zakresu obowiązku zachowania tajemnicy przez radcę prawnego i odpowiadającego mu prawa odmowy zeznań (udzielenia odpowiedzi na pytanie), przy czym swoboda ustawodawcy jest ograniczona innymi wartościami konstytucyjnymi".
Komisja Konkurencji Międzynarodowej Izby Handlowej w Polsce uważa, że zagadnienie tajemnicy zawodowej dojrzało do ustawowej regulacji w szerszym zakresie, aniżeli tylko – jak w obecnym stanie prawnym - w kontekście przeszukania prowadzonego przez Prezesa UOKiK czy zakazów przesłuchania adwokata lub radcy prawnego co do faktów objętych tajemnicą zawodową. Komisja proponuje zmianę podejścia do kwestii tajemnicy zawodowej, wyjście z ram ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz rozważenie włączenia przepisów kształtujących ochronę tajemnicy zawodowej profesjonalnych pełnomocników do odpowiednich ustaw korporacyjnych, tj. do ustawy Prawo o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych. Rozważenia wymaga uzupełnienie obecnych regulacji o ochronę dokumentów i materiałów zawierających treść komunikacji prawnika z klientem, jak również informacji o treści tej komunikacji, oraz zapobieżenie wykorzystaniu tych dokumentów jako dowodów w postępowaniach administracyjnych, w tym postępowaniu prowadzonym przez Prezesa UOKiK.
W spotkaniu głos zabrali m.in. Krzysztof Kowalewski, Przewodniczący Komisji Konkurencji ICC Polska, Mikołaj Pietrzak, Przewodniczący Komisji Praw Człowieka NRA, Tadeusz Skoczny, Przewodniczący Rady Doradczej przy Prezesie UOKiK i Pani Agata Zawłocka-Turno, Zastępca Dyrektora Departamentu Ochrony Konkurencji.
