1. wobec którego ustał obowiązek poboru zaliczek,
2. któremu zaliczki były ustalane w obniżonej wysokości, z uwagi na zamiar skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania przewidzianej dla małżonków lub osób samotnie wychowujących dzieci, chyba że podatnik przed końcem roku podatkowego złoży oświadczenie o rezygnacji z zamiaru preferencyjnego opodatkowania dochodów,
3. w sytuacji, gdy na podstawie przepisów ustawy — Ordynacja podatkowa, zwolniono organ rentowy w całości lub w części z obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy,
4. któremu nie pobierał zaliczek na podatek dochodowy stosownie do postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Wówczas organ rentowy sporządza imienną informację o wysokości uzyskanego dochodu PIT-11A i na podstawie danych w niej zawartych należy samodzielnie rozliczyć dochód otrzymany od organu rentowego w PIT-36 albo PIT-37.
Uwaga!
Jeżeli zostaliśmy rozliczeni przez płatnika, a osiągnęliśmy również przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, z kapitałów pieniężnych, z działalności gospodarczej opodatkowanej jednolitą stawką 19% lub przychody opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, wówczas musimy złożyć odrębne zeznania przeznaczone do rozliczenia właśnie tych przychodów (np. PIT-38 dla kapitałów pieniężnych czy PIT36L dla działalności gospodarczej opodatkowanej jednolitą stawką 19%).
Pamiętaj!
Fakt złożenia oświadczenia PIT12 i sporządzenia przez płatnika PIT-40 lub sporządzenie przez organ rentowy PIT-40A nie pozbawia nas prawa do złożenia zeznania (PIT-37 albo PIT-36) według ogólnie obowiązujących zasad.
Dotyczy to przykładowo sytuacji, gdy pomimo złożenia oświadczenia zdecydujemy się jednak skorzystać z ulg podatkowych lub rozliczyć się wspólnie z małżonkiem.
Sprawdzamy, czy zachodzi możliwość skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania
Małżonkowie oraz osoby samotnie wychowujące dzieci, po spełnieniu określonych w ustawie warunków, mogą – na wniosek wyrażony w zeznaniu PIT-36 albo PIT-37, złożonym w terminie do 30 kwietnia* roku następującego po roku podatkowym – skorzystać z preferencyjnej formy opodatkowania swoich dochodów.
Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków możemy również złożyć w sytuacji, gdy związek małżeński zawarliśmy przed rozpoczęciem roku podatkowego, a nasz małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego, albo pozostawaliśmy w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a nasz małżonek zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego.
Preferencyjne opodatkowanie dochodów małżonków polega na określeniu podatku w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy ich łącznych dochodów.
Uwaga!
Z preferencyjnego opodatkowania małżonków można również skorzystać w sytuacji, gdy jeden z małżonków nie osiągnął w roku podatkowym żadnych dochodów opodatkowanych według skali podatkowej lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku.
W przypadku osoby samotnie wychowującej dzieci preferencja polega na tym, że podatek określa się w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dziecko.
Za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.
Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Uwaga!
Podatnik mający miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Szwajcarii może w zeznaniu PIT-36 albo PIT-37 złożyć wniosek o preferencyjne opodatkowanie dochodów małżonków albo osoby samotnie wychowującej dzieci (przy spełnieniu warunków określonych w ustawie).
Pamiętaj!
Przed dokonaniem rozliczenia na preferencyjnych zasadach powinniśmy upewnić się, że spełniamy wszystkie warunki określone w ustawie, uprawniające do ich zastosowania.
Sprawdzamy, z jakich ulg i odliczeń podatkowych możemy skorzystać
Po spełnieniu określonych w ustawie warunków podatnik może odliczyć:
1) od dochodu:
2) od podatku:
Korzystając z ulg podatkowych, do zeznania należy dołączyć odpowiednie załączniki. Przy ulgach mieszkaniowych jest to PIT/D, przy pozostałych odliczeniach PIT/O.
Pamiętaj! Możliwość skorzystania z powyższych odliczeń jest uzależniona od sposobu opodatkowania uzyskanych dochodów i rodzaju składanego zeznania.
Na przykład rozliczając dochody wykazywane w PIT-38 i PIT-39 nie skorzystamy z żadnych odliczeń, w PIT-36L mamy prawo odliczyć składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz skorzystać z ulgi dla osób osiągających dochody za granicą.
Z większości obowiązujących odliczeń mamy możliwość skorzystać składając zeznanie PIT-36, PIT-37 lub PIT-28.
Dokumenty, które ułatwią rozliczenie
W rozliczeniu rocznym pomogą informacje sporządzane przez płatników i przekazane nam oraz właściwemu dla nas urzędowi skarbowemu w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym.
Jest to:
Na podstawie danych zawartych w tych informacjach w zeznaniu wykazujemy: przychody, koszty uzyskania przychodów, dochody (bądź straty), zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczki pobrane przez płatników.
Pamiętaj!
Może się zdarzyć, że płatnik – mimo ciążącego na nim obowiązku – nie wystawi stosownej informacji.
Sytuacja taka nie zwalnia nas jednak z obowiązku rozliczenia w zeznaniu – na zasadach określonych w ustawie – przychodów otrzymanych za pośrednictwem tego płatnika.
Obliczamy zobowiązanie podatkowe
Po ustaleniu osiągniętych w danym roku podatkowym źródeł przychodów, zapoznaniu się z zasadami ich opodatkowania (według skali podatkowej, jednolitej stawki 19% czy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych) oraz wybraniu formularza zeznania odpowiedniego do ich rozliczenia, możemy przystąpić do obliczenia zobowiązania podatkowego.
Uwaga!
W zeznaniu nie wykazujemy dochodu, który jest zwolniony od podatku na podstawie ustawy lub od którego został zaniechany pobór podatku w drodze rozporządzenia Ministra Finansów.
W art. 21 ustawy jako wolne od podatku wymieniono m.in.: niektóre rodzaje odszkodowań, świadczenia z pomocy społecznej, jednorazowe zasiłki z tytułu urodzenia dziecka wypłacane z funduszu związków zawodowych, dodatki do rent rodzinnych dla sierot zupełnych, dopłaty pracodawcy do wypoczynku dzieci, dodatki mieszkaniowe.
Generalną zasadą jest opodatkowanie dochodu, a nie przychodu (wyjątek stanowi zeznanie PIT-28, gdzie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych opodatkowany jest przychód). Dlatego obliczając zobowiązanie podatkowe w pierwszej kolejności ustalamy kwotę dochodu poprzez pomniejszenie przychodu o koszty uzyskania przychodów.
Ustawa przewiduje różne zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów w zależności od rodzaju przychodu.
Przedstawiając sposób obliczenia podatku na przykładzie przychodów opodatkowanych przy zastosowaniu skali podatkowej i wykazywanych w PIT-37 należy zauważyć, że uzyskując przychody ze stosunku pracy odliczamy tzw. koszty pracownicze, które w ustawie zostały określone kwotowo. Jeżeli uzyskiwaliśmy przychody z tytułu jednej umowy o pracę, to odliczymy 111,25 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł.
Jeśli dojeżdżaliśmy do zakładu pracy znajdującego się w innej miejscowości, możemy odliczyć 139,06 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1668,72 zł.
W przypadku uzyskiwania przychodów z pracy od kilku pracodawców odliczenie nie może przekroczyć kwoty 2002,05 zł za rok podatkowy.
Natomiast jeżeli mieliśmy kilku pracodawców i dodatkowo dojeżdżaliśmy do tych zakładów pracy z innej miejscowości, za rok podatkowy możemy odliczyć nie więcej niż 2502,56 zł.
Podobne zasady ustalania kosztów (tj. kwotowe) dotyczą niektórych przychodów z działalności wykonywanej osobiście, np. otrzymanych z tytułu pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich, z tytułu zasiadania w radzie nadzorczej osoby prawnej (np. spółdzielni mieszkaniowej) czy z tytułu umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menadżerskich.
W przypadku przychodów z umowy zlecenia lub umowy o dzieło odliczamy zryczałtowane koszty w wysokości 20%, a z tytułu korzystania z praw autorskich – 50% przychodów.
Przy czym jeżeli udowodnimy, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej, koszty uzyskania przyjmujemy w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.
W przypadku emerytur i rent przychód równa się dochodowi (nie określa się kosztów uzyskania tych przychodów).
Uwaga!
Jeżeli roczne koszty pracownicze są niższe od wydatków na dojazd do zakładu pracy lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w zeznaniu pracownik może uwzględnić te koszty w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, pod warunkiem udokumentowania ich wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.
Wykazane w zeznaniu dochody sumujemy i od sumy tych dochodów możemy odjąć przysługujące nam odliczenia (patrz KROK 4).
W ten sposób ustalamy podstawę opodatkowania, od której obliczamy podatek przy zastosowaniu stawki wynikającej ze skali podatkowej (18% i 32%).
Obliczony podatek możemy pomniejszyć o przysługujące nam odliczenia (np. o kwotę składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru, kwotę ulgi na dzieci).
Od tak wyliczonej kwoty podatku należnego odejmujemy sumę zapłaconych zaliczek. W zależności od wysokości pobranych (odprowadzonych) zaliczek na podatek, może powstać nadpłata albo dopłata podatku.
Pamiętaj!
Podstawę opodatkowania jak również sam podatek należy zaokrąglać do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.
Skala podatku dochodowego na 2010 r.
Uwaga!
W zeznaniu podatkowym możemy wskazać organizację pożytku publicznego, którą chcemy zasilić 1% należnego podatku, poprzez podanie jej nr KRS oraz kwoty do przekazania (zobacz: wykaz organizacji pożytku publicznego). Resztę formalności dopełni urząd skarbowy.
ZEZNANIE TRZEBA PODPISAĆ — NIEPODPISANE JEST NIEWAŻNE
Jeżeli składamy zeznanie wspólnie z małżonkiem, zeznanie podpisuje również małżonek, chyba że upoważnił nas do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie dochodów. W takiej sytuacji wystarczy tylko nasz podpis, ale wówczas musimy pamiętać, że jest to równoznaczne ze złożeniem przez nas oświadczenia (pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania) o upoważnieniu nas przez małżonka do złożenia tego wniosku w jego imieniu.
Podstawa opodatkowania w złotych
Podatek wynosi ponad do 85 528 18% minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr 85 528 14 839 zł 02 gr + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł
Zeznanie może być podpisane przez pełnomocnika. Warunkiem jest złożenie do urzędu skarbowego odpowiedniego pełnomocnictwa do podpisywania zeznania.
Jeżeli zeznanie składamy wspólnie z małżonkiem, pełnomocnictwo do podpisania zeznania jest skuteczne, gdy zostało udzielone temu samemu pełnomocnikowi przez oboje małżonków. Podpisanie zeznania przez pełnomocnika zwalnia nas/małżonka z obowiązku jego podpisania.
KROK 7 Składamy zeznanie
Wypełnione zeznanie podatkowe mamy obowiązek złożyć do dnia:
Zeznanie możemy:
Dowodem złożenia zeznania w formie elektronicznej jest Urzędowe Poświadczenie Odbioru, które zawiera m.in. datę przyjęcia zeznania przez system e-Deklaracje decydującą o terminowości złożenia zeznania. Przed wypełnieniem interaktywnego formularza warto zapoznać się z instrukcją dostępną na stronie www.e-deklaracje.gov.pl.
KROK 8 Skutki rozliczenia podatku
Jeżeli w zeznaniu wykazaliśmy kwotę nadpłaty podatku, wówczas urząd skarbowy ma na jej zwrot trzy miesiące od dnia złożenia tego zeznania.
Jeżeli jednak złożymy korektę zeznania, termin do zwrotu nadpłaty liczony jest od dnia skorygowania zeznania.
W sytuacji gdy mamy zaległości podatkowe przysługująca nam nadpłata zostanie z urzędu zaliczona na poczet tych zaległości.
Zwrot nadpłaty następuje:
Pamiętaj!
Warunkiem zwrotu nadpłaty na rachunek bankowy jest podanie jego numeru w formularzu NIP-3 (w przypadku osoby fizycznej nieprowadzącej samodzielnie działalności gospodarczej), NIP-1 (w przypadku osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność gospodarczą — niebędącej przedsiębiorcą) albo EDG-1 (w przypadku przedsiębiorcy).
Jeżeli numer rachunku bankowego wskazany w latach wcześniejszych jest nadal aktualny, nie ma potrzeby aktualizowania formularza.
Uwaga!
Jeżeli w zeznaniu wystąpi różnica między podatkiem należnym a sumą odprowadzonych zaliczek (dopłata), jesteśmy zobowiązani do wpłacenia tej kwoty w terminie do 31 stycznia dla PIT-28 oraz do 30 kwietnia* dla pozostałych zeznań.
Za termin dokonania zapłaty podatku uważa się:
Jeżeli nie zapłacimy podatku w terminie powstanie zaległość podatkowa, od której musimy, bez wezwania urzędu skarbowego, naliczyć i zapłacić odsetki za zwłokę.
Pamiętaj!
Dane adresowe organów podatkowych oraz numery rachunków są dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Finansów pod adresem www.mf.gov.pl, w zakładce Administracja Podatkowa.
Uwaga!
Uwierzytelniona kopia poprawionego zeznania zostanie nam przesłana do akceptacji. Mamy 14 dni od dnia jej doręczenia na ewentualne wniesienie sprzeciwu, które powoduje automatyczne anulowanie korekty urzędu skarbowego.
Jeżeli masz przejściowe trudności finansowe, uniemożliwiające zapłatę należnego podatku w terminie, możesz zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych.
W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym naczelnik urzędu skarbowego może wydać decyzję:
Należy jednak pamiętać, że ulgi te przyznawane są wyjątkowo, tylko w szczególnie uzasadnionych sytuacjach.
Warto złożyć zeznanie jak najwcześniej. W ten sposób możemy:
Składając wcześniej zeznanie, z którego wynika obowiązek dopłaty podatku, nie musimy jednocześnie dokonać wpłaty podatku na konto urzędu skarbowego.
Termin zapłaty podatku nie ulega w takiej sytuacji skróceniu i nadal mamy na to czas do 30 kwietnia* (dla PIT-28 – do 31 stycznia).
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.), zwana „ustawą”,
- ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930, z późn. zm.),
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.).
* W 2011 r. termin określony dla złożenia zeznania PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38 i PIT-39, tj. 30 kwietnia, przypada na sobotę i dlatego ulega on przesunięciu na poniedziałek – 2 maja (tj. następny dzień po dniu wolnym od pracy).
Zgodnie bowiem z przepisami ustawy — Ordynacja podatkowa, jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.
W POGOTOWIU PODATKOWYM czytaj też:
Zobacz:
» Prawo dla Ciebie » Podatki » Podatek dochodowy » PIT 2010
» Roczne rozliczenie podatkowe
» Ulgi i odliczenia
