Dlaczego wciąż rozmawiamy o ważności wyborów?

Czy wątpliwości dotyczące prawidłowości procesu wyborczego mają realne podstawy? Czy zmiany w Sądzie Najwyższym mogą podważyć zaufanie do instytucji wyborczych? Na te i inne pytania odpowiada Ewa Szadkowska, zastępczyni redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej” i szefowa działu Prawa.

Publikacja: 23.06.2025 17:00

Jak podkreśla Ewa Szadkowska, źródłem wielu obecnych wątpliwości są zmiany w kodeksie wyborczym wprowadzone przez poprzednią większość sejmową. - Teraz o ważności wyborów orzeka Izba Kontroli Nadzwyczajnej, uważana przez wielu prawników i sądy za niesąd – wskazuje Szadkowska, podkreślając, że to właśnie ta instytucjonalna wątpliwość podważa autorytet rozstrzygnięć wyborczych.

Choć w kilkunastu komisjach wyborczych doszło do pomyłek przy liczeniu głosów, to – jak zaznacza Szadkowska – „nawet jeśli wszystkie głosy zostałyby źle przypisane, nie zmieniłoby to końcowego wyniku”. Jednak te błędy, choć jednostkowe, podważają zaufanie do procesu i stają się paliwem dla protestów.

Czytaj więcej

Ewa Szadkowska: I co z tym planem B?

50 tysięcy protestów, czyli „giertychówki”

Do Sądu Najwyższego wpłynęło około 50 tysięcy protestów wyborczych, z których wiele to tzw. „giertychówki” – protesty pisane według wzoru, niekiedy nawet zawierające numer PESEL mecenasa Romana Giertycha. Choć formalnie złożone, nie mają one szans na pozytywne rozpatrzenie bez wskazania konkretnych naruszeń. - Sam protest, w którym napisano „nie zgadzam się z wynikiem wyborów” nie wystarczy – zauważa Szadkowska.

Czytaj więcej

Bogusław Chrabota: Pomysł Giertycha. Zamach stanu, czy tylko awanturnictwo?

Jak zauważa prowadząca podcast, wyniki exit poll wskazywały na wygraną Rafała Trzaskowskiego. Ostateczne rezultaty były jednak inne, co – zdaniem Ewy Szadkowskiej – może tłumaczyć społeczną frustrację. - Trudniej pogodzić się z porażką, jeśli człowiek już się witał z gąską – komentuje Szadkowska.

Domniemanie ważności wyborów

Do 2 lipca Sąd Najwyższy ma orzec o ważności wyborów. Choć pojawiają się głosy, że termin ten nie musi być sztywno przestrzegany, Szadkowska przypomina, że nawet w razie opóźnienia obowiązuje „domniemanie ważności wyborów”. To oznacza, że brak orzeczenia nie oznacza automatycznego unieważnienia wyników.

Czytaj więcej

Karol Nawrocki prezydentem – wynik wyborów to efekt buntu wobec rządów Donalda Tuska

Na pytanie o przyszłość polskiej sceny politycznej, Szadkowska odpowiada ostrożnym optymizmem: „Nowe pokolenie nie wpisuje się w duopol Tusk-Kaczyński. Ich ten spór już nie interesuje”.

Praworządność to nie teoria – to pieniądze

Reforma wymiaru sprawiedliwości staje się koniecznością – nie tylko dla obywateli, ale i dla budżetu państwa. Jeśli Polska nie uporządkuje spraw w sądownictwie, skutki będą odczuwalne także finansowo. - Lech Wałęsa dostał 30 tys. euro odszkodowania. Teraz czekają setki podobnych spraw przed ETPC. To podatnicy będą musieli za to zapłacić – ostrzega Szadkowska.

Jak podkreśla Ewa Szadkowska, źródłem wielu obecnych wątpliwości są zmiany w kodeksie wyborczym wprowadzone przez poprzednią większość sejmową. - Teraz o ważności wyborów orzeka Izba Kontroli Nadzwyczajnej, uważana przez wielu prawników i sądy za niesąd – wskazuje Szadkowska, podkreślając, że to właśnie ta instytucjonalna wątpliwość podważa autorytet rozstrzygnięć wyborczych.

Choć w kilkunastu komisjach wyborczych doszło do pomyłek przy liczeniu głosów, to – jak zaznacza Szadkowska – „nawet jeśli wszystkie głosy zostałyby źle przypisane, nie zmieniłoby to końcowego wyniku”. Jednak te błędy, choć jednostkowe, podważają zaufanie do procesu i stają się paliwem dla protestów.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Wybory
Po wyborach prezydenckich. Mężyk: Erozja PO odsłoni jej elektorat na zabiegi Konfederacji
Wybory
Podcast „Pałac Prezydencki”: Snus, ustawki i korale – jak symbole i emocje zdominowały wybory 2025
Wybory
Pałac Prezydencki: Wszystkie grzechy kampanii Trzaskowskiego, co z wotum zaufania i rzecznikiem rządu
Wybory
Polityczne trzęsienie ziemi – zwycięstwo Nawrockiego i jego konsekwencje
Materiał Promocyjny
Firmy, które zmieniły polską branżę budowlaną. 35 lat VELUX Polska
RZECZ W TYM
Podcast „Rzecz w tym”: „Bujanie łódką” Jarosława Kaczyńskiego i rozgrywki wokół rządu technicznego