Darowizny: wnuczek chciał od babci czynsz – zwróci jej mieszkanie

Wnuczek zbywając nieruchomość darowaną mu przez babcię, bez jej wiedzy i zgody, a ponadto wbrew ustaleniom poczynionym przy zawieraniu umowy darowizny, dopuścił się względem niej rażącej niewdzięczności.

Aktualizacja: 15.03.2014 13:28 Publikacja: 15.03.2014 13:00

Darowizny: wnuczek chciał od babci czynsz – zwróci jej mieszkanie

Foto: Fotorzepa, Rafał Guz

Wiktoria B. w pozwie skierowanym przeciwko swojemu wnuczkowi Bartłomiejowi B. (imiona fikcyjne) wniosła, aby sąd zobowiązał go do złożenia oświadczenia woli, w którym nieodpłatnie przeniesie na nią własność mieszkania.

Rażąca niewdzięczność wnuczka

Dlaczego starsza kobieta zdecydowała się na taki krok? Jak tłumaczyła w pozwie, aktem notarialnym z 1995 roku dokonała darowizny swojego mieszkania na rzecz drugiego z wnuków Mateusza B. Ustalono, że warunkiem zawarcia tej umowy jest możliwość dalszego zamieszkiwania babci w tym lokalu aż do śmierci. Z uwagi na wzajemne zaufanie zaniechano formalnego ustanowienia w akcie notarialnym prawa zamieszkania.

Wszystko było dobrze do czasu. Wiktoria B. zamieszkiwała w darowanym wnuczkowi lokalu, i uiszczała należne opłaty, jednak w lipcu 2012 roku otrzymała od swojego drugiego wnuka – Bartłomieja – jako nowego właściciela lokalu, darowanego wcześniej jego bratu Mateuszowi, wezwanie do podpisania umowy najmu zajmowanego mieszkania z miesięcznym czynszem w wysokości 650 zł. W wezwaniu znalazło się ostrzeżenie, iż w przypadku niepodpisania umowy najmu na przedstawionych warunkach, kobieta będzie musiała mieszkanie niezwłocznie opuścić. Dokonanie darowizny przez Mateusza na rzecz brata Wiktoria uznała za rażącą niewdzięczność obdarowanego względem niej jako darczyńcy.

Bartłomiej z powództwem się nie zgodził. Powołał się na brak legitymacji biernej babci, ponieważ darowizna na jego rzecz została dokonana przez pierwotnie obdarowanego Mateusza w październiku 2011 r., tj. przed odwołaniem darowizny przez Wiktorię, co nastąpiło dopiero we wrześniu 2012 r., a zatem nabył przedmiot darowizny od osoby uprawnionej.

Jednocześnie Bartłomiej zaprzeczył jakoby darowizna dokonana na jego rzecz przez brata miała na celu pokrzywdzenie ich babci. Jego zdaniem darowizna ta była wynikiem osobistych spraw obdarowanego i nie miała żadnego związku ze stosunkami z babcią. Dodał, że faktycznymi przyczynami odwołania darowizny nie jest rażącą niewdzięczność obdarowanego, ale chęć Wiktorii przekazania lokalu innemu wnukowi – Mariuszowi S.

Sprzedaż domu wraz z lokatorem

Sąd Okręgowy uznał, iż powództwo babci zasługiwało na uwzględnienie. W uzasadnieniu sąd ten wyjaśnił, iż w opisywanej sytuacji już samo zbycie lokalu przez obdarowanego, nawet jeśli nastąpiło na rzecz osoby mu bliskiej, wobec wcześniejszych uzgodnień stron, stanowi o rażącej niewdzięczności obdarowanego. Dla sądu istotnym było, iż Mateusz B. dokonał zbycia lokalu w tajemnicy przed babcią, która przez cały czas zamieszkuje w lokalu stanowiącym jej centrum życiowe. – Nie poinformował on też babci o zamiarze zbycia nieruchomości, zaś o tym fakcie powódka dowiedziała się dopiero po upływie prawie 9 miesięcy od momentu zmiany właściciela i to nie od osoby przez nią obdarowanej, zaś okoliczności w jakich to nastąpiło naraziło ją na ogromny stres, spowodowany realną obawą o swoją bytową przyszłość – podkreślił sąd.

W podsumowaniu Sąd Okręgowy stwierdził, iż Mateusz B., zbywając nieruchomość darowaną mu przez babcię, bez jej wiedzy i zgody, a ponadto wbrew ustaleniom poczynionym przy zawieraniu umowy darowizny, dopuścił się względem babci rażącej niewdzięczności, uzasadniając odwołanie darowizny. Z uwagi na fakt, iż obdarowany darował mieszkania na rzecz Bartłomieja, obowiązek przeniesienia własności przedmiotu darowizny przeszedł – w myśl art. 407 kodeksu cywilnego na pozwanego – wyjaśnił sąd.

Tę ocenę prawną podzielił Sąd Apelacyjny w Białymstoku (sygn. akt I ACa 648/13). W uzasadnieniu podkreślono, iż ocena zachowania obdarowanego względem darczyńcy powinna uwzględniać normy uznawane w społeczeństwie jako wyznaczniki postępowania etycznego. – Uzasadnione wątpliwości co do zgodności z powszechnie respektowanym wzorcem etycznym budzi zatem podejmowanie, po zawarcie umowy darowizny, czynności zmierzających do zbycia przedmiotu darowizny, w którym nadal zamieszkuje jego darczyńca, w szczególności, gdy jest to babcia obdarowanego – stwierdził Sąd Apelacyjny, dodając, iż czynności tego rodzaju wpisują się w jednoznacznie negatywnie odbierane działanie polegające na „sprzedaży domu wraz z lokatorem".

Wiktoria B. w pozwie skierowanym przeciwko swojemu wnuczkowi Bartłomiejowi B. (imiona fikcyjne) wniosła, aby sąd zobowiązał go do złożenia oświadczenia woli, w którym nieodpłatnie przeniesie na nią własność mieszkania.

Rażąca niewdzięczność wnuczka

Pozostało 94% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"