Komisja Europejska chce weryfikować kamienie milowe

Kiedy Polska złoży wniosek o wypłatę środków z Krajowego Planu Odbudowy? Rząd Mateusza Morawieckiego nie informował do tej pory opinii publicznej, że trzeba wynegocjować z Komisją Europejską „sposoby weryfikacji” spełniania przez Polskę kolejnych kamieni milowych, niezbędnych do pozyskania środków z KPO. A to kluczowe dla procedury wypłaty.

W środę wiceminister Artur Soboń przyznał, że „wymiana korespondencji po obu stronach trwa”, a to oznacza, że nie ma mowy o dochowaniu terminu złożenia pierwszego wniosku o wypłatę, który zadeklarował rząd, co miało nastąpić do końca października.

– Z naszej strony też są pewne kwestie do zrobienia związane z tymi kamieniami milowymi, więc to jest kwestia kilku tygodni – powiedział wiceminister Soboń w TVP.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

To dlatego premier nie złożył wniosku o wypłatę z KPO

Jak ustaliła „Rzeczpospolita”, Polska będzie mogła złożyć pierwszy wniosek o wypłatę z Krajowego Planu Odbudowy najwcześniej za miesiąc.

Jak to zrobić?

Nieoficjalnie potwierdzają to źródła unijne. Powodem opóźnienia jest konieczność zyskania akceptacji właśnie dla „sposobów weryfikacji spełnienia kamieni milowych”.

Treść dotyczących ich zapisów poznali politycy KO: posłanka Izabela Leszczyna i senator Bogdan Klich, którzy jako parlamentarzyści przeprowadzili kontrolę w Ministerstwie Funduszy i Rozwoju Regionalnego, zwracając się o udostępnienie korespondencji z KE w tej sprawie.

Z otrzymanego przez nich zestawienia wynika, że każdy z kamieni milowych, oprócz szczegółowego opisu jego treści oraz wskazania podmiotu odpowiedzialnego za jego wprowadzenie, został obecnie opatrzony klauzulą nakazującą wprowadzenie mechanizmu weryfikującego spełnienie własnych zobowiązań, wynikających z KPO.

Jakie to instrumenty? W części F dotyczącej „wprowadzenia w życie reformy wzmacniającej niezawisłość i bezstronność sądów” zapisano, że Polska musi opublikować oficjalnie zarówno przepis dotyczący wprowadzonych zmian, jak i zbiorczy dokument precyzyjnie opisujący sposób wykonania uzgodnionego zadania, łącznie z listą sędziów wybranych do Sądu Najwyższego z datą mianowania i informacją, czy zasiadali przedtem w nieistniejącej już Izbie Dyscyplinarnej, a także raport bazujący na danych z sądów dotyczący wszystkich postępowań dyscyplinarnych i wniosków o uchylenie immunitetu sędziowskiego.

Czytaj więcej

Prawnicy

Vera Jourova o funduszach UE dla Polski: „Potrzebne jeszcze zmiany w ustawach”

– Wierzę, że będą kolejne negocjacje, w których Polska wyjaśni sprawę Karty Praw Podstawowych i funduszy spójności – powiedziała Věra Jourová. Dla wypłat z KPO najpewniej trzeba kolejnych zmian ustawodawczych.

Sprawdzić dyscyplinarki

W rubryce „sposoby weryfikacji”, kolejnej kwestii związanej z praworządnością, czyli „naprawienia sytuacji sędziów dotkniętych decyzjami Izby Dyscyplinarnej”, mówi się także o publikacji oficjalnego dokumentu na temat wdrożenia tego kamienia milowego, zaznaczając, że powinien być opatrzony szczegółowym raportem bazującym na danych z SN. Ma opisywać wszystkie przypadki sędziów objętych postępowaniami Izby Dyscyplinarnej, z informacją o obecnej procedurze sanacyjnej, którą wobec nich zastosowano, dacie rozpoczęcia powtórnych postępowań, przesłuchań oraz o ewentualnych rozstrzygnięciach.

Ma być opublikowane także zestawienie spraw rozstrzyganych przez ID SN z tymi, które stały się przedmiotem nowych wniosków składanych przez sędziów.

Jak się dowiedzieliśmy, z ramienia KE „mechanizmy weryfikacji” negocjuje ze stroną polską SG-Recover, czyli wewnętrzna jednostka odpowiadająca za krajowe plany odbudowy.

Co do części F, w której zapisano kamienie milowe dotyczące sądownictwa, rozmowy miały zostać już zakończone. By wystąpić z wnioskiem o wypłatę środków z KPO, należy jednak zakończyć negocjowanie całości dokumentu i pozostałych kamieni milowych, m.in. ustawy wiatrakowej. Dopiero wtedy mechanizmy weryfikacji będą opiniowane przez wszystkie służby KE, w tym te opiniujące dokument pod kątem przestrzegania praworządności w Polsce. Ostateczną decyzję podejmuje Kolegium Komisarzy.

Czytaj więcej

Polityka

Von der Leyen: Nie możemy i nie wypłacimy Polsce żadnych pieniędzy

Polski rząd nie chce zmienić prawa w taki sposób, w jaki zapisaliśmy to w kontrakcie, aby przywrócić niezależność sądownictwa - powiedziała szefowa KE Ursula von der Leyen podczas debaty na uniwersytecie Princeton.

Możliwy reset z Brukselą

Ale to polski rząd musi się przede wszystkim zdecydować, czy po zakończeniu negocjacji będzie chciał uwzględnić kamienie milowe, których wprowadzenie tak ściśle ma weryfikować Komisja Europejska. W ostatnich dniach zarówno politycy PiS, jak i sam prezes partii Jarosław Kaczyński dawali do zrozumienia, że „reset w stosunkach z Unią” jest możliwy.