Gdzie wyrzucać stare ubrania? Od 1 stycznia nie wszyscy będą musieli wozić je na PSZOK

Do tekstyliów i odzieży objętych selektywną zbiórką odpadów zalicza się m.in. zużytą odzież, obuwie, pościel, zasłony, ręczniki, obrusy, koce, firany, bieliznę, skarpetki, rękawiczki, czapki, szaliki, portfele, torebki, paski, galanterię skórzaną, plecaki, pluszowe zabawki czy dywany. Obecnie żadnego z tych artykułów nie powinno się wyrzucać do kosza na odpady zmieszane.

Selektywna zbiórka odzieży i tekstyliów. Co na ten temat mówią przepisy?

Obowiązek selektywnego zbierania tekstyliów, odzieży i obuwia wynika z przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/851 z dnia 30 maja 2018 r. Nasz kraj wprowadził ją w 2019 r. przyjmując Ustawę z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Art. 14 tej ustawy wprowadził obowiązek przyjmowania tekstyliów i odzieży przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Zapis ten wszedł w życie 1 stycznia 2025 r.

Jak w praktyce wyglądają nowe zasady wyrzucania zużytych ubrań, butów itp.?

Z przepisów obowiązujących od początku tego roku wynika, że:

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Nowa funkcja w mObywatelu. Można dodać kolejną legitymację

W aplikacji mObywatel pojawił się nowy dokument potwierdzający uprawnienia – legitymacja biegłego...

Jakie problemy związane ze zbiórką tekstyliów pojawiły się po wprowadzeniu nowych obowiązków?

Jeszcze przed wejściem w życie nowych zasad dotyczących odpadów tekstylnych eksperci ostrzegali, że mogą one pozostać tylko na papierze. Tłumaczono to tym, że wiele osób, zniechęconych koniecznością zawożenia ubrań do PSZOK-ów, będzie tak, jak do tej pory, wyrzucać je do kontenerów na odpady zmieszane. To zaś może skończyć się nakładaniem kar.

O takich przypadkach, póki co, nie słychać. Po 1 stycznia 2025 r. natomiast dosyć szybko zrobiło się głośno o innym zjawisku – przepełnionych kontenerach na odzież, za pomocą których prowadziły swoje zbiórki organizacje takie jak PCK czy Caritas. Informacje o tekstyliach wprost wylewających się z kontenerów zaczęły docierać z różnych części Polski. Latem tego roku okazało się, że problem ma charakter systemowy. PCK ogłosił, że do końca 2025 r. zlikwiduje aż 28 tysięcy kontenerów. Firma zajmująca się odzieżą, z którą PCK współpracował do tej pory, wypowiedziała jej umowę. Powodem było przede wszystkim zwiększenie ilości odzieży trafiającej do kontenerów, przy jednoczesnym drastycznym spadku jej jakości. To znacząco zwiększyło koszty utylizacji i sprawiło, że całe przedsięwzięcie przestało być opłacalne.

Zbiórka zużytej odzieży nie tylko w PSZOK-ach

Po objęciu tekstyliów i odzieży selektywną zbiórką odpadów większość miast i gmin zdecydowała się na zrobienie minimum wymaganego przez przepisy, czyli na uruchomienie zbiórki w PSZOK-ach (ewentualnie wprowadzając udogodnienie w postaci zbiórki ubrań w mobilnych PSZOK-ach). Niektóre samorządy zdecydowały się jednak iść o krok dalej.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Ile wyniesie płaca minimalna w 2026 roku? Ile razy się zmieni?

Płaca minimalna w Polsce wzrośnie od 1 stycznia 2026 roku. Zmiana ta wpłynie nie tylko na wynagro...

Przykładem z ostatnich dni jest Słupsk. Miejski radny Adam Sędziński kilka dni temu poinformował, że od stycznia 2026 r. miasto będzie odbierało tekstylia bezpośrednio od mieszkańców. „(…) mieszkańcy zabudowy wielorodzinnej będą mogli oddawać tekstylia raz w miesiącu, podczas gdy w zabudowie jednorodzinnej odbiór odbywał się będzie raz na kwartał. Odzież i tekstylia będą gromadzone w specjalnie oznaczonych, odrębnych pojemnikach, które zostaną dostarczone mieszkańcom” – napisał w mediach społecznościowych. W poście czytamy, że problem dostarczenia odzieży i odpadów tekstylnych do PSZOK miasta Słupsk był przedmiotem interpelacji radnych i wniosków mieszkańców, którzy zauważyli, że specjalne pojemniki Caritasu zniknęły z ulic miasta, „a dostarczanie worków z odzieżą do PSZOK na Bałtyckiej wiąże się z dużymi utrudnieniami szczególnie dla osób starszych i korzystających tylko z komunikacji miejskiej”.

Od przyszłego roku nowy system odbioru odpadów tekstylnych zacznie obowiązywać również w Gliwicach. „Od nowego roku gliwiczanie skorzystają z prostszego sposobu pozbywania się zużytej odzieży – spod domów, wygodnie i regularnie. Kluczowym elementem tego systemu będą fioletowe worki na odpady tekstylne i fioletowe pojemniki. Ich wprowadzenie to odpowiedź na sygnały mieszkańców, a jednocześnie próba uporządkowania chaosu, jaki często pojawia się przy zapełnionych kontenerach firm zbierających zużytą odzież, zamieniających się w dzikie wysypiska. To także sposób na zastopowanie bezmyślnego porzucania starych ubrań czy butów w miejscach do tego nieprzeznaczonych, zwłaszcza w parku czy lesie” – czytamy na oficjalnej stronie miasta.

Od 2026 r. mieszkańcy domów jednorodzinnych zlokalizowanych na terenie Gliwic otrzymywać będą fioletowe worki na tekstylia, które będą odbierane raz w miesiącu w systemie „worek za worek”. W przypadku zabudowy wielorodzinnej w porozumieniu z zarządcami nieruchomości zostaną ustawione fioletowe pojemniki, które będą opróżniane co dwa tygodnie.

Podobne rozwiązanie obowiązuje już w Kielcach. W listopadzie br. w ramach miejskiej zbiórki odzieży do wspólnot mieszkaniowych i zabudowy jednorodzinnej trafiły fioletowe worki na niepotrzebną odzież. Dodatkowo po Kielcach kursuje „Odrzutowóz”, który odbiera niechciane ubrania bezpośrednio od mieszkańców.

Dodatkowe zbiórki odzieży i tekstyliów prowadzone są równolegle z PSZOK-ami. Z informacji podawanych przez samorządy nie wynika, by dodatkowe usługi wiązały się ze wzrostem opłat za odbiór śmieci podnoszonych przez mieszkańców.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Nowy dzień wolny od pracy jeszcze w 2025 roku. Ale nie wszyscy z niego skorzystają

Do tej pory Wigilia dla wielu pracowników była walką z czasem, ponieważ poranne godziny zajmowała...

Nie tylko zbiórka jest problemem. Co z recyklingiem lub utylizacją?

Przed wprowadzeniem selektywnej zbiórki zużytej odzieży i tekstyliów wielu ekspertów wskazywało, że rozwiązuje ona tylko część problemu. Głównym celem unijnych przepisów jest zwiększenie poziomu recyklingu i ponownego użycia tekstyliów. A to może być wyzwanie. Problemem są tu przede wszystkim koszty, ale też jakość zebranych materiałów.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska wskazuje, że obserwowane obecnie trudności z zagospodarowaniem tekstyliów są efektem nakładania się wielu czynników m.in. gospodarczych i rynkowych, w tym: 

Według szacunków Parlamentu Europejskiego przeciętny Europejczyk kupuje rocznie 26 kg ubrań i wytwarza 11 kg odpadów tekstylnych.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Grudzień 2025 przyniesie dużo zmian na kontach emerytów. Powodem nie tylko święta

W grudniu seniorów czekają duże zmiany w terminach wypłat emerytur. Harmonogram zmieni się nie ty...