Subiektywny ranking wydarzeń prawnych Tomasza Pietrygi

Najważniejsze wydarzenia prawne 2021 r.

Aktualizacja: 05.01.2022 13:17 Publikacja: 05.01.2022 11:03

Subiektywny ranking wydarzeń prawnych Tomasza Pietrygi

Foto: Adobe Stock

1. Izba Dyscyplinarna. Wyrok TSUE w sprawie Izby Dyscyplinarnej SN. Nakazanie likwidacji ze względu na niezgodność z prawem UE oraz zamrożenie jej działań do czasu uchwalenia zmian w prawie było najważniejszym wydarzeniem prawnym ubiegłego roku. Bruksela za pośrednictwem TSUE pokazała, że może wykonywać wobec Polski znacznie bardziej zdecydowane działania w kwestii praworządności. Efektem niewykonania tego wyroku i postanowienia zamrażającego ID jest 1 mln euro kary dziennej oraz wstrzymanie niemal 5 mld euro zaliczek dla Krajowego Planu Odbudowy.

2. Spór z UE. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie nadrzędności Konstytucji RP nad prawem UE. Trybunał stwierdził w swoim orzeczeniu, że Polska nie musi stosować orzeczeń TSUE, jeżeli ten w swoich orzeczeniach wychodzi poza przyznane mu w traktatach kompetencje. Orzeczenie TK wywołało największy w historii kryzys w relacjach Polski z UE, a także debatę nad dalszą obecnością Polski w Unii. Wyrok zakazał sędziom stosowania prawa UE z pominięciem Konstytucji RP.

3. Zamknięcie kopalni Turów i kary 0,5 mln euro dziennie. Jedno z najbardziej bulwersujących wydarzeń mijającego roku. Sąd w Luksemburgu w jednoosobowym składzie nakazał zamknięcie kopalni na wniosek Czech. Kontrowersje budziło nieuwzględnienie przy tej decyzji wszystkich uwarunkowań polsko-czeskiego sporu, ale też zlekceważenie problemu przez polskie władze, zanim sprawa trafiła do Luksemburga. Jak dotąd negocjacje mające na celu jego zakończenie nie przyniosły rezultatu. Będzie to jedna z ważniejszych spraw do załatwienia na początku 2022 r. Na razie licznik kar bije.

4. Wybór nowego rzecznika praw obywatelskich. Po sześciu próbach w parlamencie udało się osiągnąć kompromis, dokonując wyboru prof. Marcina Wiącka. W ten sposób skończyło się przedłużone urzędowanie p.o. rzecznika Adama Bodnara. Sprawa zakończyła się też wyrokiem TK. Przepis pozwalający RPO na wykonywanie zadań po upływie kadencji do czasu wyboru następcy uznano za niezgodny z konstytucją.

5. Sprawa Tomasza Komendy. 8 lutego 2021 r. Sąd Okręgowy w Opolu orzekł, że Komenda otrzyma od Skarbu Państwa 12 mln zł zadośćuczynienia i 811 tys. zł odszkodowania. Tak zakończyła się gehenna człowieka, który został niesłusznie skazany za gwałt i zabójstwo i przebywał w zakładzie karnym 18 lat.

6. Frankowicze. Blamaż Izby Cywilnej SN w sprawie pytań pierwszej prezes SN, które miały rozwiać wątpliwości sądów orzekających w takich sprawach. Sędziowie po ośmiu miesiącach zwlekania z wydaniem postanowienia w sposób niesygnalizowany, z bardzo wątłym uzasadnieniem, skierowali pytanie prejudycjalne do TSUE, czy zgodna z prawem UE będzie obecność w ich składzie sędziów wybranych przez upolitycznioną Krajową Radę Sądownictwa. Najbardziej bulwersował fakt, że sędziowie IC SN, orzekając w składach mieszanych w innych sprawach, nie mieli takich wątpliwości. Odpowiedź TSUE może przyjść w 2024 r., do tego czasu wiele spraw frankowych zostało wstrzymanych.

7. Sędziowie pokoju. Pojawienie się po kilkuletnich zapowiedziach projektów ustaw wprowadzających instytucję sędziego pokoju. Przyszły rok rozstrzygnie, czy wejdzie ona do polskiego systemu prawnego.

8. Zapowiedź kolejnych reform. Projekt spłaszczenia struktury sądów i zapowiedź dalszych zmian w SN. W 2022 r. ta sprawa może zaostrzyć konflikt o sądownictwo.

9. Wyrok Xero Flor. ETPC uznał, że rozstrzygnięcie TK z udziałem osoby wybranej na miejsce już zajęte narusza art. 6 ust. 1 europejskiej konwencji praw człowieka.

10.Wyrok zasądzający od Skarbu Państwa 5 tys. zł zadośćuczynienia na cel społeczny za niewystarczającą walkę ze smogiem. We wrześniu Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił apelację Skarbu Państwa w tej sprawie wytoczonej przez aktorkę Grażynę Wolszczak. Była to pierwsza taka sprawa zakończona prawomocnym wyrokiem.

Czytaj więcej

Perły i buble - najlepsze i najgorsze przepisy 2021 r.

1. Izba Dyscyplinarna. Wyrok TSUE w sprawie Izby Dyscyplinarnej SN. Nakazanie likwidacji ze względu na niezgodność z prawem UE oraz zamrożenie jej działań do czasu uchwalenia zmian w prawie było najważniejszym wydarzeniem prawnym ubiegłego roku. Bruksela za pośrednictwem TSUE pokazała, że może wykonywać wobec Polski znacznie bardziej zdecydowane działania w kwestii praworządności. Efektem niewykonania tego wyroku i postanowienia zamrażającego ID jest 1 mln euro kary dziennej oraz wstrzymanie niemal 5 mld euro zaliczek dla Krajowego Planu Odbudowy.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP