15 marca 2018 r. wchodzi w życie art. 19e ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 700 ze zm.; dalej: ustawa o KRS), zgodnie z którym roczne sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z badania (jeżeli sprawozdanie finansowe podlegało badaniu), odpis uchwały organu o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty, a także sprawozdanie z działalności mają być składane wyłącznie drogą elektroniczną za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (art. 19e ust. 1 ustawy o KRS). Brzmienie nowych przepisów budzi jednak poważne wątpliwości w zakresie elektronicznego składania rocznych sprawozdań finansowych oddziału przedsiębiorcy zagranicznego przez osoby upoważnione do jego reprezentowania.
Kim jest osoba reprezentująca
Zgodnie z art. 87 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 2168 ze zm.), przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział jest zobowiązany ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania tego przedsiębiorcy. Dane tej osoby ujawniane są w Dziale II Rejestru Przedsiębiorców KRS, obok informacji dotyczących organu uprawnionego do reprezentowania zagranicznego przedsiębiorcy, organu nadzoru oraz prokurenta.
Jest to efekt implementacji art. 2 ust. 1 lit. e Jedenastej Dyrektywy Rady z 21 grudnia 1989 r., nakładającej obowiązek m.in. ogłaszania danych osób, które mają prawo reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego w charakterze stałych przedstawicieli w zakresie działalności oddziału.
Oceniając charakter prawny osoby reprezentującej zagranicznego przedsiębiorcę w oddziale, orzecznictwo Sądu Najwyższego wykluczyło możliwość utożsamienia jej z organem przedsiębiorcy zagranicznego. Raczej próbuje się ją określać mianem szczególnego rodzaju przedstawiciela – do którego mogą mieć zastosowanie przez analogię art. 95 i następne kodeksu cywilnego – upoważnionego do dokonywania czynności faktycznych (Sąd Najwyższy w uchwale z 26 lutego 2014 r., III CZP 103/13) albo jako pełnomocnika (Sąd Najwyższy w postanowieniu z 11 kwietnia 2014 r., I CZ 21/14).
Abstrahując od tego, czy osoba reprezentująca zagranicznego przedsiębiorcę w oddziale będzie postrzegana jako szczególny rodzaj przedstawiciela czy pełnomocnik, wydaje się, że nie można przypisać jej funkcji ani organu przedsiębiorcy zagranicznego ani członka tego organu. Taki wniosek znajduje bowiem oparcie, po pierwsze, w art. 2 ust. 1 lit. e Jedenastej Dyrektywy Rady, który wyraźnie odróżnia stałego przedstawiciela od organów spółki albo członków takich organów. Po drugie, da się on wyprowadzić z ogólnej systematyki Działu II Rejestru Przedsiębiorców KRS.