Po zakończeniu urlopu rodzicielskiego korzystałam przez 12 miesięcy z urlopu wychowawczego, a następie przyznano mi na 24 miesiące prawo do obniżonego wymiaru czasu pracy. Dziecko nie przekroczyło piątego roku życia i chciałabym skorzystać z dalszej części urlopu wychowawczego. Pracodawca odmawia mi kolejnej raty urlopu wychowawczego. Tłumaczy to tym, że maksymalny okres wykorzystania tego urlopu wynosi 35 miesięcy, który został wyczerpany przez sumowanie 12 miesięcy udzielonego urlopu i 24 miesięcy zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy. Czy pracodawca ma rację?
Prawo do urlopu wychowawczego reguluje art. 186 kodeksu pracy. Stanowi on, że pracownik zatrudniony co najmniej sześć miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do tego sześciomiesięcznego okresu wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia. Wymiar tego urlopu wynosi do 36 miesięcy. Urlop jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy szósty rok życia. Natomiast zgodnie z art. 186 § 8 k.p. urlopu wychowawczego udziela się nie więcej niż w pięciu częściach, a liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu.
Z kolei o prawie do obniżonego wymiaru czasu pracy osoby uprawnionej do urlopu wychowawczego stanowi art. 1867 k.p. W myśl niego pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Pracodawca musi uwzględnić taki wniosek.
Kompleksowa analiza tych przepisów wskazuje na to, że nie ma takiego unormowania, które dotyczyłyby wzajemnych relacji między tymi uprawnieniami pracowniczymi (ich konsumowania). Podzielam stanowisko dotyczące tego problemu wyrażone w literaturze i piśmiennictwie. Według niego pracownik korzystający z obniżenia wymiaru czasu pracy nie może być w żadnym razie traktowany jako osoba korzystająca z urlopu wychowawczego ze wszystkimi tego konsekwencjami.
Wśród wielu stanowisk komentatorów na szczególną uwagę zasługują wyjaśnienia Elżbiety Szemplińskiej (Konsultacje i wyjaśnienia, PiZS. 2004.11.42, LEX 45342/1). W myśl nich „z powołanego przepisu (art. 1867 k.p.) również nie wynika zakaz – w razie skorzystania ze zmniejszenia wymiaru czasu pracy – korzystania następnie z urlopu wychowawczego. Sam fakt świadczenia pracy w niepełnym wymiarze nie ogranicza w najmniejszym stopniu prawa pracownika do urlopu wychowawczego".
