Wydatki na technologie i wojna cenowa wyzwaniami dla sektora

Konsumpcja po trudnym 2023 roku nadal jest ograniczana, co widać po wynikach czołowych operatorów na rynku. Cykl podawania wyników kwartalnych rozpoczął Carrefour, którego porównywalna sprzedaż w tym okresie w Polsce spadła o 4,2 proc., a przychody wyniosły 576 mln euro. – Spadek nastąpił w szczególnie trudnym otoczeniu rynkowym, nastąpił też m.in. wzrost konkurencyjności od początku roku – podała firma w komunikacie.

Ubiegły rok zakończył się wzrostem wartości koszyka FMCG monitorowanego przez NielsenIQ i GfK: wzrosła o 11,2 proc., do 275,3 mld zł, ilościowo jednak w wielu kategoriach widać było spadki. Konsumenci ostrożnie wydawali pieniądze i nadal to widać, mimo wysypu akcji promocyjnych. Walka o ich uwagę się nie kończy, bo mamy prawdziwą wojnę cenową między największymi sieciami handlowymi w Polsce, czyli Biedronką i Lidlem.

Nasilenie konkurencji

Firmy stosują na niespotykaną wcześniej skalę choćby reklamę porównawczą, tak w telewizji, jak i na plakatach. Do akcji wkroczył nawet sąd, część materiałów zablokowano, polskie sieci skarżą się w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w tego typu sprawach ma jednak związane ręce.

– W lutym był pewien ważny aspekt tej walki, ale tak naprawdę ona trwa od bardzo dawna i oczywiście konkurencja działa w Polsce – wyjaśniał w firmowym podcaście Włodzimierz Wlaźlak, prezes Lidl Polska. Także Grzegorz Pytko, kierujący polityką handlową Biedronki, zwracał uwagę, że konkurencja zawsze była mocna na rynku, ale w ostatnim czasie widać jej nasilenie.

Odczuwają to oczywiście wszyscy. Konsumenci lubią obniżki cen, ale oczekują ich wszędzie. A mniejsze sieci nie mają takich możliwości jak te wielkie i w efekcie ich marże jeszcze topnieją. – W Polsce głównym sposobem na przyciągnięcie uwagi konsumentów są obniżki cen poprzez promocje i inne akcje tego rodzaju. Dlatego w sytuacji, gdy na produkty spożywcze powrócił podatek VAT, wiele sieci postanowiło mimo wszystko cen w sklepach nie podnosić, przynajmniej w pewnym zakresie asortymentu – mówi Renata Juszkiewicz, prezes Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji. – Trudno powiedzieć, na jak długo da się taką sytuację utrzymać, bo ma na to wpływ szereg czynników zewnętrznych, jak choćby wynagrodzenia czy ceny nośników energii – dodaje.

Zmiany już widać, zwłaszcza w efekcie wspomnianego powrotu 5 proc. VAT na żywność. Dlatego mimo akcji zamrażania cen w dużych sieciach według wstępnych danych do 15 kwietnia od początku miesiąca ceny produktów spożywczych i chemicznych wzrosły średnio o 3,2 proc. – wynika z indeksu cen UCE Research i WSB Merito. W ostatnim czasie z miesiąca na miesiąc tempo wzrostu cen spadało, w marcu było to 2,1 proc.

– Wspomniana wojna handlowa jest w dużej mierze medialnym sporem prowadzonym przez działy marketingowe największych sieci dyskontowych. Mimo że w naszej ocenie nie wpływa w znaczący sposób na trendy konsumenckie, to jednak nie pozostaje bez konsekwencji dla polskiego rynku handlowego – mówi Jan Domański, rzecznik Grupy Eurocash, operatora takich sieci, jak Lewiatan, Groszek i ABC.

Presja i nowinki

Liczba sklepów spada od lat, a tak ogromna presja na obniżki nie pomaga. Według danych Dun & Bradstreet Polska w 2023 roku liczba sklepów ogółem spadła o 3 proc., ale kolejne 10 tys. zdecydowało się zawiesić działalność. Trendy wywołane wojną cenową odczuwają również te mniejsze sklepy.

Postępujący rozwój technologiczny wymusza na operatorach kolejne inwestycje. A to dopiero początek. Sztuczna inteligencja wspiera handlowców już także w bardziej elastycznym kształtowaniu polityki cenowej. – Sprzedawcy muszą dziś w sposób dynamiczny, w czasie rzeczywistym, dopasowywać ceny do rynkowej sytuacji. Tego po prostu oczekują klienci w bardziej wymagających ekonomicznie warunkach – mówi Grzegorz Dembicki, dyrektor ds. rozwoju w Sagra Technology. – Właściwe ustalenie strategii sprzedażowej dotyczącej ceny to skomplikowany proces, który powinien uwzględniać aktualne, przekrojowe dane – dodaje. Można oczekiwać, że coraz więcej firm będzie na ten trend odpowiadać. Pojawiają się także projekty w szerokim zakresie nastawione na nowe technologie. Sieć Stokrotka przenosi swoją analitykę biznesową ze wsparciem Tameshi do chmury Amazon Web Services. Celem projektu jest poprawa wydajności i wsparcie planów rozwoju. Przejście na chmurę AWS pomogło zoptymalizować zarządzanie danymi, podwoiło wydajność narzędzia do analizy biznesowej.

– AWS zapewniał znacznie szybsze wyniki i był bardziej opłacalny, więc nie było potrzeby szukać dalej. Dzięki migracji do chmury osiągnęliśmy 100-proc. wzrost wydajności przy 20-proc. redukcji kosztów – mówi Paweł Kowalczyk, dyrektor ds. technologii w firmie Stokrotka.