Tak orzekł Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 14 czerwca 2017 r. (III AUa 1114/16).
W tej sprawie początkowo ZUS odmówił decyzją ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury wobec braku przesłanek określonych w art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie organu rentowego wnioskodawca wprawdzie ukończył 60 lat, ale nie udowodnił, że na 1 stycznia 1999 r. posiadał 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych – udowodnił jedynie staż w wymiarze 21 lat, 4 miesięcy i 25 dni. Ponadto nie wykazał on 15 lat pracy w szczególnych warunkach, o których mowa w art. 32 tej ustawy.
Ubezpieczony odwołał się od tej decyzji. Domagał się uwzględnienia w ogólnym stażu ubezpieczeniowym okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców na podstawie zeznań świadków oraz okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych w wojewódzkim biurze geodezji na stanowisku geodety w bezpośrednim wykonawstwie geodezyjnym. Argumentował, że wskazane przedsiębiorstwo już nie istnieje, wszyscy jego pracownicy otrzymali zaświadczenia o wykonywanej pracy, a część z nich na tej podstawie nabyła prawo do wcześniejszej emerytury. W załączeniu przedłożył m.in. pisemne zeznania świadków na okoliczność pracy w gospodarstwie rolnym rodziców oraz dokumenty dotyczące nauki w szkole średniej i dalszej edukacji. ZUS w odpowiedzi na odwołanie domagał się jego oddalenia. Podniósł, że wnioskodawca nie udowodnił wymaganych przepisami 15 lat pracy w warunkach szczególnych oraz 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy odmówił zaliczenia okresu jego zatrudnienia w warunkach szczególnych w związku z brakiem świadectwa w warunkach szczególnych. Co do wykonywanej pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, zwrócił uwagę, że ubezpieczony w związku z nauką w szkole i niewielkim obszarem gospodarstwa świadczył tam jedynie pracę w ramach pomocy rodzinnej i to w okresie wzmożonych prac gospodarskich. W konsekwencji skarżący nie ma prawa do emerytury.
Sąd okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury. Wyrok sądu zaskarżył ZUS, kwestionując m.in. uznanie przez sąd okręgowy posiadania przez ubezpieczonego 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego uzupełnionych okresami pracy w gospodarstwie rolnym. Jednak sąd apelacyjny, mimo że nie podzielił zarzutów apelacyjnych ZUS, zmienił wyrok sądu okręgowego, stając po stronie ZUS.
Komentarz eksperta
dr Marcin Wojewódka, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy sp. k.
