Ślub bez skutków cywilnych w katolickim Kościele

Wprowadzenie tzw. małżeństwa konkordatowego ułatwiło życie wielu par, które za jednym zamachem chciały zawrzeć ślub kościelny ze skutkami cywilnymi. Osoby, które wybierają taką opcję nie muszą składać przysięgi w kościele i dodatkowo fatygować się do Urzędu Stanu Cywilnego. Niewiele osób jednak wie, że w Polsce możliwe jest zawarcie małżeństwa kościelnego, które nie wywoła skutków na gruncie prawa państwowego.

Potrzebna dyspensa

Istotne wskazówki co do zasad zawierania małżeństw w Kościele Katolickim narzeczeni znajdą w instrukcji dla duszpasterzy dotyczącej małżeństwa konkordatowego z 1998 r. Jest to oficjalny dokument Konferencji Episkopatu Polski.

Z instrukcji wynika, że co do zasady wszystkie małżeństwa kościelne powinny mieć gwarantowane skutki cywilne, przewidziane prawem polskim. Osiągnięcie tego skutku możliwe jest w dwojaki sposób. Albo poprzez zawarcie małżeństwa konkordatowego (młoda para bierze ślub tylko w kościele, ale z zachowaniem procedur i formalności urzędowych m.in. związanych z uzyskaniem zaświadczenia kierownika USC). Albo poprzez uprzednie zawarcie małżeństwa cywilnego wobec kierownika USC, a następnie małżeństwa kanonicznego.

Kościół Katolicki dopuszcza także zawarcie małżeństwa kościelnego bez skutków cywilnych. Zgodnie z instrukcją jeśli kandydaci na małżonków nie zawarli małżeństwa cywilnego, a chcą zawrzeć małżeństwo kanoniczne bez skutków cywilnych, sprawę należy przedstawić Ordynariuszowi miejsca czyli Kurii diecezjalnej. W piśmie należy wskazać jakimi powodami kierują się narzeczeni decydując się na taki rodzaj ślubu. Jest to niezbędne celem uzyskania zgody urzędnika kościelnego. Oficjalna zgoda Ordynariusza jest konieczna do zawarcia małżeństwa kościelnego bez skutków cywilnych.

Tendencja wzrostowa

Czy wierni są zainteresowani taką opcją?

- Zdarzają się takie przypadku, że młodzi zgłaszają się z pytaniem czy możliwy jest ślub sakramentalny bez skutków cywilnych - mówi ks. Tadeusz Niewęgłowski, salezjanin, przełożony wspólnoty św. Barbary, proboszcz łódzkiej parafii Matki Bożej Wspomożenia Wiernych.

Zainteresowanie tą nietypową formą małżeństwa potwierdza też adwokat Rafał Kornat z kancelarii Kornat specjalizującej się w prawie kanonicznym.

- Z mojej praktyki wynika, że osób zainteresowanych tylko małżeństwem kanonicznym, bez skutków cywilnych jest kilka rocznie. Ale można się spodziewać, że będzie ich więcej - tłumaczy mecenas Kornat.

Pytany o motywy jakimi kierują się przyszli małżonkowie na pierwszym miejscu wskazuje na kwestie majątkowe.

- Osoby, które decydują się na ślub "czysto" kościelny chcą zachować rozdzielność majątkową, bez konieczności zawierania dodatkowych umów np. intercyzy. Nie muszą wtedy martwić się o ewentualny podział majątku czy długi współmałżonka - zauważa Rafał Kornat.

Na ślub bez skutków cywilnych często decydują się też obcokrajowcy. Ich motywy są bardzo pragmatyczne...Z jednej strony ulegają naciskowi narzeczonej czy narzeczonego na ślub przed ołtarzem, ale z drugiej zostawiają sobie furtkę szybkiego wycofania się z małżeństwa bez kłopotów związanych oficjalnym z rozwodem.