Nie trzeba utrzymywać wiecznego studenta

Takie prawo przyznała im w sposób jednoznaczny ustawa zmieniająca [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=840D96D5BC3F78A38737F4FE3AF12990?id=71706]kodeks rodzinny i opiekuńczy[/link] w nowym art. 133 § 3 tego kodeksu. Przepis ten, obowiązujący od 13 czerwca 2009 r., jest też podstawą do uchylenia się od obowiązku alimentacyjnego, jeśli utrzymywanie dorosłego syna czy córki byłoby połączone dla rodziców z nadmiernym uszczerbkiem. Dotychczas się przyjmowało, że również z takim dzieckiem muszą się oni dzielić nawet najniższymi dochodami. Teraz odnosi się to tylko do dzieci małoletnich.

[srodtytul]Ważne kryteria[/srodtytul]

Jest oczywiste, że obowiązek alimentacyjny nie wygasa z chwilą ukończenia przez syna czy córkę 18. roku życia. Jeśli dziecko uczy się i studiuje, trwa on nadal. Obowiązek utrzymania i kształcenia ciąży na obojgu rodzicach. Przyjmuje się, że ustaje on dopiero wówczas, gdy dziecko osiągnie samodzielność życiową. Ta samodzielność zaś łączy się z reguły z możliwością podjęcia pracy zarobkowej.

Ale to kryterium nie wystarcza. Jeśli dziecko, które mogłoby taką pracę podjąć, bo zakończyło edukację na określonym poziomie, kontynuuje naukę, studiuje, prawo nakazuje rodzicom dalsze jego finansowanie.

Przytoczyć tu można wyrok Sądu Najwyższego, w którym stwierdził on, że nawet zdobycie przez dorosłe dziecko dwu zawodów nie uwalnia rodziców od obowiązku alimentacyjnego, jeśli podjęło ono studia. [b]SN jest zdania, że rodzice nie mogą odmówić alimentów dziecku, które rozpoczęło studia, choćby nawet wcześniej pracowało i miało zarobki wystarczające na utrzymanie.[/b] Jeśli jednak okres przerwy między ukończeniem szkoły a podjęciem nauki jest znaczny, jeśli syn czy córka są znacznie starsi od studentów, muszą radzić sobie sami. W takim wypadku, zdaniem SN, powinni pomyśleć o studiowaniu w systemie zaocznym.

W innej sprawie Sąd Najwyższy uznał, że rodzice są obowiązani do takich świadczeń także wówczas, gdy pełnoletnie dziecko skończyło szkołę dającą zawód i jednocześnie uczy się dalej i pracuje, jeżeli jego zarobki nie wystarczają na samodzielne utrzymanie.

Można też przytoczyć uchwałę SN dotyczącą sytuacji, w której dziecko skończyło edukację, ale nie mogło dostać pracy i po studiach pobierało zasiłek dla bezrobotnych. W ocenie SN, jeśli zasiłek nie pozwala na samodzielne utrzymanie, rodzice nadal obowiązani są świadczyć na rzecz swojej latorośli.

[srodtytul]Zdecyduje sąd[/srodtytul]

Te wyroki co do zasady zachowują aktualność także po wejściu w życie nowego art. 133 § 3 k.r.o., pod warunkiem że dziecku nie można zarzucić braku starań o finansowe usamodzielnienie się oraz że łożenie na dziecko nie łączy się z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców. [b]Ocena w razie sporu między dzieckiem a rodzicem (lub obojgiem) będzie należała do sądu, który musi uwzględnić konkretne okoliczności sprawy.[/b]

Jednakże również przed wejściem w życie art. 133 § 3 k. r. o. nie było wątpliwości, że nie może być tak, iż rodzice zaspokajają jego potrzeby, a sami popadają w niedostatek. Aprobowana była, i to nie tylko przez sądy, odmowa finansowania dziecka, jeśli się nie uczy i nie podejmuje pracy, a także tzw. wiecznych studentów, którzy nie przykładają się do nauki, przedłużają zakończenie edukacji, bo na garnuszku u rodziców wygodniej niż w pracy.

W tym sensie nowy przepis daje pełną jasność w tym zakresie, ale rewolucyjnych zmian nie przynosi. Rodzice, tak samo jak inne osoby zobowiązane do wypłacania alimentów (np. na byłą żonę), mogą teraz uchylić się od tego obowiązku, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, czyli godziwego postępowania. Nie dotyczy to obowiązku rodziców wobec ich małoletnich dzieci.