– Kultura to nie tylko przestrzeń dla twórczości, ale przede wszystkim narzędzie budowania wspólnoty – opartej na dialogu, zaufaniu i empatii. To dzięki niej różnorodność staje się źródłem siły, a nie podziału – mówi Beata Stelmach, prezes zarządu Totalizatora Sportowego.

– Spółka, jako największy mecenas kultury w Polsce, wypełnia swoją misję społeczną poprzez aktywne wspieranie instytucji, twórców i wydarzeń, które budują wspólnotę oraz wzmacniają więzi międzyludzkie. Wierzymy, że kultura jest również jednym z najskuteczniejszych narzędzi integracji społecznej. To dzięki niej różnorodność staje się źródłem siły, a wspólne doświadczenie sztuki – przestrzenią dialogu, zaufania i otwartości – dodaje Beata Stelmach.

Z podobną diagnozą wychodzi Mateusz Witczyński, rzecznik prasowy Orlenu S.A.

– Współczesny świat coraz częściej doświadcza kryzysów – politycznych, ekonomicznych, ekologicznych i społecznych. Globalizacja, konflikty, nierówności i dezinformacja prowadzą do coraz większych podziałów. W takiej rzeczywistości to kultura może stać się przestrzenią, w której rodzi się zrozumienie, solidarność i nadzieja. Kultura nie tylko jest obrazem społeczeństwa, ale ma też moc, by je zmieniać, łączyć i inspirować – mówi Mateusz Witczyński.

Spółka aktywna w branży energetycznej i petrochemicznej jest potężnym mecenasem polskiej kultury, widząc w swojej działalności znaczenie społeczne. W świecie przesyconym informacją i rosnącą atomizacją społeczną to właśnie kultura pozostaje jednym z niewielu obszarów zdolnych budować doświadczenie wspólnotowe oparte na emocjach, a nie na interesie.

Człowiek w centrum

Działalność kulturowa człowieka wymaga teraz, jak nigdy wcześniej, szczególnej ochrony, żeby móc zachować jej wyjątkowe właściwości budowania wspólnoty. Zwraca na to uwagę Paweł Michalik, dyrektor ds. rozwoju, Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.

– Państwa oddały pełną kontrolę nad rozwojem i zastosowaniem AI w ręce big techów. Od tego czasu, najpierw powoli, a potem na coraz większą skalę, ludzi zaczęły otaczać coraz bardziej homogeniczne treści: wytwory produkowane seryjnie, na obraz i podobieństwo czegoś, co kiedyś rodziło emocje i budowało poczucie wspólnoty. To jeszcze nie jest rzeczywistość, ale tak może wyglądać świat w niedalekiej przyszłości, jeśli nie będziemy podejmować odważnych decyzji – zauważa Paweł Michalik.

W związku z tym kluczowe są działania, które mają na celu rozwój technologii dla człowieka, a nie jego kosztem.

– Tego właśnie chce ZAiKS. Chronimy prawa autorskie, a naszymi inicjatywami pokazujemy, że można postawić w centrum człowieka – jego zdrowie, pracę i dorobek kulturowy – i nadal skutecznie rozwijać technologię – podkreśla Paweł Michalik.

W tym kontekście ochrona praw autorskich staje się nie tylko mechanizmem gospodarczym, lecz także gwarancją różnorodności i autentyczności w epoce algorytmicznego ujednolicenia treści.

Inwestycja we wspólnotę kultury

Nie bez znaczenia jest również model finansowania kultury. Logika „sponsorowania” ustępować w nim powinna logice inwestowania w relacje i wspólnotę wartości. Odpowiedzialność za współtworzenie kapitału społecznego jest szczególną powinnością spółek Skarbu Państwa.

– Inwestując w kulturę, inwestujemy w odbudowę relacji, wzajemnego zrozumienia, realizując misję Orlenu jako firmy wspierającej kształtowanie odporności społecznej naszego kraju – tłumaczy Witczyński.

Analogicznie Beata Stelmach komentuje, że „Totalizator Sportowy to spółka Skarbu Państwa, dysponuje środkami z najwyższą należytą starannością”. Dodaje, że nie oznacza to całkowicie bezinteresownego wsparcia za każdym razem, podkreślając jednocześnie, że „nie każda inwestycja w kulturę musi przynosić natychmiastowy, mierzalny i spektakularny zwrot, ale na pewno oczekujemy, że dany projekt niesie za sobą korzyści dla społeczeństwa w postaci zacieśnienia więzi wspólnotowych i szeroko rozumianej aktywizacji danej społeczności”.

Łączy nas kultura

Trzy różne instytucje – koncern energetyczny, spółka o masowym zasięgu i organizacja twórców – łączy wspólne przekonanie, że kultura jest przestrzenią, w której warto inwestować.

– W Totalizatorze Sportowym wierzymy, że kultura jest dla każdego, wystarczy odnaleźć to, co interesuje danego odbiorcę – tłumaczy Beata Stelmach.

Dlatego spółka jest zarówno partnerem głównym XIX Konkursu Chopinowskiego, jak i pod szyldem LOTTO wspiera Olsztyn Green Festival – ekologiczne wydarzenie muzyczne łączące sztukę z troską o środowisko.

Orlen, obecny w codziennym życiu milionów Polaków, promuje polskie dziedzictwo i wspiera szeroki dostęp do kultury poprzez inicjatywy, takie jak Strefy Melomana oraz ogólnopolski program Kulturalny Orlen, który w tegorocznej edycji przeznaczył 12,6 mln zł na 185 projektów kulturalno-edukacyjnych.

Z kolei ZAiKS angażuje się w rozwój twórców poprzez programy edukacyjne i rozwojowe, takie jak ZAiKS Edu i ZAiKS Lab, wspiera młodych autorów oraz prowadzi Fundusz Popierania Twórczości oferujący stypendia i dotacje. Dzięki tym inicjatywom kultura staje się bardziej dostępna, nowoczesna i wspólnotowa, stając się społeczną odpowiedzią na kryzys tożsamości tego, co oznacza być bliżej siebie i drugiego człowieka.

O wyjątkowej roli kultury rozmawiać będą podczas ścieżki tematycznej „Marka – kultura: rozwojowa siła kultury” uczestnicy TEN Open Eyes Economy Summit, który odbędzie się 18–19 listopada w Krakowie. Partnerem medialnym wydarzenia jest „Rzeczpospolita”.

Patronat Rzeczpospolitej