O zarządzaniu ryzykiem i ciągłości działania – w kontekście strategicznych spółek Skarbu Państwa i zarządzania infrastrukturą krytyczną – bardzo często dyskutuje się jednowymiarowo, głównie w odniesieniu do cyberbezpieczeństwa i reakcji na ataki, na dodatek traktując ten temat tylko jako wyzwanie dla ekspertów IT. Nie porusza się zaś wątków zarządzania kryzysowego, kultury organizacyjnej, komunikacji kryzysowej i działań profilaktycznych dla całej organizacji.
By porozmawiać o wyzwaniach z tym związanych, podczas Forum Samorządowego w Zakopanem spotkali się Marta Chalimoniuk-Nowak, dyrektor zarządzająca Centrum B&R Bezpieczeństwa Cywilnego i Obronnego, Konrad Wróbel, starszy ekspert ds. zarządzania ryzykiem obszaru certyfikacji i bezpieczeństwa w Centralnym Porcie Komunikacyjnym, Bronisław Koziołkiewicz, właściciel NEODYNAMIKHP, gen. Jarosław Gromadziński, prezes Academy Defence24, Maciej Materka, przewodniczący Rady Fundacji, Frontline Foundation, oraz Jan Pilewski, dyrektor Departamentu Public Affairs Play. Dyskusję moderował Maciej Magiera, profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Gen. Gromadziński podkreślił, że kluczowa jest łączność i zabezpieczenie funkcji informacyjnej państwa. „Dezinformacja to największe niebezpieczeństwo, bo źródłem informacji jest człowiek – jeśli spanikuje, będzie działał irracjonalnie. Rolą państwa jest dostarczanie legalnych i prawdziwych informacji” – mówił. Jako rozwiązanie proponuje wprowadzenie jednego, ujednoliconego systemu komunikacji kryzysowej na poziomie samorządowym oraz wykorzystanie doświadczeń ukraińskich: „Starlink + stacja + prąd – to podstawa, na której budujemy komunikację lokalną. Potem państwo włącza system zarządzania kryzysowego”.
Marta Chalimoniuk-Nowak zwróciła uwagę na cyberzagrożenia, które mogą sparaliżować szpitale czy wodociągi, oraz na niszczenie autorytetu samorządowców przez media i hejt. „Autorytet lokalnego lidera jest kluczowy – jeśli ludzie mu nie ufają, nie posłuchają nawet prawdziwych komunikatów” – stwierdziła. Podkreśliła konieczność współpracy: „nie ma równych i równiejszych – każdy ma równy głos”, a także prewencyjnej edukacji administracji publicznej i diagnozowania poziomu wiedzy, „żeby nie działać dopiero po zdarzeniu”.
Konrad Wróbel zaakcentował potrzebę wdrożenia przemyślanego planu zarządzania ryzykiem i priorytetyzacji infrastruktury krytycznej.
Jan Pilewski przywołał z kolei rolę samorządów w przeciwdziałaniu dezinformacji, która może prowadzić nawet do ataków fizycznych na infrastrukturę. Proponował ścisłą współpracę samorządów z operatorami telekomunikacyjnymi oraz budowanie jedności procedur w każdym sektorze, bo „odporność państwa jest testowana” – podsumował.
Maciej Malerka ostrzegał, że dezinformacja to właśnie idealne pole do działania obcych służb. „Osoby są werbowane do aktów dywersji, tworząc milionowe szkody, a atakujący nie ponoszą praktycznie żadnego ryzyka. To klasyczna wojna hybrydowa – terror i dywersja” – mówił. Apelował o wzrost świadomości zagrożeń, umiejętne zarządzanie kryzysowe oraz regularne testowanie osób odpowiedzialnych.
Problematyka poruszana na Forum w Zakopanem zostanie rozszerzona podczas zbliżającego się XI Europejskiego Kongresu Samorządów, które odbędzie się w dniach 2–3 marca 2026 roku w Mikołajkach
Patronat Rzeczpospolitej
