Panel dyskusyjny poświęcony odpornemu transportowi i infrastrukturze, zorganizowany podczas Forum Samorządowego w Zakopanem, stał się platformą do omówienia wyzwań, jakie stawia przed Polską niestabilna sytuacja geopolityczna. Eksperci i samorządowcy podkreślali, że infrastruktura musi pełnić podwójną rolę: być motorem rozwoju regionalnego i gwarantem bezpieczeństwa.
Panel, zatytułowany „Odporny transport i infrastruktura jako motor integracji i rozwoju regionalnego”, moderował Radosław Włoszek, prezes Kolei Małopolskich. Bartosz Górski, wiceprezes Portu Lotniczego Rzeszów-Jasionka, podkreślił wartość współpracy z wojskami sojuszniczymi. Zaznaczył, że kluczowa jest koordynacja działań wojska i służb cywilnych, aby ruch pasażerski nie został zakłócony.
Moderator poruszył w tym kontekście kwestię zmian zachodzących na polu walki, m.in. pojawienia się dronów jako nowego zagrożenia dla bezpieczeństwa lotnisk. Prof. Andrzej Szarata, rektor Politechniki Krakowskiej, zwrócił uwagę na świetne wykształcenie polskiej kadry inżynierskiej i jej zdolność do adaptacji. Podkreślił kluczową rolę infrastruktury, zwłaszcza kolei, która w obecnym kryzysie ratuje Ukrainę, przewożąc ludzi i wsparcie. Jednocześnie ostrzegł, że kolej jest „łakomym kąskiem” dla ataków terrorystycznych, co wymusza rozwój zaawansowanych narzędzi monitoringu. Rektor mówił także o istotnej roli cyberbezpieczeństwa w całej infrastrukturze. W kontekście bezpieczeństwa prof. Szarata wspomniał również o planowanym metrze w Krakowie, które może stać się ważnym elementem infrastruktury nie tylko drogowej, ale i bezpieczeństwa. Podkreślił, że już na etapie drążenia tunelu należy pamiętać o jego potencjalnym zastosowaniu jako schronu.
Moderator zapytał panelistów, jak Małopolska poradziła sobie z napływem gości ze Wschodu. Jacek Krupa, radny z Małopolski, odpowiedział, że region zdał ten egzamin znakomicie. Zaznaczył, że istniejąca przed 2022 r. diaspora ukraińska ułatwiła integrację nowo przybyłych. Z ekonomicznego punktu widzenia napływ ten przyniósł korzyści, powodując spadek bezrobocia i zwiększając wytwarzane PKB.
Tomasz Tomala, wiceprezes Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego, podkreślił, że to dzięki inwestycjom kolejowym i drogowym mieszkańcy Ukrainy mogli dotrzeć do Polski. Jego zdaniem największym wyzwaniem dla samorządów jest projektowanie infrastruktury, która będzie wygodna dla mieszkańców, ale jednocześnie odporna na kryzysy. Wskazał na potrzebę remontów w budowlach komunalnych i przedszkolach, aby stworzyć infrastrukturę, która przetrwa „próbę ognia”.
W dalszej części dyskusji Cezary Grabarczyk, były minister infrastruktury, odniósł się do wyzwań ekonomicznych i konkurencji w sektorze kolejowym. Zaznaczył, że finansowanie jest złożonym procesem, a podstawowymi źródłami są budżet państwa, budżety samorządowe oraz spółek kolejowych, a także fundusze europejskie, w tym program FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko).
Poseł Mariusz Krystian został zapytany o to, czy otwieranie połączeń między małymi gminami to szansa, czy zagrożenie, które mogłoby spowodować migrację do miast. Radził samorządowcom inwestowanie w transport publiczny, bo dzięki łatwemu połączeniu z dużym miastem, przy jednoczesnym niższym koszcie życia, małe gminy mogą zapobiec ucieczce mieszkańców.
Problematyka poruszana w Zakopanem zostanie rozszerzona podczas zbliżającego się XI Europejskiego Kongresu Samorządów (2–3 marca 2026 r. w Mikołajkach)
Patronat Rzeczpospolitej
