Prawo prasowe: sprostowania będą musiały ukazywać się szybciej

Uchwalona przez Sejm nowela prawa prasowego autorstwa Senatu nic już nie mówi o rygorach karnych. Dopuszcza tylko sprostowanie nieścisłej lub nieprawdziwej wiadomości, nie przewiduje natomiast odpowiedzi, a w ich ramach polemik. Wprowadza też szybkie sądy cywilne w sprawach sprostowań.

Nowe relacje z mediami

Nowela wdraża wskazania Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował karne rygory dla szefów redakcji za uchylanie się od opublikowania sprostowania, jak też komentowanie go w tym samym numerze (K 41/07).

Jedyną formą reakcji na publikacje prasowe będzie „rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie nieścisłej lub nieprawdziwej wiadomości". Nie przewiduje się odpowiedzi,  przeciw którym protestowały media, obawiając się lawiny polemik pod byle pretekstem.

Terminy na sprostowania są podobne do obecnych: jedną z nowości jest to, że sprostowanie powinno być nadesłane w ciągu 21 dni od publikacji – teraz jest na to miesiąc. Zupełną nowością jest określenie terminu na publikację sprostowania w Internecie – trzy dni robocze.

Dla utrzymania równowagi między prasą a żądającym sprostowania kategorycznie zakazano „obróbki" tekstu przekazanego redakcji: skracania lub innych zmian, chyba że wnioskodawca się na to zgodził. Dlatego został wprowadzony zakaz komentowania tekstu sprostowania w tym samym numerze lub audycji, redakcja natomiast zachowała prawo do sygnalizowania, że w przyszłości polemicznie odniesie się do sprostowania.

Rozszerzono też krąg osób, które mogą wystąpić o sprostowanie, o najbliższych pokrzywdzonego publikacją – w razie jego śmierci.

Sąd cywilny, nie karny

Rewolucyjną zmianą jest ustanowienie przyspieszonego postępowania sądowego w sprawach o sprostowanie. Ustanowiono je na wzór szybkich procesów wyborczych. Wyrok w pierwszej instancji ma zapaść najpóźniej w ciągu 30 dni, a cały proces nie powinien zająć więcej niż trzy miesiące (szczegóły w ramce). Ta cywilna szybka ścieżka ma zastąpić karne rygory, które wymuszały na szefach redakcji publikację testów, nieraz czyniąc z nich przestępców. Nie znikają jednak w ogóle rygory karne wobec dziennikarzy: pozostaje  osławiony paragraf 212 k.k. za zniesławienie.

– Cieszymy się, że parlament uwzględnił propozycje  mediów i wydawców – mówi „Rz" Maciej Hoffman, dyrektor generalny Izby Wydawców Prasy. – Nie boimy się szybkiej ścieżki sądowej, gdyż sprawne rozstrzyganie sporów służyć będzie i prostującym, i prasie.

Jerzy Naumann, adwokat, jest sceptyczny: – Nadal nie wiadomo, kto ma oceniać, czy nadesłane sprostowanie jest „rzeczowe i odnoszące się do faktów". Można było oczekiwać, że Sejm usunie potrzebę domyślania się oraz wykładni, jak rozumieć te przepisy. Niczego zatem nie rozwiązano, odebrano tylko prawo do odpowiedzi prasowej. W dalszym ciągu redaktor naczelny będzie mógł zakwalifikować sprostowanie jako nierzeczowe.

etap legislacyjny: ustawa trafi do Senatu

Proces przeciwko mediom